کشته کشی گچ

گچ ساختمانى از پختن و آسیاب کردن سنگ گچ به دست مى آید. سنگ گچ کانى کلسیم دارى (کلسیم سولفات آب دار) است که در طبیعت، به وفور و تقریباً در تمام نقاط ایران یافت مى شود. سنگ گچ از سنگ هاى رسوبى با درجه ى سختى 2 است که به دلیل میل ترکیبى شدید به طور خالص یافت نمى شود و بیشتر به صورت مخلوط با آهک و خاک رس یا ترکیب با کربن یا اکسیدهاى آهن یافت مى شود. سنگ گچ هاى خالص سفید رنگ اند.

گچ و خاک

خاک رس را الک کرده و با گچ مخلوط می نمایند. نسبت این مخلوط در اصطلاح بنایی به قدرت گچ و یا زود گیری آن بستگی دارد. هر قدر گچ زود گیر تر باشد به خاک بیشتری نیاز دارد و معمولاً نسبت تقریبی این مخلوط پنجاه در صد است. پس از مخلوط نمودن گچ و خاک، در ظرف های کوچکی که به آن استامبولی می گویند قدری آب ریخته و آنگاه این مخلوط را روی آب می پاشند تا بدین وسیله کلیه دانه های گچ در تماس با آب باشد.

آنگاه آن را مخلوط کرده تا به صورت خمیری یکنواخت در آید و بعد فاصله ی بین شمشه گیری را که قبلاً توضیح داده شده به وسیله آن پر می نمایند. علت مصرف خاک در گچ و خاک این است که هم ملات ارزانتر تمام می شود و هم ملات دیر گیر تری به دست می دهد و پلاستیک تراز ملات گچ است.

کشته کشی

به علت زود گیر بودن گچ نمی توان سطح آن را پرداختی و صاف نمود. بدین علت بعد از سفید کاری و قبل از آنکه ملات گچ خشک شود روی آن را یک ورقه کشته به ضخامت چند دهم میلیمتر می کشند و با ماله خوب پرداخت می کنند تا سطحی کاملاً صاف و آماده نقاشی به دست آید. کشته ملات گچی است که دیگر سخت نمی شود و آن را بدین طریق تهیه می نمایند که ابتدا پودر گچ را از الک بسیار ریزی گذرانیده و آنگاه آن را مانند تهیه ملات گچ معمولی توی آب می پاشند و به وسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن می شوند و عمل همزدن آن تا 10 الی 15 دقیقه ادامه داده تا گچ حداکثر ازدیاد حجم خود را به دست آورد. این ملات کاملاً یکنواخت بوده و هرگز سخت نمی شود بلکه در اثر تبخیر سطحی خشک می شود. گچ ساختمانی به رنگ سفید بوده و روی آن را می توان نقاشی نمود. به وسیله گچ روی دیوار و سقف ساختمان گل و بته و نقش های زیبای دیگری می سازند که به این هنر به طور کلی گچ بری می گویند.