آشنایی با کاربردهای دلتامترین

دلتامترین (Deltamethrin)حشره کشی سنتتیک از خانواده پیروتیروئیدهاست که در خارج از منزل برای چمنزارها، باغ های زینتی، زمین های گلف و داخل خانه به صورت نقطه ای در ترک ها و شکاف ها استفاده می شود.

دلتامترین در خالص ترین حالت به شکل کریستال های بی رنگ یا سفید تا بژ کمرنگ است و هیچ بویی ندارد.

این آفت کش در محصولات مختلف برای از بین بردن طیف گسترده ای از حشرات استفاده می شود و می تواند به صورت ذرات معلق در هوا، اسپری، مه، گرانول و پودرهای خیس کننده فرموله شود.

دلتامترین چیست؟
دلتامترین اولین بار در سال 1974 کشف شد و در سال 1978 وارد بازار شد. این ترکیب با نام تجاری دسیس Decis EC2.5% هم اکنون در بازار موجود است و اثر آن تماسی و گوارشی است. این آفت کش به صورت امولسیون(EC2.5%) بسیاری از حشرات مکنده و جونده را از بین می برد.

این ماده جزء یکی از بی خطرترین سموم دفع آفات یعنی پیروتروئیدهای مصنوعی است. دلتامترین نقش مهمی در کنترل ناقلین مالاریا دارد و در ساخت حشره کش هایی با اثرات طولانی مدت استفاده می شود.

محصولات دلتامترین یکی از محبوب ترین و پر کاربردترین حشره کش ها در جهان هستند. مقاومت در برابر دلتامترین (و همتایان آن) اکنون بسیار گسترده است و موفقیت برنامه های کنترل حشرات خصوصا مالاریا را در سراسر جهان را تهدید می کند.

Deltamethrin ظرف مدت 1 تا 2 هفته در اثر فعالیت میکروارگانیسم های موجود در خاک تجزیه شده و نیمه عمر (DT50) آن در خاک های زراعی کمتر از 23 روز است.

این ترکیب در برابر نور خورشید و تابش مستقیم UV مقاوم است چون خاصیت تبخیر کمی دارد و از نظر قدرت حشره کشی صد برابر از ترکیبات کلره، پنج برابر از ترکیبات فسفره و پنج تا ده برابر از سایر پیروتیروئیدها قوی تر است.

مکانیسم اثر حشره کش دلتامترین:
این ترکیب می تواند با تماس مستقیم یا در صورت بلع حشرات را بکشد. این سم عملکرد سیستم عصبی طبیعی آنها را مختل می کند.

این حشره کش به دلیل بالاتر بودن درجه حرارت بدن، اندازه بدن و کاهش حساسیت نسبت به مواد شیمیایی برای پستانداران سمیت کمتری دارد.

دلتامترین جز سموم مهارکننده عصبی است که با کاهش حساسیت ناحیه پس سیناپسی پاسخ به تحریکات عصبی را کاهش می دهد.

این سم با افزایش آزادسازی گاما آمینو بوتریک اسید (GABA) در ناحیه پیش سیناپس از انتقال پیام های عصبی ممانعت می کند. علاوه براین دلتامترین جذب لایه کوتیکول حشرات و سطح برگ شده و در اثر باران شسته نمی شود.

موارد مصرف حشره کش دلتامترین:
دلتامترین یک آفت کش موثر برای سنهای زیان آور، ملخها، لارو بالپولکداران، سرخرطومی ها، شته ها، کنه ها، ملخها، کک های آفت گیاهی، تریپس ها، شپشک ها، عسلک ها، مگس های سفید گلخانه و پسیلها بر روی گندم، پنبه، سبزیجات، یونجه و شبدر، سویا، چغندر قند، درختان میوه سردسیری و مرکبات است.

عوارض جانبی دلتامترین برای انسان و حیوانات:
این سم برای آبزیان، خصوصاً ماهی ها بسیار سمی است بنابراین باید با احتیاط فراوان در اطراف آب ها استفاده شود.

برای انسان از نظر عصبی سمی است و در شیر مادر انسان یافت شده است. از آنجا که دلتامترین یک نوروتوکسین است به سیستم عصبی حمله می کند.

تماس پوستی می تواند منجر به سوزن سوزن شدن یا قرمز شدن موضعی پوست در حین کاربرد شود. اگر از بینی، چشم یا دهان وارد بدن شود علامت شایع آن paraesthesia صورت است که می تواند به صورت احساسات غیرطبیعی مختلفی از جمله سوزش، بی حسی جزئی، سوزن سوزن شدن و غیره مشخص شود.

هنگامی که دلتامترین روی پوست قرار می گیرد، می تواند باعث ایجاد احساس سوزن سوزن شدن، خارش، سوزش یا بی حسی در آن نقطه شود.

این احساسات معمولاً طی 48 ساعت از بین می روند. دلتاماترین در صورت ورود به چشم می تواند تحریک ملایمی ایجاد کند.

در صورت استنشاق مقدار کافی این سم می تواند باعث سردرد و سرگیجه شود. اگرچه متداول نیست اما افرادی که مقادیر زیادی دلتامترین مصرف کرده اند، حالت تهوع، استفراغ، درد شکم و گرفتگی عضلات را تجربه کرده اند. این حشره کش در هنگام لمس یا استنشاق سمیت کمی دارد ولی در صورت بلع نسبتاً سمی است.

این ترکیب در صورت بلع، استنشاق یا لمس توسط سگ ها و گربه ها آنها را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث استفراغ، تهوع، سرگیجه و لرزش عضلات شود.

اگر دلتامترین روی پوست آنها قرار بگیرد، گاهی اوقات می تواند باعث ایجاد حساسیت های پوستی شود که منجر به گاز گرفتن، خراشیدن یا لیسیده شدن ناحیه در معرض می شود.

بلع این سم برای پرندگان کاملا غیر سمی است و مشخص شده در شرایط آزمایشگاهی برای زنبورهای عسل بسیار سمی است. اما در مطالعات میدانی به زنبورها آسیبی نرسانده و محصولات فرمول شده در واقع دارای اثر دور کننده بودند که 2-3 ساعت به طول انجامید.

سرنوشت دلتامترین در محیط زیست:
هنگامی که این سم وارد خاک می شود خیلی محکم به ذرات خاک می چسبد و نیمه عمر آن می تواند براساس شیمی خاک، دما، میزان آب و میزان ماده آلی خاک تغییر کند.

این ترکیب به سرعت در خاک با محتوای رس یا ماده آلی زیاد تجزیه نمی شود. دلتامترین توسط میکروب ها، نور و آب تجزیه می شود و دو محصول مهم حاصل از تجزیه آن آسان تر از خود آن در خاک حرکت می کند.