روش های کاشت برنج

کاشت برنج به روش خشکه کاری:
به طور کلی خشکه کاری روشی است که با مدیریت و کنترل آبیاری منجر به صرفه جویی و کاهش مصرف آب می شود.

خشکه کاری شامل روشهای متنوعی از جمله آبیاری قطره ای و یا باران مصنوعی است.

برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید مقاله خشکه کاری برنج راهی برای کاهش مصرف آب شالیزار را بخوانید.

کاشت برنج به روش قطره ای:
این فرض 5000 ساله که کاشت برنج به روش بی هوازی و غرقابی کردن بهترین روش است، اکنون مورد تردید قرار گرفته است.

درحالی که بسیاری از کشاورزان از روش سنتی استفاده می کنند اما به تازگی عده ای بر این باورند که این روش ضرورتی ندارد و می توان با آبیاری قطره ای در مصرف آب صرفه جویی کرد.

برنج هایی که با آبیاری قطره ای رشد می کنند، نه تنها از برنجهای معمولی بهتر هستند، بلکه از 70 درصد آب کمتری استفاده می کنند.

انتشار متان را تقریباً به صفر می رساند و جذب آرسنیک را تا 90 درصد کاهش می دهد.

با وجود اینکه برنج توانایی رشد در شرایط بی هوازی را دارد اما بهترین شرایط برای کاشت برنج شرایط هوازی است.

در طول سالیان گذشته کشاورزان ترجیح میدادند برای کنترل علف های هرز از کشت غرقابی برنج استفاده کنند اما امروزه با پیشرفت اصول و روش های کشاورزی می توان علفهای هرز را به راحتی کنترل کرد و لزومی به کاشت برنج به روش بی هوازی نیست.

برای کاشت برنج به روش غرقابی چیزی حدود 40-35% آب شیرین جهان مصرف می شود. از طرف دیگر روش غرقابی کردن باعث بسته شدن منافذ خاک و نرسیدن هوا به ریشه ها می شود.

مطالعات زیادی در مورد کاشت برنج با آبیاری قطره ای انجام شده که در زیر به مزایای این روش اشاره می کنیم:

1. در کشت غرقابی، ریشه های برنج در آب غوطه ور می شوند و فلزات سنگینی از جمله آرسنیک توسط ریشه ها بیشتر جذب می شود اما با آبیاری قطره ای ریشه ها در زیر آب قرار نمی گیرند و میزان جذب آرسنیک را تا 90% کاهش می دهند.
2. در روش قطره ای به آب کمتری نیاز دارد و تا 50% در مصرف آب صرفه جویی خواهد شد.
3. کنترل آب و کود مایع آسان تر است.
4. با این روش باعث افزایش بازدهی 29% در تولید محصول شده است.
5. طول و تراکم ریشه ها را افزایش می دهد و باعث استحکام ریشه گیاه در خاک می شود.
6. باعث افزایش 2% بهره وری از کشت برنج می شود.

نقش شلتوک در کاشت برنج:
واژه شلتوک به دانه برنج همراه با پوست آن گفته می شود که از کلمه هندی (چلتو) گرفته شده است.

در هنگام کاشت برنج برای جلوگیری از خورده شدن دانه های برنج توسط جانوران و موشها، آن را با شلتوک و در جای خشک نگهداری می کنند.

برای جوانه زنی نیز شلتوک ها را در آب ریخته آنهایی که سبک هستند روی سطح آب قرار می گیرند و سنگین تر ها به زیر آب می روند. شلتوک های سبک را دور ریخته و مابقی را برای جوانه زنی نگه می دارند.

بعد از 2 یا 3 روز جوانه زنی انجام می شود و از شلتوک های جوانه دار برای کاشت برنج استفاده می شود.

مراحل سنتی کاشت برنج در شالیزار:
سابقه کاشت برنج در ایران به پایان دوره ساسانیان می رسد.

برخی معتقدند که شلتوک برای اولین بار در زمان خسرو انوشیروان از هند به ایران آورده شده است و پس از حمله اعراب به ایران کاشت برنج رونق یافت.

مراحل سنتی کاشت برنج در گیلان مراسم خاص خود را دارد که به زبان محلی در زیر آورده شده است:

1. پورگیری: شخم اول زمین را پورگیری می گویند که در قدیم با گاو و در بعضی جاها خصوصا غرب گیلان با اسب نیز انجام می شده است.
2. واکار: شخم دوم زمین است که کلوخ های زمین را ریز و خرد می کند.
3. لت زنی: هموار کردن و آماده سازی زمین برای کاشت برنج، تا ریشه نشا بتواند رشد کند. شالیکارها اعتقاد دارند که هرچه لت زنی و واکار بیشتری روی زمین انجام شود علف های هرز کمتری رشد می کنند.
4. دمرده زنی: هموار کردن بهتر زمین با ماله دستی که بعد از لت زنی انجام می شود تا زمین کاملا هموار شده و آب به طور یکسان در زمین قرار گیرد.
5. سم علف کش: سمپاشی علف های هرز را از بین می برد. معمولا کرت ها را از آب پر کرده و سم را به طور یکنواخت در آن می پاشند و تا 3 روز صبر می کنند.
6. وی جین: 20 روز بعد از نشا کاری و کاشت برنج علف های هرز را با دست از زمین در می آورند.
7. وجین دوم: بعد از 10 روز از وجین اول دوباره مابقی علف های هرز را از زمین در می آورند.
8. آبیاری: کشاورزان بعد از کاشت برنج سعی می کنند تا همواره 5-3 سانتی متر از سطح زمین پوشیده از آب باشد.