کشت گیاه سالیکورنیا

رشد بالای جمعیت کشور، شور شدن زمین های کشاورزی و کاهش منابع آب شیرین باعث شده است تا کشاورزی ایران با محدودیت های جدی روبرو باشد. بهترین راه حل ارائه شده، مطالعه بر روی گیاهان نمک دوستی مانند سالیکورنیا است که هم قادر به استفاده از منابع آب غیر شیرین بوده و هم از لحاظ اقتصادی بتوانند جایگزین محصولات کشاورزی که تنها با آب شیرین قابل آبیاری هستند، گردند. به طور طبیعی در سواحل دریا و حاشیه مانداب های شور رشد و تکامل پیدا می کند، مستقیماً روی خاک با شوری زیاد جوانه می زند و با آب دریا قابل آبیاری می باشد. همین ویژگی باعث می شود که جهت کشت آن نیازی به زمین زراعی و آب کشاورزی نباشد و از این نظر صرفه اقتصادی خوبی خواهد داشت. لذا توجه به این گیاه و کشت آن در سطح وسیع و فراهم آوردن صنایع تبدیلی این محصول به خصوص در مناطق جنوبی کشور، ما را در دست یابی به درآمدهای پایدار در بخش کشاورزی ایران یاری خواهد نمود..

گیاه شناسی سالیکورنیا
امروزه توجه کشورهای اروپایی و آسیایی به این گیاه بیشتر شده، به طوری که از گیاه آن در کشورهای اروپایی برای تهیه خوراک و مواد غذایی و در کشورهای آسیایی برای تهیه سالاد تازه و ترشیجات استفاده می شود. رویشگاه طبیعی آن، نمک زارها، سواحل دریا، باتلاق ها و مرداب های شور جنوب آسیا، شمال آمریکا و جنوب آفریقاست. سالیکورنیا با نام های تجاری (Sea Beans) یا لوبیای دریایی، یا علف هرز ترشی و یا رازیانه آبی مرداب در دنیا شناخته می شود.

• این گیاه بدون برگ بوده و ساقه های آن بسیار آبدار و شاداب است.
• سالیکورنیا از آب شور تغذیه و به روش گرده افشانی تولید مثل می کند.
• ارتفاع این گیاه کمتر از 30 سانتیمتر است.

موارد کاربرد و مزایای کشت گیاه سالیکورنیا

1. از آنجا که روغن به عنوان یک کالای استراتژیک در موضوع امنیت غذایی دارای اهمیت است، این گیاه با داشتن 28 درصد روغن، می تواند به خود کفایی در این زمینه کمک نماید.
2. کنجاله گیاه نیز پس از استخراج روغن تا 43 درصد حاوی پروتئین است و اندام رویشی سالیکورنیا برای تغذیه دام مناسب بوده و می تواند بخشی از نیازکشور به علوفه را تامین نماید.
3. آن را می توان به عنوان نوعی خزه دریایی، به صورت خام و یا بخار پز شده مصرف کرده و یا به عنوان روغن پخت و پز و ترکیب غذایی غنی از پروتئین مورد استفاده قرار داد.
4. در استان قم چون منشاء ریزگردها داخلی هست با اجرای طرح پرورش سالیکورنیا و طرح های مشابه از تعداد روزهای پرگرد و غبار استان قم کاست.
5. همچنین با برداشت موفق سالیکورنیا قراره به صورت گسترده این طرح در اطراف دریاچه نمک اجرا شود.
6. سالیکورنیا به دلیل برخورداری از مواد معدنی مانند منیزیم، پتاسیم، مس، آهن، منگنز و روی در زمره غذاهای «فرا سودمند» به حساب آمده و به دلیل برخورداری از 78 درصد اسید چرب غیر اشباع، امکان استحصال روغن با کیفیت مطلوب خوراکی و به دلیل برخورداری از ویتامین های a و c و خواص آنتی اکسیدان، ضدباکتریایی و ضدقارچی قابلیت مصرف در فرآورده های مختلف غذایی، آرایشی، بهداشتی و دارویی رو هم داره.
7. از روغن آن در موارد دارویی (طب سنتی) جهت معالجه بیماری های از قبیل برونشیت، تورم کبد، اسهال، کاهش قند خون و ضد التهاب استفاده می شود و همچنین این گیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی نیز می باشد که باعث افزایش مقاومت روغن در برابر شرایط محیطی می گردد.
8. سالیکورنیا را می توان به عنوان نهاده اصلی در تولید سوخت های بیوفول به خصوص سوخت بیو دیزل بکار برد.
9. جلوگیری از فرسایش خاک و اصلاح خاک هایی که در معرض شوری و آلودگی نفتی قرار دارند از دیگر جنبه های مهم کشت این گیاه محسوب می شوند.
10. این گیاه می تواند علاوه بر ایجاد مناظر طبیعی در اراضی شور ساحلی با بهبود و احیاء چرخه های اکولوژیک نقش مهمی در حفظ زیبایی و ایجاد اکو سیستم های پایدار در این مناطق داشته باشد.

توجیه اقتصادی و مالی

1. ایجاد اشتغال و تولید از هر هکتار مزرعه سالیکورنیا 1200 تا 1500 کیلو گرم دانه، 12 تا 15 تن جرم بیولوژیکی و بین 3 تا 4 تن نمک گیاهی حاصل می شود.
2. منبع جدید درآمد برای کشاورزان و دامداران در خشک ترین و شورترین مناطق (مانند اراضی نمکی و خشک شده اطراف دریاچه اورمیه).
3. جلوگیری از طغیان طوفان های نمک.
4. پاکسازی محیط زیست از آلودگیهای نفتی و فلزات سنگین.
5. استفاده در صنایع غذایی و دارویی.