مشخصات فوم بتن و کارایی آن

مشخصات فوم بتن چه هستند؟
فوم بتن، مانند انواع دیگر بتن، دارای مشخصات فیزیکی مختص به خود است. این مشخصات معمولا در دو حالت بتن تازه و بتن سخت شده مورد بررسی قرار می گیرند.

مهم ترین خواص فیزیکی فوم بتن تازه عبارت هستند از:

• کارایی.
• آب انداختن.
• جداشدگی.
• قابلیت پمپ.

خواص فیزیکی فوم بتن، ارتباط زیادی به چگالی آن در حالت خشک شده دارد. از مهم ترین خواص فیزیکی فوم بتن سخت شده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مقاومت فشاری.
• مقاومت کششی.
• هدایت حرارتی.
• مقاومت در برابر چرخه انجماد و ذوب.
• جذب آب.

در ادامه، هر یک از ویژگی های بالا را به طور خلاصه معرفی می کنیم.

کارایی فوم بتن چیست؟
کارایی، معیاری برای ارزیابی سهولت به کارگیری و روانی بتن است. فوم بتن، کارایی بسیار بالایی دارد. عدد اسلامپ این نوع بتن حدود 150 میلی متر است.

این عدد در محدود روانی بالا قرار می گیرد. کارایی بالا، یک ویژگی خوب برای به کارگیری آسان فوم بتن در کاربری های مختلف آن محسوب می شود.

فوم بتن تازه، ذاتا «تیکسوتروپیک» (Thixotropic) است. تیکسوتروپی یا روان وردی، به خاصیت سفت شدن ماده در اثر عدم حرکت و افزایش جریان پذیری در اثر تکان دادن گفته می شود.

البته در صورتی که فوم بتن برای مدت طولانی به صورت ثابت باقی بماند، برگرداندن آن به حالت اولیه بسیار دشوار خواهد بود.

آب انداختن فوم بتن چیست؟
«آب انداختن» (Bleeding)، پدیده خروج آب آزاد (آب جذب نشده توسط مصالح) از سطح بتن است. وجود تعداد زیاد حباب های هوا در ترکیب فوم بتن، احتمال آب انداختن آن را کاهش می دهد.

هنگامی که دمای مخلوط طی فرآیند هیدراتاسیون افزایش می یابد، انبساط هوا باعث پرشدگی مناسب و ایجاد ارتباط موثر بین اجزای مختلف بتن می شود.

جداشدگی فوم بتن چیست؟
«جداشدگی» (Segregation)، پدیده ای است که در اثر آن، پیوند مورد انتظار بین اجزای تشکیل دهنده بتن ایجاد نمی شود.

این پدیده معمولا به دلیل توزیع نامناسب دانه بندی رخ می دهد. در فوم بتن، اگر به جای رعایت طرح اختلاط استاندارد، میزان ماسه مورد استفاده زیاد یا از سنگدانه های درشت استفاده شده باشد، احتمال جداشدگی افزایش می یابد.

این مسئله می تواند بر روی ترکیدن حباب های هوا، کاهش حجم کل و نامنظم شدن ساختار فوم نیز تأثیر بگذارد.

قابلیت پمپ شدن فوم بتن چیست؟
«قابلیت پمپاژ» (Pumpability)، به توانایی حرکت بتن تحت فشار هوا گفته می شود.

فوم بتن، از قابلیت پمپ شدن خوبی بهره می برد. البته پمپاژ این نوع بتن باید با دقت بالایی انجام شود؛ چراکه وجود آشفتگی در حین پمپاژ می تواند باعث ترکیدن حباب های هوا و عواقب ناشی از آن شود.

چگالی فوم بتن چیست؟
چگالی، نسبت جرم به حجم ماده است. به طور کلی، بتن ماده ای است که به چگالی پایین و مقاومت فشاری بالا شناخته می شود.

چگالی فوم بتن، بین 300 تا 1800 کیلوگرم بر متر مکعب است. البته در برخی از دسته بندی ها، بتن هایی با چگالی زیر 2000 کیلوگرم بر متر مکعب را به عنوان بتن سبک (نام دیگر فوم بتن) در نظر می گیرند.

چگالی فوم بتن، یکی از مهم ترین ویژگی های آن محسوب می شود. این ویژگی بر روی مقاومت فشاری و همچنین کاربری فوم بتن تأثیر مستقیم دارد.

چگالی (کیلوگرم بر متر مکعب) و کاربرد:

• 300 تا 600 عایق حرارت، عایق صدا، تعویض خاک، بهسازی خاک، فونداسیون گسترده.
• 500 تا 600 پایدارسازی برای جلوگیری از نشست خاک و مصالح راه سازی.
• 600 تا 800 جایگزین شن برای پر کردن فضاهای خالی (لوله های فاضلاب، چاه ها، زیرزمین و تونل ها).
• 800 تا 900 ساخت بلوک های سیمانی و المان های غیر باربر سازه نظیر نرده های بالکن، دیوارهای. جداکننده، جان پناه و غیره.
• 1100 تا 1400 ساخت دیوارهای پیش ساخته باربر و غیر باربر.
• 1100 تا 1500 ساخت ساختمان های مسکونی.
• 1600 تا 1800 ساخت دال بتنی و دیگر المان های باربر.