کود های مورد استفاده در کشت سبزیجات

در سبزیکاری حتما دادن کودهای طبیعی مانند کود حیوانی یا آلی ضروری است از بین کودهای حیوانی، کود گوسفندی که مواد ازته آن برای سبزیجات مفید است توصیه می گردد.لازم به تذکر است که ازت کود پرندگان از کودهای دیگر بیشتر است فقط از نظر کمیت استفاده از آن مقدور نیست و اگر مقداری در دسترس باشد برای جالیز کاری و سبزی کاری بسیار مفید است.

کودهای حیوانی یا آلی علاوه بر اینکه احتیاجات گیاهان را از لحاظ مواد غذایی تا اندازه ای تأمین می کنند.خاکهای زراعتی را از نقطه نظر خواص فیزیکی مانند نفوذ پذیری خاک و برقرار کردن تعادل میزان آب و هوا و غیره اصلاح می نمایند.این اصلاح کمک مؤثری در میزان رشد و نمو سبزیجات می کند.

کودهای حیوانی با اینکه دارای خواص فوق هستند معذالک از لحاظ مواد غذایی کاملا غنی نبوده و با اینکه حجم زیادی دارند ولی از نظر کیفیت تا اندازه ای فقیرند.بنابراین باید با کمک کودهای شیمیایی این کمبود مواد غذایی را جبران نمود.

علاوه بر کودهای حیوانی برای سبزیکاری از کودهای کمپوست که مخلوطی است از مواد زائد کشتارگاهها، زباله و خاکروبه منازل و مقداری کود حیوانی می توان استفاده نمود. مواد مزبور را باید قبلا در گودالی طبقه طبقه روی هم انباشته و در هر طبقه مقداری آب روی آنها پاشیده تا توده ای فشرده از این مواد تهیه گردد. فشرده کردن آن بدین منظور است که هوای درون آن خارج شود و هر چند وقت یکبار باید روی آن آب بریزند تا عمل تخمیر متوقف نگردد.

حدودا مدت یکسال طول می کشد تا کود کمپوست فوق الذکر کاملا تجزیه و تخمیر شده و مورد استفاده نبات واقع شود.این کودهای طبیعی یا آلی خاکهای رسی که قابلیت نفوذشان کم است نفوذ پذیرتر کرده و عمل تهویه را بهبود می بخشد و بر عکس چسبندگی خاکهای شنی را زیادتر نموده و از قابلیت نفوذشان می کاهد و قدرت جذب آب را در این خاکها زیادتر می کند.

عمق جویها در طریقه پشته با جویهای کم عمق 10 تا 15 سانتی متر در نظر گرفته می شود. فاصله خطوط یا پشته ها بسته به نوع محصول از 80/1 تا 40/2 منظور می شوند.این فواصل برای بعضی از محصولات مانند هندوانه، خربزه، طالبی، کدو و گوچه فرنگی که بوته های آن باید در روی پشته بخوابند در صورتی که یک طرفه کاشته شوند مناسب خواهد بود و الی باید فاصله پشته ها به مراتب بیش از اندازه فوق باشند. روش کاشت مکانیزه در سیستم فارو با جوی کم عمق عملی است.

پاره ای از سبزیجات نباید مستقیما در محل اصلی کاشته شوند لذا ابتدا بذر را در قطعه زمین کوچکی که به نام خزانه نامیده می شود کاشته و در موقع مناسب آنها را از خزانه در آورده و در محل اصلی نشاء می نمایند.

این سبزیجات عبارتند از گوچه فرنگی، بادنجان، گل کلم، کلم پیچ، کرفس، کاهو، فلفل و غیره.

محصولات سبزی و جالیزی از قبیل تره، شبت، شنبلیله، تربچه، ریحان، جعفری، گشنیز، لوبیا سبز، خیار، خربوزه، کدو، هندوانه، طالبی و غیره را مستقیما در محل اصلی می کارند.

علاقمندانی که در منازل اقدام به سبزیکاری می نمایند. چنانچه از محصولات نشائی استفاده می کنند به علت عدم وسعت سبزیکاری می توانند نشاء ها را از فروشندگان خریداری کنند ولی در سبزیکاری های وسیع باید شخصا اقدام به کشت خزانه نمایند.تهیه خزانه به این طریق است که ابتدا قطعه زمین بسیار مناسبی انتخاب و کاملا آن را شخم زده و نرم نموده و سپس خاک آن را به کود پوسیده فراوان حیوانی مخلوط می نمایند.چنانچه خاکم رسی باشد حتما باید مقدار ماسه نرم به آن اضافه کنند.

خزانه ممکن است در شاسی، گلخانه یا در سطح زمین ایجاد گردد و در صورتیکه در سطح زمین باشد باید از کف زمین حدود 20 سانتی متر بالاتر گرفته شود. عرض خزانه معمولا 1 تا 5/1 متر بوده و طول آن بسته به وسعت سبزیکاری در نظر گرفته می شود.

قبل از بذرکاری باید خاک را به اندازه لازم به وسیله آب پاش دارای سوراخهای ریز مرطوب نموده و پس از مدتی که رطوبت خاک به اندازه ای شد که عملیات بذرکاری باعث گل شدن نشود و به اصطلاح کشاورزی گاورو باشد بذور را در خطوطی به فاصله 15-25 سانتی متر و فاصله بوته ها حداقل 5 سانتی متر باشد می کاریم.فاصله بوته ها نباید کمتر از 5 سانتی متر باشد، در غیر اینصورت بوته های اضافی باید تنک شوند.

این خزانه باید تا موقع در آوردن نشاء ها دارای رطوبت مناسب باشد و رطوبت زیادتر باعث می شود بوته ها به امراض قارچی دچار شوند.چنانچه نشاء زودرسی را طالب باشند می توانند نشائ ها را در شاسی یا گلخانه ها به عمل آورند.بعضی از سبزیکاران در زیر نایلونها خزانه ها را ترتیب می دهند که اینکار نیز مناسب و با صرفه است.

از موقعی که بذر در خزانه کاشته می شود تا موقع در آوردن نشاءها بر حسب نوع سبزی مدت آن حدود بین 40 تا 80 روز طول می کشد.

زمین اصلی که قبلا شرح داده شد علاوه بر دادن کودهای طبیعی یا آلی باید یکروز قبل از کاشت بذر به آن کود کامل شیمیایی بدهیم.طریقه استعمال بدین طریق است که به نسبت 100 تا 150 کیلوگرم در هکتار آن را در حاشیه پشته ها و یا داخل کرتها پاشیده و با ادوات کشاورزی آن را زیر خاک نمایند.

چون میزان مواد غذایی لازم جهت استفاده گیاهان در اراضی مختلف به نسبت های مختلف کم و بیش وجود دارند لذا کارخانجات تهیه کود شیمیایی چند کود اصلی را با هم مخلوط نموده و آن را در دسترس علاقمندان گذرانده اند لذا بعضی از این کودهای کامل شیمیایی به نام نیتروفسکا و غیره غنی از هر سه ماده اصلی، ازت، فسفر و پتاس می باشند که قبل از بذر کاری به زمین سبزی کاری باید داده شوند.