حمل و نقل ریلی برای توسعه تجارت چه ظرفیت هایی دارد؟

نشست مشترک کمیسیون توسعه صادرات، کمیسیون حمل و نقل، لجستیک، گمرک و کمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران با هدف بررسی فرصت‌های توسعه تجارت بخش ریلی در اتاق ایران برگزار شد.

رئیس کمیسیون حمل و نقل، لجستیک و گمرک اتاق ایران در این نشست گفت: اقدامات خوبی در دولت فعلی در زمینه حمل ونقل ریلی انجام شده و متوسط سیر در حمل بار بسیار بهبود یافته است. با توجه به اینکه تعداد واگن و لوکوموتیو تغییر چندانی نکرده، نقش مدیریت سازمان راه آهن در افزایش راندمان این بخش قابل توجه بوده است.

امید ملک با تأکید بر نقش حمل ونقل در توسعه جوامع مختلف افزود: در 60-70 سال گذشته حمل ونقل ریلی بسیار مغفول بوده اما در حال حاضر نگاه دولت و جامعه تغییر کرده است؛ گرچه هنوز تا شرایط مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. حرکت همه جوامع به سمت آینده مطلوب با توسعه زیرساخت‌های حمل ونقل ممکن می‌شود.

رئیس کمسیون حمل و نقل اتاق ایران افزود: در زمان انقلاب صنعتی اگر حمل ونقل ریلی نبود، انتقال مواد اولیه و انرژی به کوره ممکن نبود و این میزان از توسعه محقق نمی‌شد.

معاون بهره‌برداری و سیر و حرکت راه‌آهن در این نشست توضیحاتی در مورد عملکرد این شرکت و اقدامات انجام شده ارائه داد و گفت: همه تلاش ما در شرکت راه‌ آهن افزایش مشارکت بخش خصوصی است. آینده مطلوب حمل‌ و نقل ریلی وقتی محقق می‌شود که بخش خصوصی نقش بیشتری در این زمینه داشته باشد.
ابراهیم محمدی افزود: واگذاری فعالیت‌های تصدی‌گری حمل بار ریلی به بخش خصوصی را باید مورد توجه قرار داد، این موضوع می‌تواند بستر افزایش بهره‌وری در بخش ریلی باشد.

محمدی گفت: کشورهای موفق در حمل ونقل ریلی برای توسعه حمل‌ و نقل خود برنامه‌ ریزی و استراتژی دارند اما در کشور ما برای توسعه این بخش برنامه و استراتژی معینی نداشته است.

وی با بیان مقایسه‌ای از عملکرد حمل‌ و نقل ریلی و جاده‌ای گفت: سهم حمل ریلی در کل حمل‌ و نقل در سال 79، 16.1 درصد، در سال 92، 10.5 درصد، در سال 95 به 12 درصد رسیده است ودر سال 95 رشد بهتری داشته است.

محمدی افزود: جایگاه ایران در بین کشورهای دیگر از نظر قیمت سوخت، بهره‌ وری و همچنین مقایسه سهم حمل‌ و نقل ریلی در میان دیگر حمل‌ و نقل‌ها مطلوب نیست و در رده‌های آخر قرار دارد.

معاون راه‌آهن تعداد روزهای کاری ریل‌ها را به نسبت کل ظرفیت پایین دانست و گفت: از 365 روز سال، 129 روز واگن‌ها کار می‌کنند و 236 روز متوقف هستند. دلیل توقف‌ها معطلی در زمان با‌گیری و تخلیه قطارها است.

محمدی با تأکید بر برتری حمل‌ و نقل ریلی بر جاده‌ ای برای حمل بار، گفت: هزینه استهلاک و حمل بار در جاده نسبت به حمل‌ و نقل ریلی بسیار زیاد است. ما هم مانند بسیاری از کشورهای دنیا باید سیاست گذاری‌های کشور خود را بر حمل‌ و نقل ریلی برای حمل بار متمرکز کنیم.

وی پیشنهادهایی برای رقابت پذیری حمل بار ریلی عنوان کرد: افزایش پایدار بهره‌ وری خط و ناوگان با برقراری نظم آهنین در تردد قطارهای باری و مسافربری، فرمت صحیح تعامل با بخش خصوصی از طریق استقرار سیستم نظم اپراتوری قطار و ایستگاه از مهم‌ترین موارد برای رقابت‌پذیرکردن حمل‌ونقل ریلی هستند.

محمدی تدوین و اجرای راهبرد استفاده بهینه از ظرفیت محدود شبکه برای قطارهای مسافری، حذف بعضی از قطارهای مسافری در بعضی مسیرهای مهم حمل بار، تغییر قراردادهای تعمیر و نگهداری لوکوموتیو از وضعیت فعلی به خدمات کشش قطار را از دیگر راه‌های افزایش میزان بهره ورری بخش ریلی عنوان کرد.
همچنین برابری حق دسترسی به شبکه بین ریل و جاده، افزایش قیمت گازوئیل و پیگیری وضع عوارض جاده‌ای بارهای ریل پسند در مسیرهای مشخص و تعهد قیمت کرایه حمل بار توسط ریل از دیگر مواردی بود که توسط معاون شرکت راه‌آهن برای افزایش بهره‌وری حمل و نقل ریلی پیشنهاد شد.
پس از سخنان محمدی جمعی از حاضران نظرات خود را بیان کردند.

بابایی، دبیر انجمن صنفی شرکت‌های ریلی در این نشست گفت: حال و اوضاع بخش ریلی خوب نیست و علی رغم همه حرف‌های خوبی که معاون شرکت راه‌آهن می‌زند، سیاست‌های راه‌آهن ضد حمل‌ونقل ریلی است.

علی ضرغامی، مشاور کمیسیون معادن اتاق ایران، هزینه حمل‌ و نقل ریلی در ایران را بسیار بالا دانست و گفت: هزینه حمل ریلی در ایران برای هر 900 کیلومتر، 16 دلار است، درحالی که در کشورهایی مانند برزیل به ازای 900 کیلومتر بین هفت تا 10 دلار است.

ضرغامی افزود: در تکنولوژی و زیرساخت‌های ریلی مشکلات زیادی وجود دارد. ظرفیت حمل واگن و لکوموتیو بر روی ریل‌های ما پایین است و این موضوع باعث بالا رفتن هزینه حمل بار می‌شود.

ضرغامی افزود: اگر دولت مالیات بر ارزش افزوده و حق دسترسی را پایین آورد و زیرساخت‌ها را مهیا کند، شرکت‌های بخش خصوصی هم می‌توانند در این بخش سرمایه گذاری کنند.

مشاور کمیسیون معادن اتاق ایران بالا بودن حق دسترسی در ایران (28 درصد) به نسبت کشورهای توسعه یافته ریلی (5 درصد) را از دیگر مشکلات این بخش عنوان کرد.

منبع: اتاق ایران