انواع شیرهای سماوری از لحاظ نوع روانکاری

شیر سماوری روانکاری شده (Lubricated Plug Valve)

عدم نشتی یکی از مهم ترین پارامترهایی است که در شیر سماوری Plug Valve باید به آن توجه داشت. بیشتر شیرهای سماوری ساختاری کاملاً فلزی دارند. در شیرهای سماوری شکاف باریک دور دیسک یا پلاگ می ­تواند باعث نشتی شود. اگر بخواهیم این نشتی را با فرو بردن بیشتر و محکم تر پلاگ در ساختار بدنه رفع کنیم ممکن است این کار سبب پایین آوردن آزادی عمل شیر و چسبیدن قطعات به هم شود که راه حل مناسبی نیست.

برای حل این مشکل یک سری شیارها دور بدنه و حفره ی پلاگ تعبیه می­ شود که قبل از شروع به کار شیر، گریس کاری می­ شوند. این گریس کاری سبب تسهیل حرکت پلاگ در شیر و آب بندی کامل شیر و جلوگیری از نشتی جریان می ­شود. گریس از داخل یک اتصال نصب شده در بالای استم شیر به داخل شیر تزریق می ­شود.

روان کننده­ ی مورد استفاده باید با دمای کاری شیر و سیال جاری در شیر سازگاری داشته باشد. امروزه شرکت های تولیدکننده­ ی شیرهای سماوری با روانکاری، شروع به توسعه و تولید روان کننده هایی کرده­ اند که در بازه­ ی وسیعی از شرایط دمایی، فشاری و سیالات مختلف می­ توانند عمل روانکاری را به خوبی انجام دهند.

بیشترین سیالات عبوری از شیرهای سماوری روانکاری شده، گازها و هیدروکربن های مایع هستند. از این شیرها معمولاً برای انتقال آب آشامیدنی استفاده نمی ­شود چون خطر آلودگی آب به روغن روان کننده وجود دارد. شیرهای سماوری روانکاری شده معمولاً از جنس آهن یا فولاد هستند و می ­توانند تا فشاری حدود 6000 psig در سیستم کار کنند. این نوع از شیرها دارای قیمت گرانتری نسبت به نوع بدون روانکاری هستند اما تعمیر و نگه­داری آن­ها ساده ­تر بوده و می­ توانند فشار بیشتری را تحمل کنند.

شیر سماوری بدون روانکاری (Non lubricated Plug Valve)

به طور کلی دو نوع شیر سماوری Plug Valve بدون روانکاری وجود دارد: نوع بالارونده (Lift Type) و نوع پوشش الاستومتری برای پلاگ (Elastomer Sleeve or Coated Plug). نوع بالارونده به این صورت است که توسط یک نیروی مکانیکی لیفت، دیسک (پلاگ) مقداری از جای خود بالا می­ رود تا از نشیمنگاه شیر جدا شده و چرخش آن تسهیل شود. این بالا بردن مکانیکی را می­ توان به­ وسیله ­ی یک بادامک یا اهرم خارجی انجام داد.

اما بیشتر شیرهای سماوری بدون روانکاری از نوع پوشش الاستومری می ­باشند؛ به صورتی که یک پوشش از جنس TFE به ­طور کامل روی پلاگ را پوشانده و توسط یک بدنه ­ی فلزی در جای خود حفظ و ثابت می­ شود. پوشش الاستومری از ضریب اصطکاک بسیار پایینی برخوردار است و به همین دلیل این نوع از شیر خود روان محسوب می ­شود.

شیر سماوری بدون روانکاری دارای قیمتی ارزان تر نسبت به نوع روانکاری شده است اما تعمیرات آن­ها به علت اینکه لازم است تا هنگام تعمیر از خط لوله به ­طور کامل جدا شوند سخت تر بوده و همچنین در محدوده­ی فشار پایین تری نسبت به نوع روانکاری شده کار می ­کنند.

شیر سماوری Plug Valve از جمله شیرهای پرکاربرد در صنایع مختلف، به­ خصوص صنایع نفتی و نیروگاه ی می ­باشد. این شیرها قابلیت استفاده در دما و فشارهای بالا را دارند و برای عبور سیال های حاوی ذرات جامد هم مناسب هستند.