مدیریت بحران در صنعت ساخت و ساز یک بخش بسیار مهم در برنامه ریزی پروژه محسوب می شود. خطرات و بحران های مختلفی ممکن است در پروژه های مختلف رخ دهند از قبیل بحران مالی، خطرات محیطی، خطرات سیاسی اجتماعی و یا بحران های مربوط به ساخت و ساز که همگی باید در مدیریت بحران بررسی و مطالعه گردند. عدم ثبات محیط و تغییرپذیری آن در امور ساخت و ساز بر هیچ کس پوشیده نیست زیرا محیط زیست به راحتی تحت تأثیر فاکتورهای مختلف قرار می گیرد. مدیریت بحران یک ابزار مهم است که به ما کمک می کند با خطرات و بحران های پیش رو با تدبیر برخورد کنیم و با ارزیابی آن ها، راهکارها و راه حل های مناسب به کار ببریم تا روند اجرای روژه با مشکل مواجه نشود.
از جمله خطراتی که در بحث مدیریت بحران مربوط به ساخت و ساز مورد بررسی قرار می گیرند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
هزینه مصالح، تقاضای بازار، تخمین نادرست هزینه ها، تاخیر در پرداخت ها، ناتوانی مالی پیمانکار و عدم کنترل گردش نقدی پول تهدید بزرگی برای هر پروژه محسوب می شوند.
اصلاحات قوانین و ضوابط دولتی، عدم رعایت نظم و قانون، رشوه خواری، عدم پرداخت توسط دولت، افزایش مالیات و تغییر در دستگاه دولت منجر به وقوع بحران اجتماعی سیاسی خواهند شد.
شرایط نامساعد آب و هوایی، بلایای طبیعی، مشکلات دسترسی به محل پروژه، آلودگی و عدم رعایت قوانین ایمنی می توانند بحران زیست محیطی ایجاد کنند.
عدم اجرای درست تدارکات، اختلاف بین کارگران، تغییرات طرح، عدم کیفیت مناسب کار به دلیل محدودیت زمانی، کم کاری کارگران، تاخیر در بررسی و بازبینی نقشه ها همگی برای ساخت و ساز یک بحران به شمار می آیند.
فرآیند مدیریت بحران در پروژه ساختمانی
فرآیند مدیریت بحران چیزی جز یکسری مراحل که به شناسایی و مقابله با خطرات احتمالی در پروژه می پردازد نمی باشد. اگر این مدیریت صادقانه و به درستی انجام شود، نه تنها احتمال وقوع حادثه را کاهش می دهد بلکه تأثیرات ناشی از آن را به حداقل می رساند. به عبارت ساده تر، این فرآیند اقدامات پیشگیرانه را برای جلوگیری و به حداقل رساندن خطراتی که پروژه را تهدید می کند پیشنهاد می دهد. مراحل مدیریت بحران به شرح زیر می باشند:
شناسایی خطر
افرادی که در پروژه مشارکت می کنند همه جوانب را به طور جامع بررسی نموده و ایده ها و افکار خود را برای پیش بینی خطرات مطرح می کنند. از بین آن ها یک نفر تمام موارد را یادداشت نموده و نقاط قوت و ضعف را بررسی می نماید.
به منظور آگاهی و پرهیز از مواردی که بحران را تحت تأثیر قرار می دهد از افراد باتجربه و ماهر در زمینه ساخت و ساز کمک گرفته می شود.
پروژه های مشابهی که در گذشته انجام شده اند به دقت بررسی می شوند تا فاکتورهایی که بر آن ها تأثیرگذار بوده اند شناسایی شوند.
یک لیست شامل خطراتی که پروژه را تهدید می کنند آماده می شود و با خطراتی که پروژه های قبلی را تحت تأثیر قرار داده مقایسه می شوند، از این رو می توان احتمال وقوع آن ها را پیش بینی کرد.
ارزیابی بحران
پس از آنکه تمام خطرات احتمالی شناسایی شدند، ارزشیابی آن ها بر اساس متدهای کمی و کیفی انجام می شود. با استفاده از روش ارزیابی، اطلاعات موجود برای تخمین احتمال وقوع و میزان پیامدهای ناشی از آن مورد استفاده قرار می گیرند.
این روش اصولاً برای پروژه های کوچک مورد استفاده قرار می گیرد و شامل تهیه لیست، گردآوری خطرات و اولویت بندی آن ها توسط افراد با تجربه می باشد. خطرات و بحران ها با توجه به نقطه نظرات گردآوری شده و به صورت پر خطر، کم خطر و متوسط دسته بندی می شوند. از این روش در مواقعی که داده های کافی در اختیار نیست یا زمان محدود است استفاده می شود.
این روش برای پروژه های بزرگ کاربرد دارد و در آن با بررسی داده ها و اعداد تأثیر بحران را ارزیابی می کنند. در این روش نیاز به تلاش و کوشش بسیار است زیرا به منظور دستیابی به یک تحلیل دقیق، به اعداد و ارقام نیاز است.
واکنش به بحران
پس از شناسایی و ارزیابی خطرات، گزینه های موجود به منظور پیشگیری از خطرات علامت گذاری شده و از نظر وقوع در آینده مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. در کنار اندازه گیری هایی که تأثیر خطر بر پروژه را نشان می دهند، می توان فرصت های خوب را نیز شناسای کرد. واکنش به بحران موارد زیر را شامل می شود:
راحت ترین راه به منظور مقابله با خطر، پرهیز و دوری از آن است. به عبارت ساده تر، برای مثال می توان بخش هایی از پروژه که ممکن است دچار بحران شوند را حذف یا جایگزین کرد.
روش های مختلفی وجود دارند که از طریق آنها می توانید خطرات پروژه های خود را به اشخاص ثالث انتقال دهید. برای مثال برون سپاری کارهای پیچیده به سازمان های با تجربه، بیمه کردن، استفاده از قراداد قیمت ثبات به جای قیمت واحد و حذف کامل اصطلاحات مربوط به گارانتی را می توان در این خصوص انجام داد.
کم کردن تأثیر خطراتی که غیر قابل اجتناب یا انتقال هستند، کاهش خطر نامیده می شود. با بررسی مجدد پروژه، از بین بردن پیچیدگی ها و انجام آزمایشات اضافی می توان میزان خطرها را کاهش داد.
هر پروژه به نحوی دچار بحران می شود. برخی از خطرات بخشی از پروژه هستند و حتماً باید با آن ها کنار آمد. با در نظر گرفتن وقت و هزینه، مدیران مسئول باید در مورد خطرات و نتایج ناشی از آن ها در پروژه آگاه باشند.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
