نام های مترادف انیدرید فتالیک:
مشخصات فنی انیدرید فتالیک:
شناسایی انیدرید فتالیک:
این ماده اسیدی نوعی اسید آروماتیک کربوکسیلیک است و به صورت پورد لایه لایه سفید رنگ یا مایع شفاف بیرنگ ( در حالت مذاب) با بوی مشخص و واضح تند قابل تشخیص است که در ایران بیشتر با نام اَنیدرید فتالیک شناخته میشود و از آنجا که حجم تولید و مصرف آن در جهان بسیار (حدود 3 میلیون تن در جهان در سال 2000) است شناسایی آن به خصوص از راه مقایسه زیاد سخت نیست.
فتالیک انیدرید جامدی سمی و بی رنگ است که در الکل و دی سولفید کربن حل می شود.کمی در آب گرم حل شده و به اسید فتالیک هیدرولیز می شود. از اولین اسیدهای انیدرید دی کربوکسیلیک دو ظرفیتی است که به صورت تجاری مصرف بالایی دارد و در درجه اهمیت با اسید استیک قابل مقایسه است. PA به صورت سوزنی و بی رنگ یا صفحه ای به فرم کریستالی مونوکلینیک یا رومبیک در یک جایگاه است.
روغن های نرم کننده، رزین های پلی استر و رنگ ها از مهم ترین مشتقات انیدرید فتالیک می باشند. اولین بار این ماده در آلمان به روش اکسیداسیون نفتالین در فاز مایع با کاتالیزور جیوه در محیط اسیدی سنتز شد که با این روش محصول به دست آمده کیفیت مطلوبی نداشت.
کاربردهای انیدرید فتالیک:
عمده کاربرد فتالیک انیدرید در سنتز موادی همچون موارد زیر است:
پلاستی سایزر ها:
که مواد ارگانیک، غیر فرار و غالبا به صورت مایع هستند و زمانی که با پلاستیک یا الاستومر ترکیب شوند انعطاف پذیری، قابلیت انبساط و قابلیت پردازش پلیمر را بهبود می بخشند. پلاستی سایزرها در دسته ی پرکاربرد ترین افزودنی های صنایع پلاستیکی قرار دارند و معمولا ارزان تر از دیگر افزودنی های قابل استفاده در فرآیند های پلیمری هستند.
پلاستی سایزرها غالبا در PVC (سومین پلیمر بزرگ بعد از PP (poly propylene) و PE (poly ethylene)) به کار می روند بنابراین در تولید گستره بسیار زیادی از محصولات به مصرف میرسد. پلاستی سایزرهای pvc با کاهش گرانروی پلیمر مذاب، دمای انتقال شیشه، دمای ذوب و مدول الاستیک محصول نهایی بدون جایگزین کردن ویژگی های شیمیایی اولیه مواد، جریان و ترموپلاستیسیته پلیمررا افزایش می دهد.
رزین های آلکیدی:
رزین های آلکید یکی از متداول ترین و ارزان ترین رزین های سنتزی هستند. رنگ های آلکیدی در مقابل نور خورشید، باران و محیط اسیدی ضعیف مقاومت بسیار خوبی دارند. رنگ های آلکیدی به تمیزی سطح خیلی حساس نیستند و به سادگی روی سطح می چسبند.رزین های آلکید در مقابل محیط های خورنده، مقاومت بسیار خوبی دارند؛ بخارات کم اسید سولفوریک و یا پاشیدن اسید رقیق در کیفیت و دوام این رنگ ها تأثیر چندانی ندارد ولی در صورت افزایش غلظت اسید، این رنگ ها هیچ مقاومتی نخواهند داشت.
استفاده از رنگ های آلکیدی به هیچ وجه در محیط های مجاور با مواد اکسید کننده، اسیدهای آلی و مواد قلیایی توصیه نمی شود.رزین های آلکیدی از واکنش اسیدهای چند عاملی و یا انیدریدها مانند فتالیک انیدرید، ایزو فتالیک و مالئیک انیدرید با گلیسیرین و یا پنتا اریتریتول به دست می آیند. رزین های آلکیدی در پوشش های معماری، مصارف خانگی، تجاری و صنعتی و در رنگ های لاستیکی و ترافیکی استفاده می شوند.
رزین های پلی استر غیر اشباع:
زین های پلی استر غیر اشباع از نوع رزین های گرما سخت بوده و قابلیت پخت از حالت مایع به جامد را مشروط به احراز شرایط مناسب دارا می باشند. رزین های پلی استر غیر اشباع پر مصرف ترین نوع رزین در دنیا می باشند. زنجیر اصلی پلیمری این رزین دارای اتصالات استری می باشد که از واکنش تراکمی یک ترکیب الکلی چند عاملی و یک اسید چند عاملی تهیه می شود.
با طراحی فرمول و کنترل اسیدهای اشباع و غیر اشباع، کاتالیست ها، دما و زمان واکنش، می توان مجموعه کاملی از رزین ها را که برای کاربردهای مختلف مناسب می باشند تولید نمود.رزین های پلی استر غیر اشباع در سه نوع رزین پلی استر غیر اشباع ارتو فتالیک, ایزوفتالیک و ترفتالیک تولید می گردند.
رزین های پلی استر غیر اشباع از واکنش یک اسید غیر اشباع دی کربوکسیلیک، گلیکول ها و یک نوع اسید آروماتیک کربوکسیلیک که غالبا انیدرید فتالیک یا ایزو فتالیک اسید و یا مخلوط آن دو است به دست می آید.این رزین ها در استخر، رویه های سقف، لوله ها، قایق های تفریحی، وسایل اسکی، تانک های ضد زنگ و لوازم بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین مشتقات انیدرید فتالیک، فتالات استرها هستند که خود عامل اصلی تهیه نرم کننده هایی مانند DIDP، DOP، BBP و DINP می باشند. این ترکیبات اصلی ترین نرم کننده ها برای رزین های پلی وینیل کلراید می باشند که مصرف عمده آن در طناب های پلاستیکی، شلنگ های باغبانی و وسایل خانگی می باشد.
همچنین در پزشکی انیدرید فتالیک در درمان با استات سلولز که استات سلولز فتالات (CAP) را به بدن می دهد، یک ماده کمکی معمول برای پوشش روده است که همچنین نشان داده شده که دارای فعالیت ضد ویروسی است. ( انیدرید فتالیک یک محصول برای تخریب CAP است)
این محصول همچنین در مقاوم کردن مواد و پوشش ها در برابر شعله موثر است.
در تولید رنگدانه ها در رنگ سازی و ساخت پوشش از آن استفاده میشود.
در ساخت انیدریدهای هالوژنه، رزین های پلی اتر ایمید و پلی استر پلی اُل ها به کار می رود.
همچنین در تولید کینولین زرد که یک رنگ محبوب است از فشرده سازی فتالیک انیدرید و 2-متیل کینولین استفاده میشود.
اطلاعات ایمنی انیدرید فتالیک طبق کد های GHS: