راه دریایی یکی از کانال‌های مهم ارتباط میان ایران و روسیه به ویژه در زمینه اقتصادی و بازرگانی است. کشتی‌های تجاری روزانه کالاهای بسیاری را میان دو کشور حمل می کنند. روسیه 102 هزار کیلومتر راه آبی دارد که 33000 کیلومتر آن قابل کشتیرانی است.
در این کشور حدود 120 هزار رود جریان دارد که طول آنها به 230 هزار کیلومتر می رسد. رود ولگا با 3700 کیلومتر بزرگ ترین و طولانی ترین رودخانه روسیه است و بیشترین شهرهای بخش اروپایی روسیه نیز در حاشیه این رود و شعبات آن قرار دارند. راه‌های آبی قابل کشتیرانی اعم از رودخانه و کانال‌های مصنوعی موجب اتصال دریاهای بالتیک، خزر و سیاه و مراکز مهم اقتصادی و صنعتی حاشیه این آبراه‌ها می شوند.
روسیه در حدود 42 هراز کیلومتر مرز آبی در سواحل سه اقیانوس دارد، این بخش نقش عمده ای در حمل‌و‌نقل بین المللی کالا دارد. مهم ترین بنادر دریایی روسیه عبارتند از:
در دریای سیاه: بنادر نووروسیسک و توآپسه
- نووُراسیسک (به روسی: Новоросси́йск) یکی از شهرهای جنوبی روسیه و یکی از بنادر مهم این کشور در دریای سیاه و در سرزمین کراسنودار می باشد. این شهر یکی از چند شهری است که در دورهٔ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی لقب «شهر قهرمان» را به خود گرفته بود. جمعیت نووراسیسک در سال 2005 میلادی بالغ بر 281٬400 نفر بوده است.
در دریای آزوف: بندر تاگانروک
- تاگانروگ (به روسی: Таганро́г) شهری بندری در استان روستوف روسیه است. این شهر در کرانه شمالی خلیج تاگانروگ (در دریای آزوف) واقع شده و در فاصله کمی به سمت غرب از مصب رود دون قرار دارد. جمعیت شهر تاگانروگ در سال 2005 میلادی 279٬000 نفر برآورد شده است.
- نخستین پایگاه نیروی دریایی روسیه به نام تاگانروگ رسماً در 12 سپتامبر 1698 توسط پتر کبیر در این بندر گشایش یافت.
در دریای بالتیک: بنادر سن پترزبورگ، کالینینگراد، بالتیسک و وی بورگ
- سن پترزبورگ (به روسی: Санкт-Петербург) دومین شهر بزرگ روسیه پس از مسکو است که در منتهی الیه شمال غرب این کشور واقع شده است. سن پترزبورگ دومین شهر پرجمعیت روسیه پس از مسکو است.
- کالینینگراد (به روسی: Калининград) شهری بندری و مرکز استان کالینینگراد در روسیه است.بخش کالینینگراد بخشی جدا از خاک اصلی روسیه است که در میان لهستان و لیتوانی در ساحل دریای بالتیک در شمال اروپا قرار دارد. این منطقه که 300 کیلومتر با خاک روسیه فاصله دارد پس از جنگ جهانی دوم از آلمان گرفته شد، کونیگزبرگ مرکز پروس شرقی بود، شهری که محل زندگی امانوئل کانت فیلسوف بزرگ آلمانی بود. ناوگان بالتیک نیروی دریایی روسیه در بندر کالینینگراد قرار دارد.
در دریای سفید:بندر آرخانگلسک
- شهر آرخانگِلْسک (به روسی: Архангельск) مرکز استان آرخانگلسک روسیه است. جمعیت این شهر قطبی 350 هزار نفر است. این شهر تنها بندر شمالی روسی است که تمام سال در آن کشتیرانی بدون مشکلی انجام می‌شود و به این دلیل در جهان معروف است.
در دریای ژاپن: بنادر وانینو، ولادی واستوک، ناخودکا و بندر واستوچنی
- ولادی وستوک (به روسی: Владивосто́к) یکی از شهرهای روسیه است که در گوشه جنوب شرقی آن قرار گرفته است. ولادی وستوک مرکز سرزمین پریمورسکی و قرارگاه بندری ناوگان اقیانوس آرام نیروی دریایی روسیه است.
- ناخودکا (به روسی: Нахо́дка) شهری بندری است در سرزمین پریمورسکی در روسیه. این شهر در سرشماری سال 2002 میلادی 148٬826 نفر جمعیت داشت که این میزان نسبت به جمعیت آن در سال 1989 که 160٬056 نفر بود کاهش نشان می دهد.
- ناخودکا یکی از شرقی ترین شهرهای بزرگ روسیه است و در کنار خلیج ناخودکا از دریای ژاپن واقع شده است. این شهر از مسکو 9000 کیلومتر و از ولادی وستوک در حدود 85 کیلومتر فاصله دارد. نزدیک‌ترین شهر به ناخودکا، پارتیزانسک است که در حدود 50 کیلومتری شمال آن واقع شده است.
در دریای خزر: بنادر آستراخان و ماخاچ قلعه
- شهر آستراخان در جنوب شرقی نسبت به مسکو قرار دارد و بر روی 11 جزیره واقع شده - حاشیه پست دریای خزر و در قسمت شمالی دلتای ولگا. در ساحل چپ ولگا بخش اصلی شهر قرار گرفته و در ساحل سمت راست حدود 20 درصد از ساکنین شهر زندگی می کنند. به اقیانوس آرام، دریای خزر، دریای بالتیک و دریای سیاه دسترسی دارد.
- جمهوری داغِستان (به روسی: Респу́блика Дагеста́н, Respublika Dagestan) یکی از 85 واحد فدرال کشور روسیه است. این واحد فدرال به صورت یک جمهوری اداره می شود. این واحد فدرال، در سواحل غربی دریای خزر و در قسمت شرقی ناحیه قفقاز واقع شده است. مرکز و بزرگ ترین شهر آن مَخاچ قلعه نام دارد که در سواحل دریای خزر بنا شده است. پس از شهر مخاچ قلعه، شهر دربند مهم ترین شهر این جمهوری به حساب می آید.
