در اصطلاح نسوزها، منظور از «جرم نسوز» یا «جرم دیرگداز» موادی مانند خاک ها و پودر مواد دیرگداز هستند که در برابر حرارت مفاومت بالایی دارند. به همین دلیل معمولا از این مواد در ساخت قطعاتی مانند آجرهای نسوز استفاده می شود که در آسترکاری کوره ها کاربرد دارند. جرم نسوز ریختنی دسته ای از این دیرگدازهاست که در این مقاله به معرفی آن می پردازیم.
اما منظورمان از جرم نسوز ریختنی چیست؟
جرم های دیرگداز ریختنی موادی ترکیبی از مواد دیرگداز و به خصوص سیمان های دیرگداز هستند. این مواد از این جهت «ریختنی» نام گرفته اند که برای تولید باید در قالب ریخته شوند تا شکل مخصوص خود را بگیرند.میزان آب موجود در ساختار این مواد باید به قدری باشد که به راحتی توانایی ریخته شدن و پر کردن قالب را داشته باشند. بنابراین انتظار می رود که درصد نسبتا زیادی آب برای شکل دهی اولیه آن ها استفاده شود.
آلومینا یکی از اجزای اصلی سازنده جرم دیرگداز ریختنی است. هر چه درصد آلومینا بالاتر رود، دیرگدازی و مقاومت مکانیکی جرم افزایش می یابد. بوکسیت و شاموت از جمله منابع اولیه تهیه آلومینا هستند.مهم ترین انواع جرم های دیرگداز ریختنی عبارتند از:
بتن دیرگداز
بتن دیرگداز از اصلی ترین انواع دیرگدازهای ریختنی است. این بتن ها می توانند به صورت متخلخل (Porous) یا متراکم (Compact) باشند و برحسب ترکیب شیمیایی می توانند با نام های زیر یافت شوند:
بتن دیرگداز معمولی (Regular Castable-RC)
این بتن ها به علت داشتن سیمان دارای گیرش هیدرولیک هستند و نیاز به روانساز ندارند.
بتن روان شده (Defloculated Castable-DC)
در تولید این مواد معمولا از یک نوع ماده به عنوان روانساز استفاده می شود. بتن های روان شده بر اساس درصد اکسید کلسیم (CaO) می توانند انواع مختلفی داشته باشند. در این مواد هر چقدر که درصد CaO کمتر باشد، میزان سیمان مورد استفاده در ساخت آن ها نیز کاهش می یابد که فرایند گیرش و سخت شدن آن ها دشوارتر می شود. این بتن ها برای رسیدن به استحکام خام، نیاز به حرارت دیدن دارند.بتن های روان شده در مقایسه با بتن های معمولی خواص زیر را دارند:
کاربردهای بتن دیرگداز
جرم نسوز ریختنی با اتصال کربنی
ترکیب این جرم ها اغلب شامل دولومیت زینتری، منیزیت کم آهن و یا منیزیت ذوبی است. در این جرم ها از چسب های آلی استفاده می شود که معمول ترین آن قیر است. جرم های اتصال کربنی به دو شکل جرم های ریختنی سرد و گرم جهت پر کردن اتصالات و یا تعمیرات وجود دارند. از مهم ترین مواد استفاده این جرم ها می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
جرم های سازه ای اتصال شیمیایی
برای ساخت این محصولات از منیزیت زینتر شده، منیزیت ذوبی یا منیزیت کرومیتی و در برخی موارد از کرومیت استفاده می گردد. درصد آب این مواد بین 9-6 درصد است. معمولا از ترکیبات سیلیکاتی، سولفاتی، فسفاتی و اسیدی برای اتصال شیمیایی اجزا استفاده می شود.از مهم ترین کاربردهای این نسوزها نیز می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
ابعاد جرم ریختنی دیرگداز
عموما دانه بندی این جرم ها از 3 یا 5 میلیمتر کمتر است. گاهی برای نصب این جرم ها از روش ماله کشی استفاده می گردد. از جرم های دیرگداز دانه درشت در کف و دیواره کوره های صنعتی استفاده می گردد.
نکات تولید و مصرف جرم های ریختنی دیرگداز
در هنگام نصب این دیرگدازها اگر از سیمانی با سرعت خشک شدن بالا استفاده شود، شونده استفاده گردد سرعت کار بالاتر می رود.برای ساخت آستر دیرگداز بهتر است از بتن یکپارچه استفاده گردد تا هزینه و زمان تعمیرات آن کاهش یابد.به طور کلی هزینه تولید مواد ریختنی دیرگداز بین 30 تا 50 درصد آجر است.در تولید این دیرگدازها با توجه به دمای کارکرد باید به سبک یا سنگین بودن جرم دیرگداز توجه داشته باشید.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
