اپلیکیشن زینگ | باربری آنلاین
زینگ - سامانه جامع حمل و نقل

تماس تلفنی

دانلود زینگ
خانه اپلیکیشن زینگ سامانه صادرات و واردات فروشگاه خدمات اطلاعاتی
خدمات جانبی
تماس با ما
زینگ - سامانه جامع حمل و نقل کشوری

تماس تلفنی

دانلود زینگ

جستجو
عضویت در سامانه صادرات، واردات، تجارت
گروه بازرگانی هومان پویان

عرضه اولیه سهام شرکت ها یکی از گزینه های بسیار جذاب برای سرمایه گذاران، به ویژه افراد تازه وارد در بورس به شمار می رود. چون سهام هایی که در این عرضه به فروش می رسند در بیشتر مواقع سودآور هستند و به همین دلیل، طرفداران زیادی دارند.

در این قسمت از خانه سرمایه، خرید عرضه اولیه را مورد بررسی قرار می دهیم:

عرضه اولیه

عرضه اولیه سهام (Initial Public Offering)
این اصطلاح که ترجمه عبارت «Initial Public Offering (IPO)» است به اولین روز عرضه سهام یک شرکت در بازار بورس اشاره می کند که در آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار بورس عرضه می شود.

تجربه نشان داده که بیش از 90% از عرضه های اولیه ای که در بورس انجام می شوند سودآور هستند. توجه داشته باشید که عرضه اولیه یک شرکت در بورس به این معنی نیست که آن شرکت، تازه کار خودش را شروع کرده است. بلکه به این معنی است که به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است.

حتی گاهی شرکت های دولتی با سال ها سابقه کار در این عرضه شرکت کنند. شرایط خرید و فروش سهام در عرضه های اولیه کمی با سهام های عادی متفاوت است.

حالا سوال درست این است که چگونه می توان سهام های این چنینی را خریداری کرد؟

چگونه عرضه اولیه بخریم؟
روش های گوناگونی برای خرید عرضه اولیه سهام وجود دارند. اما در این مقاله فقط به روش هایی که در بورس تهران مورد استفاده قرار می گیرند می پردازیم.

تا همین چند وقت پیش، عرضه های اولیه ای که در بورس انجام می شدند به روش حراج با اولویت زمان صورت می گرفتند. به این ترتیب که سهم ها طی فرآیندی که سرمایه گذاران حقیقی در آن نقشی نداشتند، ابتدا کشف قیمت می شد؛ یعنی قیمتی که سرمایه گذاران برای اولین بار می توانستند آن سهام را خریداری کنند، مشخص می گشت.

سپس با توجه به تعداد سهام شرکت و تعداد سهامی که قرار بود عرضه شود، سهمیه هر فرد برای خرید سهام عرضه اولیه مشخص و ساعت سفارش گذاری تعیین می گردید.

مثلا بورس اعلام می کرد که عرضه سهام شرکت «a» در ساعت 12:30 آغاز می شود و هر سرمایه گذار می تواند 1000 سهم را در قیمت 100 تومان سفارش بگذارد.

پس در این روش، قیمت خرید، ساعت خرید و حداکثر حجم خرید از قبل کاملا مشخص می شد و شما باید در ساعت مشخص شده سفارش خود را در سیستم ثبت می کردید. اگر هم تعداد سهم های تقاضا شده از تعداد سهم های عرضه شده بیشتر می شد، اولویت با افرادی بود که سفارش خود را زودتر ثبت کرده بودند.

اما مدتی است که روش خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تغییر پیدا کرده است.

منظور روش بوک بیلدینگ چیست؟
به تازگی در بورس تهران از روش جدیدی به نام «بوک بیلدینگ» برای خرید عرضه اولیه رونمایی شده است. مهم ترین مزیت این روش، امکان ثبت سفارش به قیمت های متفاوت است.

در روش بوک بیلدینگ، هر سفارش با توجه به حداکثر حجم مشخص شده و در قیمتی که خریدار تعیین می کند در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. به این ترتیب، در تخصیص سهام، بی عدالتی ایجاد نمی شود.

در روش بوک بیلدینگ هر خریدار با توجه به تحلیل و بررسی های خود، درخواست خرید سهام را در ساعتی مشخص که از قبل توسط ناظر بازار اعلام می شود، در سیستم معاملاتی ثبت می کند.

یکی از معایب روش بوک بیلدینگ، قیمت و محدودیت مثبت و منفی 10 درصد است. با وجود آن که نهاد عرضه کننده، یک قیمت را به عنوان کف قیمت سهم مشخص می کند. اما سرمایه گذاران می توانند سفارش خرید خود را در بازه ای بین این قیمت کف و 10% بالاتر از آن قرار دهند.

مشکل این است که به احتمال زیاد چنین کاری باعث می شود تا افراد در سقف قیمتی ثبت سفارش و خرید سهام را انجام دهند که ممکن است باعث ایجاد صف خرید در عرضه اولیه شود.

به صورت کلی، شما در این روش راحت تر از روش حراج، خرید خواهید کرد. هم چنین دیگر اولویت با سفارش زودتر نیست و شما نباید خیلی سریع سفارش خود را ثبت کنید. بلکه بر اساس تحلیل خود آن قیمتی را که در بازه مشخص شده انتخاب کرده و در آن قیمت، سفارش خود را ثبت می کنید.

خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ
عرضه اولیه در روش بوک بیلدینگ به این صورت اجرا می شود:

شرکتی که شرایط پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را دارد و به اصطلاح در بازار «درج نماد» شده است توسط یکی از شرکت های مشاور سرمایه گذاری یا تامین سرمایه، ارزش گذاری می شود.

این تعیین ارزش پس از بررسی کامل بنیادی شرکت، تخمین سودآوری آتی، تخمین نرخ بازدهی مورد انتظار سرمایه گذار و استفاده از روش های ارزش گذاری همچون تنزیل جریانات نقدی انجام می شود.

با توجه به ماهیت روش بوک بیلدینگ، قیمتی به عنوان حداقل قیمت مورد تایید قرار می گیرد و سقف قیمتی که معمولا 10 درصد بیشتر از حداقل قیمت است تعیین می گردد تا تمام سرمایه گذاران علاقه مند به شرکت در اولین عرضه، متناسب با تحلیلشان درخواست قیمتی خود را ثبت کنند.

اما در ادامه چه اتفاقی می افتد؟
حداقل 48 ساعت کاری قبل از انجام اولین عرضه، اطلاعیه آن در سایت سازمان بورس یا فرابورس منتشر می شود. در آن اطلاعیه حداکثر تعداد سهام قابل سفارش، تاریخ انجام اولین عرضه و دامنه قیمت مجاز تعیین می گردد.

در روز مشخص شده برای عرضه، اطلاعیه شروع دوره معاملات عرضه اولیه در سایت سازمان بورس و توسط ناظر بازار اعلام می شود.

پس از آن، شما به مدت 2 ساعت فرصت دارید تا درخواست خود را ثبت کنید. پس از پایان دوره سفارش سرمایه گذاران، سازمان بورس متناسب با تعداد متقاضیان و سقف تعداد سهام قابل عرضه، شروع به تخصیص سهام به تمام متقاضیان می کند.

فرض کنید کل تعداد سهام قابل عرضه 50 میلیون سهم و تعداد سرمایه گذارانی که درخواست خود را ثبت کرده اند 50 هزار نفر باشد. از طرفی هر سرمایه گذار تا سقف 2000 سهم اجازه درخواست خرید داشته است. با وجود اینکه کل سرمایه گذاران 2000 سهم را درخواست داده اند اما به هر سرمایه گذار هزار سهم تخصیص داده خواهد شد.

از زمان آغاز عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تا اکنون، بیشتر عرضه های اولیه در سقف قیمتی انجام شده اند. بنابراین به خریداران توصیه می شود که درخواست خرید خود را نیز روی سقف قیمتی ثبت کنند تا سهام به آنها تخصیص داده شود.

برای خرید عرضه های اولیه توجه به اطلاعیه ناظر در روز عرضه بسیار مهم است. زیرا این اطلاعیه شامل موارد مهمی از جمله بازه قیمت سهمیه مجاز هر فرد و زمان مجاز ارسال سفارش است.

در روزهایی که شرکت ها اولین عرضه خود را انجام می دهند، ترافیک بالایی در سایت کارگزار ی ها ایجاد می شود. بنابراین پیشنهاد می کنیم که از قبل حساب کاربری خود را شارژ کنید تا در روز عرضه با مشکل روبه رو نشوید.

تفاوت روش بوک بیلدینگ با روش قبلی
در روش بوک بیلدینگ هر کد بورسی (هر فرد) تنها از طریق یک کارگزاری و از طریق یک درخواست می تواند در اولین عرضه شرکت کند. یعنی نمی توانید در یک سفارش 250 سهم و در سفارش دوم 150 سهم را ثبت کنید. بلکه باید در یک سفارش 400 سهم را سفارش بدهید.

در روش قبلی، افراد از طریق چندین کارگزاری سفارش خود را ثبت می کردند تا بالاخره یکی از کارگزاری ها سفارش آن ها را ثبت کند. ولی در روش بوک بیلدینگ با توجه به وجود زمان دو ساعته جهت ارسال سفارش این مشکل برطرف شده است.

افزایش قیمت سهم در روز پس از اولین عرضه، به حمایت سهم از سوی سهام دار عمده و وجود تقاضای مناسب از سوی سرمایه گذاران بستگی دارد. این موضوع به جز چند مورد محدود، انجام شده و در نتیجه حداقل بازدهی 15 درصدی را محقق کرده است.

چگونه می توان بدون نقدینگی، سهام اولین عرضه را خریداری کرد؟
برخی از کارگزاری ها با هدف جذب مشتری، بدون داشتن موجودی ریالی از سوی سرمایه گذار و به نمایندگی از او عرضه اولیه را خریداری می کنند.

در واقع، آنها با این کار به سرمایه گذار اعتبار می دهند. معمولا اگر سرمایه گذار پس از چند روز کاری با کارگزاری تسویه حساب کند، صاحب سهام خواهد شد. در غیر این صورت کارگزاری، سهام را می فروشد تا بدهی سرمایه گذار را تسویه کند.

چگونه از عرضه اولیه سود کنیم؟

بر اساس یک باور قدیمی در میان فعالان بازار، خرید عرضه اولیه سودآور است. تجربه نیز بر این باور مُهر تایید می زند. چون تاکنون بیش از 90% عرضه های اولیه بورس حداقل بین 20-30% سود را برای خریداران آن به ارمغان آورده اند. حتی در برخی موارد این سود به بیش از 100% نیز رسیده است.

این موضوع باعث شده که تقاضا برای سهم هایی که برای اولین بار عرضه می شوند افزایش پیدا کند. این افزایش تقاضا در کنار محدودیت های خریدی که در زمان عرضه اولیه وجود دارند، باعث می شود که تقاضا برای سهم عرضه شده نسبت به تعداد سهامی که در بازار عرضه می شود، بیشتر باشد.

در نتیجه، اگر سهام ارائه شده در زمان اولین عرضه را خریداری کنید به دلیل مواردی که گفته شد، به احتمال زیاد چند روزی شاهد صف خرید در سهمتان خواهید بود.

البته همان طور که گفته شد این اتفاق در بیشتر مواقع رخ می دهد و همیشگی نیست. پس نمی توان از قبل با اطمینان گفت که قیمت آن سهم حتما در روزهای آینده رشد می کند.

چرا قیمت سهام شرکت ها بعد از اولین عرضه رشد می کند؟

همان طور که با هم گفتیم، یکی از علت های رشد قیمت سهم بعد از اولین عرضه، وجود دو محدودیت است؛ محدودیت در تعداد سهام قابل خریداری و محدودیت در تعداد سهام عرضه شده.

گذشته از این ها معمولا در این جور مواقع، سهام شرکت کمی ارزان تر از ارزش ذاتی که توسط تحلیل گران برآورد شده، عرضه می شود تا برای سرمایه گذاران جذابیت بیشتری داشته باشد.

این کار باعث افزایش تقاضا برای آن سهم می شود. این جذابیت قیمتی در کنار عواملی که توضیح داده شد، باعث می شود تا قیمت سهام شرکت ها بعد از عرضه اولیه رشد کند.

بعد از مدتی با افزایش قیمت سهم و هم چنین عرضه سهامداران عمده و سرمایه گذارانی که در ابتدا سهم را خریداری کرده اند کم کم تقاضا برای سهم کاهش پیدا می کند.

در این هنگام می گویند که سهم، متعادل شده است. پس از این ماجرا، سرمایه گذاران با آن سهم نیز مثل سایر سهم های بازار برخورد می کنند.

از این به بعد رشد و افت قیمت سهم به عملکرد آن شرکت بستگی پیدا می کند. حتی اگر آن سهم به شکل هیجانی رشد کرده باشد، باز هم این احتمال وجود دارد که افت زیادی را تجربه کند.

چه زمانی بهترین وقت برای فروش عرضه اولیه است؟
عرضه اولیه سهام با حفظ منافع سرمایه گذاران باعث رونق بازار بورس و توسعه اقتصادی می شود. در واقع این عرضه، یک رابطه برد-برد را ایجاد می کند.

البته این بدان معنا نیست که سرمایه گذاران باید سهام تازه عرضه شده را برای مدت نامشخصی در سبد سرمایه گذاری خود داشته باشند. از نظر تئوریک و بر اساس آنچه در دنیا رایج است قیمت فروش عرضه اولیه سهام را به گونه ای تعیین می کنند تا شرکت کنندگان بتوانند از بازدهی 10 تا 20 درصدی بهره مند شوند.

در حقیقت، نمی توان در مورد زمان مناسب برای فروش سهام اولین عرضه نظر قطعی داد. چون این موضوع به عوامل مختلفی مانند نیاز شما به نقدینگی حاصل از این عرضه، خرید اولین عرضه به صورت اعتباری از کارگزار و در نتیجه تسویه حساب با آن و مواردی از این دست، بستگی دارد.

سهامداران می توانند از فردای روز عرضه، سهام خود را به فروش برسانند. اما برای دانستن بهترین زمان برای فروش سهم، باید برخی موارد را در نظر داشته باشید:

  • ارزیابی وضعیت فعلی و آینده شرکت عرضه شده در بازار بورس
  • توجه به میزان بزرگی و کوچکی شرکت عرضه شده در بازار بورس
  • مطالعه تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه در سایت های تحلیل گری و کانال های خبری کارگزاری ها
  • بررسی رفتار سهامداران عمده در ایام معاملات سهم پس از اولین عرضه
  • بررسی روند فعلی بازار بورس

بازار سهام مانند هر فعالیت اقتصادی دیگر، دوره های متفاوتی از رکود، رشد، رونق و در نهایت نزول را تجربه می کند. این سیکل در طول زمان به صورت متوالی اتفاق می افتد.

اگر سهام یک شرکت در زمان رکود یا نزول بازار عرضه شود معمولا به دلیل خروج سرمایه، حجم تقاضا برای اولین عرضه افت پیدا می کند.

در چنین شرایطی به دلیل جو منفی حاکم بر بازار، تعداد روزهای مثبت در سهام عرضه اولیه پایین تر از دوران رونق خواهد بود. ولی در دوران رونق و صعود شدید بازار، قضیه برعکس است.

از آنجایی که حجم نقدینگی بزرگی در بازار در جریان دارد معمولا تقاضای سنگینی برای سهام ایجاد می شود. در نهایت، این موضوع می تواند برای مدتی باعث تشکیل صف های خرید سنگین در آن سهم شود.

یکی از مهم ترین نشانه های خروج از سهم تازه وارد به بازار، برچیدن صف های خرید است. از آنجا که در روز نخست عرضه، تعداد بالایی از سهامداران برای خرید اقدام می کنند، تعداد سهم محدودی نصیب هر کد معاملاتی می شود. بنابراین سهامداران در روزهای آتی به خرید سهم اقدام می کنند.

این ماجرا باعث می شود که تشکیل صف خرید به صورت روزانه انجام شود. شاید سهامدار عمده شرکت با عرضه سهم بتواند صف خرید را کوتاه تر کند اما این صف دوباره تشکیل می شود.

هنگامی که دیگر صف خریدی برای سهم باقی نماند و به تعادل برسد، می توان آن را نشانه ای برای فروش در نظر گرفت.

کشتیرانی
حمل زمینی
وانت
حمل هوایی
نظر شما
نام و نام خانوادگی:

شماره تماس (نمایش داده نمی شود):

کد امنیتی: captcha

متن پیام: (نظر شما پس از بررسی منتشر خواهد شد)


مطالب مرتبط:
مخفی کردن >>