حلال ویژه و موارد استفاده آن در صنعت

حلال ویژه و موارد استفاده آن در صنعت:
حلال ویژه مایعی قابل اشتعال، شفاف و بی رنگ و مخلوطی از مواد شیمیایی است که به عنوان هیدروکربن های نفتی شناخته می شود. حلال ویژه با نام های رایج دیگری از جمله وایت اسپریت، حلال Stoddard، جایگزین تربانتین، حلال معدنی و رقیق کننده رنگ نیز شناخته می شود.

حلال ویژه یا حلال 400 یک عصاره نفتی است و آن را یک حلال ملایم می دانند که بوی ملایمی دارد و از نظر شیمیایی پایدار بوده و باعث خوردگی نمی شود.

جمعیت عمومی ممکن است به دلیل استفاده از وایت اسپریت در محصولات مختلف مصرفی به عنوان مثال رنگ و پولیش، در معرض آن قرار بگیرند، اگرچه در صورت استفاده صحیح از محصول بعید به نظر می رسد که چنین سطوحی باعث آسیب شود. ولی قرار گرفتن در معرض این ترکیب در یک محیط شغلی که در آن وایت اسپریت تولید یا استفاده می شود، نیز رخ می دهد. بنابراین محدودیت های ایمنی برای محافظت از کارمندان در چنین سطوحی باید اعمال می شود.

موارد استفاده از حلال ویژه:
وایت اسپریت در رنگ ها، پوشش ها، واکس ها، پولیش ها، چسب، جوهر چاپ و تونر دستگاه فتوکپی مایع استفاده می شود. در صنعت همچنین از آن به عنوان حلال برای تمیز کردن، چربی زدایی و استخراج مواد استفاده می شود. در خانه ها معمولاً از آن برای تمیز کردن برس های رنگی یا رنگ های رقیق استفاده می شود.

حلال 400 جایگزین ارزان قیمت پایه نفتی برای تربانتین با پایه گیاهی است. این ماده معمولاً به عنوان رقیق کننده رنگ برای تینر رنگ و برای رنگ های روغنی استفاده می شود و همچنین به عنوان یک حلال آلی کاربردهای دیگری نیز دارد.

وایت اسپریت از نظر شیمیایی بسیار متفاوت با تربانتین است که عمدتا از پینن تشکیل شده است و دارای خاصیت حلال پایین تری است. به دلیل فعل و انفعالات با رنگدانه ها در رنگ های روغنی، هنرمندان نسبت به بسیاری از مصرف کنندگان صنعتی به درجه بالاتری از حلال ویژه معدنی نیاز دارند که یکی از دلایل آن عدم وجود گوگرد باقی مانده است.

بهتر است بدانید:
وایت اسپریت بوی نامطبوعی شبیه نفت سفید دارند و در حال حاضر تولیدکنندگان نسخه کم بوی آن را تولید کرده اند که حاوی هیدروکربن های کوتاه تر بسیار فرار است. وایت اسپریت بدون بو برای از بین بردن ترکیبات معطر سمی تر، تصفیه شده و برای کاربردهایی مانند رنگ روغن، جایی که انسان از نزدیک با حلال تماس دارد، توصیه می شود.

در چاپ روی صفحه (که به آن غربالگری ابریشم نیز گفته می شود)، از حلال 400 اغلب برای تمیز کردن و پاک نشدن صفحات پس از چاپ با جوهرهای پارچه ای و پلاستیزول روغن استفاده می شود. همچنین این ترکیب برای رقیق کردن جوهرهایی که در ساخت مونوپرینت بکار می روند، استفاده می شود.

اگرچه وایت اسپریت به طور معمول به عنوان سوخت به بازار عرضه نمی شود، اما از این ترکیب می توان به عنوان جایگزین نفت سفید در اجاق های قابل حمل استفاده کرد زیرا گرید سبک تر نفت سفید است. ولی از این ماده نمی توان به عنوان جایگزینی برای بنزین سفید استفاده کرد زیرا بسیار فرارتر از سوخت هایی مانند بنزین است.

سمیت حلال ویژه و خطر آن برای انسان:
وایت اسپریت عمدتا به عنوان یک ماده تحریک کننده طبقه بندی می شود و در اثر استنشاق بخار، تماس با پوست و بلع مسمومیت حاد نسبتاً کمی دارد. با این حال، قرار گرفتن در معرض مقدار زیاد آن می تواند منجر به سرکوب سیستم عصبی مرکزی و در نتیجه عدم هماهنگی و واکنش های کند شود.

قرار گرفتن در معرض غلظت های بسیار زیاد در فضاهای بسته می تواند منجر به اثرات مخدر عمومی (خواب آلودگی، سرگیجه، حالت تهوع و …) شود و در نهایت منجر به بیهوشی می شود. مصرف خوراکی خطر آسپیراسیون بالایی دارد. تماس طولانی مدت مکرر پوستی می تواند منجر به درماتیت تحریک کننده شدید شود که به آن درماتیت تماسی نیز گفته می شود.

با توجه به فراریت و فراهمی زیستی کم مواد سازنده، این ماده اگرچه برای موجودات آبی سمیت متوسطی دارد اما بعید است خطرات قابل توجهی برای محیط زیست ایجاد کند، با این وجود نباید آن را به عمد در سینک یا فاضلاب ریخت.