تعریف خزش (Creep) در باربرداری:
منحنی های تنش-کرنش ارائه شده در بخش های قبلی از طریق آزمایش های کششی تحت بارگذاری و باربرداری استاتیک تعیین شدند.
در این منحنی ها، تأثیر گذر زمان در نظر گرفته نشده است. هنگامی که یک ماده در طی مدت زمان طولانی تحت بارگذاری قرار می گیرد، مقداری کرنش اضافی در آن به وجود می آید.
این پدیده با عنوان «خزش» (Creep) شناخته می شود.
پدیده خزش به صورت های مختلفی خود را به نمایش می گذارد. به عنوان مثال، میله عمودی زیر را در نظر بگیرید.
این میله تحت بارگذاری نیروی P و کشیدگی δ0 قرار گرفته است. فرض کنید که بارگذاری و کشیدگی ناشی از آن در طی یک دوره زمانی t0 رخ داده باشد.
میزان بارگذاری در مدت t0 هیچ تغییری نمی کند. با وجود ثابت بودن میزان بارگذاری، پدیده خزش با گذشت زمان باعث افزایش تدریجی طول میله می شود. این رفتار در بسیاری مواد قابل مشاهده است.
اگرچه، در برخی از مواقع تغییر طول به قدری کوچک است که می توان از وجود آن صرف نظر کرد.
یک سیم کشیده شده را در نظر بگیرید که در بین دو تکیه گاه ثابت قرار دارد (شکل زیر). تنش کششی اولیه در این سیم با σ0 نمایش داده می شود.
مدت زمانی که این سیم تحت کشیدگی اولیه قرار داشته t0 است. با گذشت زمان، مقدار تنش درون سیم به تدریج کاهش می یابد و در نهایت بدون حرکت تکیه گاه ها به یک مقدار ثابت می رسد.
به این فرآیند، «ریلکسیشن» (Relaxation) گفته می شود.
پدیده خزش در دماهای بالا اهمیت بیشتری پیدا می کند.
از این رو، در طراحی سازه هایی نظیر موتورها و کوره ها که برای مدت زمان های طولانی در دماهای بالا فعالیت می کنند، تأثیر خزش به عنوان یک پارامتر مهم در نظر گرفته می شود.
با این وجود، پدیده خزش در موادی مانند فولاد، بتن و چوب حتی در دمای اتمسفر تأثیر کمی دارد.
به عنوان مثال، خزشِ بتن در دوره های طولانی مدت می تواند باعث ایجاد اعوجاج عرشه های پل بر اثر شکم دادگی بین تکیه گاه ها شود.
یکی از روش های موجود برای پیشگیری از رخ دادن این مشکل، ساخت عرشه هایی با قوس رو به بالا است.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
