پارچه پنبه شیری چه کاربردی دارد؟

پارچه پنبه شیری چه کاربردی دارد؟

پارچه کازئین به دلیل ظاهر درخشان و بافت نفیسی که دارد، از زمان ابداع به عنوان جایگزین ابریشم مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه این پارچه با ابریشم واقعی تفاوت زیادی دارد، اما اگر این منسوج به صورت مناسب تولید گردد، می توان درخشندگی و نرمی ابریشم را در آن جستجو کرد.

با این وجود یکی از دلایل عمده تولید پنبه شیری در دهه های 1930 و 1940 میلادی، جایگزین نمودن این ماده با پشم در لباس های نظامی بود. اما خیلی زود مشخص گردید که محصولات الیاف شیر که توسط برندهایی مانند Lanatitil، Merinova و Aralac تولید می شد، با پشم تفاوت زیادی دارد و تولید این الیاف با پدیدار شدن مواد مصنوعی مانند نایلون که به طرز شگفت انگیزی بعد از پایان جنگ محبوب شدند، متوقف گردید.

پنبه شیر در دهه های اخیر در ابتدا به عنوان جایگزینی برای پنبه یا ابریشم مورد استفاده قرار می گرفت. اگرچه گاهی اوقات شاید بتوان پوشاکی که کاملا از طریق این منسوج مبتنی بر کازئین تولید شده است را پیدا نمود، اما بیشتر متداول است که الیاف شیر با دیگر پارچه ها مخلوط شوند. مثلا برای تولید بافت نرم تر یا کاهش قیمت ها ممکن است با ابریشم یا پنبه ترکیب گردند.

الیاف کازئین گاهی اوقات برای منسوجات خانگی مانند حوله یا ملافه های خوب به کار برده می شوند، اما کاربرد اولیه آنها به عنوان ماده خام برای پوشاک است. از آنجا که الیاف کازئین تولید شده از طریق شیر خالص بدون هیچگونه ترکیبات شیمیایی اضافی هستند، به همین دلیل روز به روز محبوب تر می شوند. این نوع از منسوج در میان گروه های خاصی از مصرف کنندگان به جایگاه مناسب و ممتازی رسیده است.

از سویی دیگر، مصرف کنندگانی که به دیگر منسوجات متداول حساسیت دارند، به دنبال الیاف کازئین خالص می گردند، چون الیاف خاصیت آلرژن منحصر به فرد و بافت متعادل دارند. به عبارت دیگر، بعضی از مصرف کنندگان پنبه شیری خالص را ترجیح می دهند، چون آنها تصور می کنند که این ماده به صورتی سازگار با محیط زیست تولید شده است و ضایعات شیری که توسط لبنیات تولید خواهد شد را کاهش می دهد. در کل می توان کاربردهای این پارچه را به صورت زیر خلاصه کرد:

• به عنوان جایگزین برای پنبه یا ابریشم
• به عنوان جایگزین برای پشم
• برای استفاده در منسوجات خانگی

پارچه پنبه شیری در چه مناطقی از جهان تولید می شود؟

تولید پنبه شیری در جهان (بزرگ ترین صادر کننده: کشورهای اروپایی، اولین تولید کننده این پارچه: ایالات متحده و ایتالیا).هیچ کشوری در دنیا را نمی توان تولید کننده اصلی این نوع از منسوج در نظر گرفت، چون این محصول در مقادیر زیادی تولید نمی شود. اما در میان بیشتر انواع این منسوجات می توان چین را بزرگ ترین تولید کننده پنبه شیر دانست، اما حتی در داخل مرزهای این کشور نیز الیاف کازئین در مقادیر زیادی تولید نمی شود.

با این حال پارچه پنبه شیری که در چین تولید می شود از نوعی است که همواره با آکریلونیتریل ترکیب می گردد، بنابراین این پارچه از نظر زیست محیطی خطرناک بوده و برای سلامت کارگران مضر است. اگر می خواهید پنبه شیر را از طریق شیر خالص که با استفاده از فرآیندهای سازگار با محیط زیست تولید می شود، به دست آورید، به کار با عرضه کنندگان مستقل در اروپا و جاهای دیگر که جزء پیشگامان استفاده مجدد از الیاف پایدار مبتنی بر پروتئین هستند، نیاز خواهید داشت.

هزینه پارچه پنبه شیری به چه صورت است؟

پنبه شیر معمولا گران قیمت است. هزینه بالای این پارچه یکی از دلایل اولیه توقف صنعت الیاف کازئین در میانه دهه 1900 میلادی بود و هزینه به تولید این منسوج علیرغم توسعه فرآیندهای تولید مؤثرتر، کاهش چندانی نداشته است. هزینه های پنبه شیر ارگانیک خالص بیشتر از انواع دیگر پارچه است. به عنوان مثال، پارچه ای که شرکت Qmilk برای تولید محصولات منسوج خودش از آن استفاده می کند، حدود 40 درصد از پنبه گران تر است و این قیمت های بالا احتمالا مانع از افزایش محبوبیت این نوع از پارچه خواهد شد.

چه تفاوتی بین انواع پارچه های پنبه شیری وجود دارد؟

هر چند که تولید پنبه شیر با فرمالدئید در گذشته انجام می گرفت، اما الیاف شیر نیمه مصنوعی ساخته شده با آکریلونیتریل جزء رایج ترین نوع تولیدات این محصول به شمار می آید. با این حال نوع دیگری که با کازئین خالص تولید می شود، به سرعت به عنوان نوع برتری از الیاف شیر در سراسر جهان در حال گسترش است.

پارچه پنبه شیری چه تأثیری بر محیط زیست دارد؟

تأثیر زیست محیطی پارچه کازئین با توجه به نوع فرآیند تولیدی که مورد استفاده قرار می گیرد، تغییر می کند. مثلا حالت های اصلی پنبه شیر که در اوایل قرن بیستم محبوب بودند، اغلب با فرمالدئید فرآوری می شدند که به دلیل وجود نوروتوکسین در این ماده باعث آلوده شدن اکوسیستم می گردیدند. هر پارچه شیری که از طریق فرمالدئید تولید شود، سازگار با محیط زیست نیست، اما متأسفانه بیشتر تولید کنندگان الیاف کازئین به استفاده از این ماده شیمیایی برای تولید محصولاتشان ادامه می دهند.

پنبه شیر تولید شده با آکریلونیتریل فقط کمی برای کارگران صنعت نساجی و محیط زیست بهتر است، اما تولید این نوع از الیاف کازئین هنوز نمی تواند کاملا سازگار با محیط زیست در نظر گرفته شود. در عمل غیر ممکن است که بتوان منسوجات آکریلیک را بازیافت نمود و این پارچه ها به هیچوجه تجزیه نمی شوند. علاوه بر این، بیشتر انواع پارچه های آکریلیک به شدت اشتعال پذیر هستند که خطرات دیگری نیز برای سلامتی دارند.
همچنین مرکز کنترل بیماریها (CDC) عنوان کرده است که آکریلونیتریل از طریق جذب پوست، استنشاق و بلعیدن وارد بدن می شود و این ماده سرطان زا و جهش زاست. پوشیدن لباس های تولید شده با آکریلونیتریل ممکن است سبب سرطان شوند و کارگرانی که در حین تولید با این ماده در تماس هستند، ممکن است با مشکلات جدی در زمینه سلامت مواجه شوند. اگر آکریلونیتریل استفاده شده در فرآیند تولید پنبه شیر به صورت مناسب دفع نشود، می توان تأثیر منفی آن را بر روی محیط زیست مشاهده کرد.

همچنین براساس بعضی از برآوردها، حدود 100 گالن شیر جهت تولید سه پوند الیاف شیر مصرف می شود که این رقم نشان می دهد که فرآیند تولید الیاف کازئین می تواند بسیار اصراف گرایانه باشد. با این وجود براساس گفته آنکه دوماسک می توان شش تی شرت را فقط با یک کیلوگرم شیر تولید نمود. بنابراین به نظر می رسد که مقدار شیر مورد نیاز برای ساخت این پارچه هنوز به یک سطح استاندارد نرسیده است.

تا زمانیکه تولید پنبه شیر محدود و کم باشد، نمی توان به درستی تشخیص داد که آیا این ماده برای محیط زیست خوب است یا بد. به عبارت دیگر به نظر می رسد که تولید این ماده می تواند از پسماند شیر به جای اینکه دور انداخته شود، به خوبی استفاده نماید، اما از سویی دیگر مشخص است که این روش های خاص برای تولید پنبه شیر به شدت برای محیط زیست خطرناک هستند.

گواهینامه های موجود برای پنبه شیری

به صنعت الیاف شیر ارگانیک خالص در سال 2004، گواهینامه Oeko-Tek Standard 100 اهدا شد. این گواهینامه نشان می دهد که 100 درصد این محصول از نظر زیست محیطی پایدار است. با این حال مجددا بر روی این موضوع تأکید می کنیم که بزرگ ترین تولید کنندگان الیاف شیر خالص هنوز در مورد جزئیات فرآیندهای تولید خودشان، مسئله خاصی را روشن نکرده اند، بنابراین نمی توان به صورت دقیق گفت که این صنعت به خاطر کدام جنبه های تولیدش موفق به گرفتن این گواهینامه شده است.

در حال حاضر، نه دپارتمان کشاورزی ایالات متحده و نه استانداردهای ارگانیک اتحادیه اروپا، الیاف شیر را به عنوان منسوجی که می تواند حالت های ارگانیک را برآورده نماید، در نظر نمی گیرند. اگر حجم تولید این منسوج افزایش یابد و اگر دستورالعمل های استفاده شده جهت ساخت الیاف کازئین ارگانیک خالص دیگر حالت مخفی و راز نداشته باشند، ممکن است گواهینامه های بیشتری برای این منسوج در آینده در دسترس باشد. ناگفته نماند که پارچه نیمه مصنوعی تولید شده با مخلوط کردن الیاف کازئین و آکریلونیتریل نمی تواند به عنوان یک محصول ارگانیک یا سازگار با محیط زیست مورد تأیید قرار گیرد.