نحوه تعیین قیمت محصولات فولادی

همانطور که می دانید قیمت محصولادت فولادی از عوامل متعددی تأثیر می پذیرد.

به طور کلی می توان گفت که در تعیین قیمت محصولات فولادی عوامل متنوع و مهمی نظیر قیمت های بازارهای جهانی، سیاست گذاری های داخلی و عرضه و تقاضا تاثرگذار می باشند.

عرضه و تقاضا یکی از اساسی ترین مفاهیم و ارکان علم اقتصاد است. عرضه و تقاضای شمش در سطح ملی اصلی ترین پایه برای تخمین و تعیین قیمت محصولات فولادی محسوب می شود.

قیمت روز آهن بر فولاد به عنوان یک کالای مهم، تحت تأثیر عواملی مثل زنجیره تامین مواد اولیه، تولید کارخانه و همچنین تامین کالا در کارخانه می باشد که این عوامل می توانند تأثیر زیادی بر بازار داشته باشد.

تقاضا به مقدار محصول یا خدماتی گفته می شود که مردم مایل به خریدن با قیمتی مشخص می باشند. میزان تقاضا به کیفیت و هزینه آن محصول بستگی دارد.

در مقابل تقاضا، عرضه وجود دارد. عرضه به مقدار محصولی گفته می شود که تولیدکننده مایل به تامین آن با قیمت مشخص می باشد. در واقع قیمت هر چیزی بازتابی از عرضه و تقاضای آن محصول می باشد.

هر چه قیمت محصول بالاتر باشد، میزان تقاضا کمتر می شود. زیرا، با افزایش قیمت یک کالا، خریدار گزینه دیگری را انتخاب می کند.

از طرفی وقتی قیمت آن کالا بالا باشد، میزان عرضه بیشتر می شود. زیرا، فروش تعداد زیاد محصول در قیمت بالاتر، درآمد آن ها را بیشتر می کند. در نتیجه، تولید و عرضه بیشتر می شود.

میزان عرضه به عوامل دیگری نیز مثل ظرفیت تولید، هزینه های تولید مثل حقوق نیروی کار، مواد اولیه و آب و هوا بستگی دارد. نتیجه می گیریم که هر چه قیمت بالاتر باشد، تقاضا کمتر می باشد و برعکس.

با این حال، وقتی عرضه و تقاضا برابر باشند، بازار و خرید و فروش در کارآمدترین حالت خودش می باشد. البته این نقطه از تعادل، تنها در تئوری وجود دارد و در دنیای واقعی قیمت محصولات فولاد وابسته به نوسانات عرضه و تقاضا دائما در حال تغییر هستند.

این مفهوم یعنی عرضه و تقاضا برای هر خدمت یا کالایی از جمله محصولات فولادی صادق است پس باید به عنوان عاملی مهم و تعیین کننده به آن نگاه کرد.

قیمت آهن آلات در بورس:
شرکت بورس کالای ایران به عنوان یک شرکت کاملا مستقل از سازمان های کارگزاران بورس فلزات و بورس کشاورزی می باشد که از سال 86 شروع به فعالیت کرد.

هدف از ایجاد بورس کالا، فراهم کردن بازاری شفاف و کارا برای معامله بود. بورس کالا یکی از ویژگی های منحصر به فرد که امکان آینده سهم های فلزهای اساسی را فراهم کرده است.

مثلا می توان نرخ های فروش یک کارخانه را قبل از انتشار گزارش های ماهانه و صورت های سه ماهه تخمین زد و بر اساس آن در مورد خرید و فروش یک سهم خاص تصمیم گیری کرد.

برای پیش بینی روند قیمتی سهم های فلزات اساسی باید به تولیدات آن ها توجه کرد. مثلا باید دید تولید فولاد مبارکه شامل چه محصولاتی و وابسته به کدام نهاده ها می باشد.

این نهاده های مصرفی برای تولید محصولات توسط خود شرکت تامین می شود یا از شرکت دیگری خریداری می شود. نکته دیگر، صادراتی و انحصاری بودن یا نبودن محصول است.

قیمت میلگرد و آهن آلات در بورس توسط عرضه و تقاضای آهن در آن و در چارچوب خاص و تحت نظارت وزارت صمت انجام می شود.

مهم ترین مزیتی که معاملات بورس کالا نسبت به خرید و فروش آزاد دارند، قابلیت پیگیری و نظارت در آن در چارچوب قانون می باشد.

کنترل وضعیت قیمت توسط نیرویی خارج از بازار باعث غیرواقعی بودن قیمت ها می شود. تحلیلگران معتقدند که دخالت دولت در قیمت گذاری منجر به اختلال در روال روزمره عرضه و تقاضا می شود.

زیرا، با اجرای آن شاهد افزایش قیمت سنگ آهن، گندله و کنستانتره و فروش آن ها به قیمت جهانی فولادسازان است، اما در مقابل فولادسازان مجبورند محصولات خودشان را با 80 درصد قیمت جهانی به فروش برسانند که به ضرر 20 درصد آن ها منجر می شود.

با توجه به کسری عرضه مواد اولیه در بازار داخلی و اختلاف قیمت 70 درصد برای قیمت سنگ آهن داخلی و صادراتی، رشد قیمت بالایی برای سنگ آهن داخلی پیش بینی شده است.

بررسی های انجام شده توسط تحلیگران آهن ملل اصفهان، نبود برنامه مشخص برای تولیدات حاصل از انواع ورق فولادی در کشور و همینطور عدم نظارت بر اجرای شیوه نامه داخلی، فقط باعث افزایش رانت داخل بازار می شود.

یکی از پیامدهای مهم این کار متوجه شرکت های بورسی است که سود و زیان این شرکت ها بر روی شاخص بورس اثرگذار می باشد. شرکت های معدنی رشد سودآوری و شرکت های تولیدکننده دچار افت سودآوری خواهند شد.

همین موضوع باعث خواهد شد که سهم سهامداران خرد، ضعیف شود و افزایش قیمت تمام شده محصولات فولادی برای فولادسازان و ارائه به مصرف کننده با قیمتی متفاوت شرایط را برای تولیدکننده و خریدار دشوار کند.

در صورتی که سود این شرکت ها دچار نوسان شود و در نهایت کاهش پیدا کند، عمده ضرر و زیان برای بخش آسیب پذیر جامعه خواهد بود.

قیمت جهانی سنگ آهن و فلزات اساسی:
قیمت گذاری محصولات فلزی در تمام دنیا متاثر از قیمت های جهانی می باشد. عرضه و تقاضای جهانی، موجودی های انبار و قیمت انرژی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت فلزات است.

بر همین اساس، نوسانات قیمت های جهانی مهم ترین عامل برای پیش بینی قیمت آهن می باشد، زیرا تولیدکنندگان فولاد در داخل کشور عمدتا شرکت های دولتی می باشند. عوامل داخلی مثل سیاست گذاری های دولت تأثیر بیشتری بر تعیین قیمت فولاد دارند.

در صنعت فولاد، تعیین قیمت محصولات فولادی پایین دستی و بالادستی متاثر از قیمت شمش فولادی خوزستان است. به همین دلیل، مسائل توازن در زنجیره تولید فولاد عموما موجب قیمت گذاری دردسرساز شده است.

بازار آزاد یا بازار قیمت گذاری دستوری:
بازار آزاد بازاری است که رقابت در آن تعیین کننده است. در اقتصاد این بازار، دولت هیچ دخالتی ندارد. هر شرکتی که بیشتر از رقبای خود رضایت مصرف کنندگان را تامین کنند، موفق تر می شود.

اکثریت عموم مردم چون آشنایی با علم اقتصاد ندارند، تصور می کنند در هر معامله ای سود و زیان برای یک سوی معامله است و سوی دیگر ضرر می کند.

چنین بینشی باعث می شود که اقلیت ثروتمندان جامعه به چشم استثماری دیده شوند و موقعیتشان را با فقیر کردن اکثریت به دست آورند. متاسفانه کسب ثروت از راه های نادرست باعث این دیدگاه شده است.

در مقابل بازار آزاد، شیوه دستوری قیمت گذاری فولاد است که کارشناسان مسائل اقتصادی معتقدند اقتصاد دولتی به هیچ وجه راهکار حل مشکلات کشور نیست.

چنین راهکاری شاید در کوتاه مدت نتیجه بخش باشد، اما در طولانی مدت هیچ مشکلی را حل نمی کند.