نوار مغزی چیست

نوار مغز یا الکتروانسفالوگرافی برای تشخیص برخی بیماری های روحی و مشکلات مغزی ضروری است که در ادامه با جزئیات بیشتری به بیان چگونگی انجام این فرایند پرداخته می شود

الکتروانسفالوگرافی Electroencephalography یا نوار مغزی
ثبت فعالیت الکتریکی مغز به وسیله نوار مغز
الکتروانسفالوگرافی Electroencephalography که به اختصار EEG آزمایشی است برای ثبت فعالیت الکتریکی مغز. سلول های مغز از طریق پالس های الکتریکی با یکدیگر در ارتباط هستند و نوار مغز برای شناسایی مشکلات مربوط به این فعالیت ها به کار می رود.

هدف از گرفتن نوار مغز و انجام EEG چیست؟
نوار مغز برای شناسایی مشکلات مربوط به فعالیت الکتریکی مغز که منجر به اختلالات مختلف مغزی می شوند، به کار می رود. اندازه گیری های ارائه شده در نوار مغز به منظور رد، یا پذیرش یک اختلال استفاده می شوند و یا اطلاعاتی مربوط به اختلال موجود در مغز به پزشک ارائه می دهند. برخی از این اختلالات عبارتند از:

1. اختلالات تشنجی مانند صرع
2. آسیب دیدن سر
3. آنسفالیت یا التهاب مغز
4. تومور مغزی
5. آنسفالوپاتی و یا اختلال در عملکرد مغز
6. مشکلات حافظه
7. سکته مغزی
8. اختلالات خواب

نوار مغز برای کنترل فعالیت مغز در زمان جراحی مغز و به علاوه برای تعیین فعالیت مغز فردی که در کماست، استفاده می شود. این تست در واقع مقیاسی برای اندازه گیری ارائه نمی دهد و برای تشخیص بیماری های روانی به کار نمی رود.

نوار مغز چگونه گرفته می شود؟
پالس های الکتریکی مغز با استفاده از دستگاه الکتروانسفالوگرام ارزیابی می شوند. این تست فعالیت های الکتریکی را از طریق چندین الکترود که روی جمجمه قرار می گیرند، اندازه می گیرد. الکترود یک هدایت کننده است که از طریق آن جریان الکتریکی به شکلی کاملا ایمن و بی خطر عبور می کند. الکترودها اطلاعات مغز را از طریق سیم به یک تقویت کننده و به ماشینی که داده را اندازه گیری و ثبت می کند، انتقال می دهند.

این تست در بیمارستان، مطب پزشک و یا یک آزمایشگاه و توسط متخصصین انجام می شود. این تست معمولا دارای مراحل زیر می باشد:

از بیمار خواسته می شود که روی یک تخت یا یک مبل راحتی مخصوص دراز بکشد.

پزشک سر بیمار را اندازه گیری کرده و با استفاده از مداد قسمت هایی را که الکترودها به سر متصل می شوند، مشخص می کند. سپس این نقاط به وسیله ی یک کرم مخصوص تمیز می شوند که این کرم به کیفیت نتیجه کمک می کند.

پزشک کمی ژل چسبنده روی 16 تا 25 الکترود قرار داده و این الکترودها را روی نقاط مشخص شده بر روی جمجمه قرار می دهد. الکترودها شبیه دیسک های مسطح فلزی هستند.

زمانی که تست شروع می شود، الکترودها داده های پالس های الکتریکی را از مغز به ماشین ثبت ارسال می کنند. ماشین ثبت نیز پالس های الکتریکی را به الگوهای بصری تبدیل می کند که روی صفحه قابل مشاهده هستند و در کامپیوتر ذخیره می شوند. پالس های الکتریکی نمایش داده شده روی صفحه شبیه به خطوط مواج هستند.

در زمانی که تست در حال انجام است، ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که فعالیت های خاصی انجام دهد، به عنوان مثال بدون حرکت دراز بکشد، نفس عمیق بکشد، یا به سرعت نفس بکشد، به یک محرک مانند نور ناگهانی یا یک تصویر نگاه کند.

گرفتن نوار مغز معمولا 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

پس از اتمام کار، پزشک الکترودها را از پوست جدا می کند. در زمان انجام تست، الکتریسته ی خیلی ضعیفی بین الکترودها و پوست انتقال می یابد. در زمان انجام این کار بیمار به هیچ وجه احساس ناراحتی نخواهد کرد.

آیا در انجام تست الکتروانسفالوگرام یا گرفتن نوار مغز خطری وجود دارد؟
خیر، در انجام این تست هیچ خطری وجود ندارد و گرفتن نوار مغز کاملا بدون درد انجام می شود.

قبل از گرفتن نوار مغز، اقدامات زیر باید انجام شوند:

شب قبل از انجام تست موها تمیز شسته شود و از هیچ یک از محصولات حالت دهنده مو مانند اسپری یا ژل استفاده نشود.

اگر در حال مصرف دارویی هستید، آن را به پزشک خود اطلاع دهید و اگر لازم باشد قبل از انجام این تست مصرف آن دارو متوقف شود، با پزشک مشورت کنید.

حداقل 8 ساعت قبل از انجام تست از مصرف هرگونه نوشیدنی یا غذای کافئین دار خودداری کنید.

اگر لازم باشد در طول زمانن گرفتن نوار مغز بخوابید، پزشک از شما می خواهد که شب قبل از انجام این تست تا حد امکان، کمتر استراحت کنید، یا ممکن است یک آرام بخش به شما داده شود تا قبل از انجام این تست استراحت و خواب کافی داشته باشید.

بعد از گرفتن نوار مغز
پس از اتمام فرایند گرفتن نوار مغز و جداکردن الکترودها از سر، هیچگونه عوارض جانبی مربوط به تست مشاهده نخواهد شد و فرد می تواند مانند همیشه به فعالیت های روزانه ی خود بپردازد.

به هرحال اگر قبل از انجام تست، به فرد آرام بخش تجویز شده باشد، اثر آن تا مدت کوتاهی در بدن وی خواهد ماند. در این حالت رانندگی توسط خود شخص ممکن است خطرناک باشد و توصیه می شود شخص دیگری فرد را همراهی کند.

نتایج نوار مغز
یک پزشک متخصص نتایج ثبت شده از نوار مغز را بررسی کرده و سپس آن ها را برای پزشکی که این تست را تجویز کرده، می فرستد. پس از آن نیز ملاقات پزشک و تفسیر این نتایج انجام می شود. فرد بیمار بهتر است سوالات خود در مورد نتیجه نوار مغز را یادداشت کرده و با پزشک خود مطرح کند.