گودبرداری به دو روش انجام می شود:
گودبرداری در زمین های نامحدود و گودبرداری در زمین های محدود و در شرایط خاص ممکن است گودبرداری از یک طرف محدود و از طرف دیگر نامحدود باشد.
در زمین های محدود هنگام گودبرداری چنانچه گودبرداری از سطح زمین همسایه پایین تر باشد برای جلوگیری از رانش خاک باید از سازه های نگهبان استفاده نمود.
در بسیاری از پروژه های ساختمانی لازم است که زمین به صورتی خاکبرداری شود که جداره های آن قائم یا نزدیک به قائم باشد.
فشار جانبی وارد بر این جداره ها ناشی از رانش خاک بر اثر وزن خود آن و نیز سربارهای احتمالی روی خاک کنار گود می باشد.
این سربارها می توانند شامل خاک بالاتر از تراز افقی لبه گود، ساختمان مجاور، بارهای ناشی از بهره برداری از معابر مجاور و غیره باشند.
به منظور جلوگیری از ریزش ترانشه و تبعات منفی احتمالی ناشی از این خاکبرداری، سازه های موقت یا دائمی را برای مهار ترانشه اجرا می کنند که به آن سازه های نگهبان گفته می شود.
اهداف اصلی ایمن سازی جداره های گود با استفاده از سازه های نگهبان عبارتند از:
حفظ جان انسان های خارج و داخل گود، حفظ اموال خارج و داخل گود و نیز فراهم آوردن شرایط امن و مطمئن برای اجرای کار.
پایدارسازی جداره های گودبرداری به صورت ها و روش های مختلفی صورت می گیرد که می توان به روش های دوخت به پشت، دیواره دیافراگمی، مهار متقابل، اجرای شمع، سپرکوبی، اجرای خرپا و میخ کوبی اشاره نمود.
سازه های نگهبان و کاربرد در صنعت ساختمان سازی:
موضوع گودبرداری و طراحی و اجرای سازه های نگهبان در مهندسی عمران دارای گستره وسیعی است و نیاز به بررسی ها و مطالعات و ملاحظات ژئوتکنیکی، سازه ای، مواد و مصالح اجرایی و غیره دارد.
در نتیجه می توان گفت که انتخاب روش مناسب بستگی به جمیع شرایط تأثیرگذار دارد و می توان در شرایط مختلف به صورت های گوناگون باشد.
از سوی دیگر، تئوری ها و روش های اجرایی گودبرداری و سازه های نگهبان، هم مبتنی بر اصول تئوریک و هم متاثر از ملاحظات اجرایی و تجربی است.
برای پایدارسازی جداره های گودبرداری می توان از روش های مختلفی بهره برد، که از این روش ها می توان روش های دوخت به پشت، دیوار دیافراگمی، مهار متقابل، اجرای شمع، سپرکوبی و اجرای خرپا را نام برد.
خرپای فلزی چیست؟
روش سازه نگهبان خرپا بر مبنای جایگزین نمودن یک سازه فلزی با خاک برداشته شده و مهار جزئی خاک استوار شده است.
منظور از مهار جزئی نگهداری خاک تنها در برخی از نقاط توسط سازه فلزی است. این روش یکی از متداول ترین روش های اجرای سازه نگهبان در مناطق شهری است.
اجرای آن ساده بوده و نیاز به تجهیزات و تخصص بالایی ندارد و در عین حال قابلیت انعطاف زیادی از نظر اجرا در شرایط مختلف دارد.
معمولا برای طراحی سازه های نگهبان خرپا از توزیع بار محرک رانکین استفاده می شود. با معلوم بودن این بارگذاری می توان سازه نگهبان خرپایی را تحلیل و طراحی کرد.
در طراحی یک سازه نگهبان خرپا فرض اصلی بر آن است که می توان با مهار کردن برخی از نقاط خاک در گود، تمام گود را مهار کرد. سطح یک دیواره گودبرداری غالبا در حدود چند ده یا چند صد متر است در حالی که سازه نگهبان خرپا فقط بخش بسیار محدودی از این خاک را مهار کرده است.
در طراحی یک سازه نگهبان خرپایی فرض بر این است که در گودبرداری خاک دیواره گود به صورت صلب عمل نموده و بار را از چند متر دورتر از سازه نگهبان تحمل نموده و آن را به سازه نگهبان منتقل می کند.
به عبارت دیگر در طراحی این گونه سازه ها بر پدیده قوس شدگی تکیه شده است. با توجه به سطح کم سازه نگهبان خرپا و ایجاد تنش زیاد در محل تماس خاک و سازه و همچنین سختی پایین خاک ممکن است سازه نگهبان خاک را پانچ نموده و در نتیجه خاک گسیخته خواهد شد.
بنابراین تکیه بر پدیده قوس شدگی در نگهداری خاک می تواند فاجعه بار باشد. برای رفع این نقیصه می توان فاصله خرپا ها را بسیار کم کرد یا با ایجاد یک سطح سخت روی سطح خاک به انتقال نیرو تا سازه نگهبان خرپا کمک نمود.
برای این منظور می توان از دیوار بتنی یا تخته کوبی بین سازه نگهبان استفاده کرد.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
