بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل داخلی

موضوع بیمه مسئولیت متصدی حمل:
بیمه مسئولیت مدنی حرفه‌ای متصدیان حمل‌ونقل در قبال ارسال کنندگان و یا صاحبان کالا به موجب بارنامه‌های صادره که ناشی از تحقق خطرهای بیمه شده باشد. متصدی حمل بر اساس بارنامه صادر شده مسئول و متعهد است که باری را که از فرستنده تحویل گرفته از نقطه الف به نقطه ب ببرد و سالم تحویل گیرنده دهد حال اگر در بین مسیر به دلیل وقوع حادثه خسارتی به بار وارد شود به استناد قانون از جمله مواد 386 الی 388 قانون تجارت و همچنین ماده 328 قانون مدنی مسئول بوده و باید جبران خسارت کند. بیمه مسئولیت متصدی حمل و نقل جبران کننده خسارت‌هایی است که در چهارچوب مسئولیت متصدی حمل و قرارداد فیمابین بوده باشد. در این بیمه‌نامه یک قرارداد بین شرکت بیمه و موسسه حمل منعقد می‌شود و موسسه حمل در دوره‌های زمانی مشخص لیست تمام بارنامه‌های صادر شده خود را به همراه حق بیمه مربوطه به صورت الکترونیکی برای شرکت بیمه ارسال می‌کند

خطرهای بیمه شده در بیمه مسئولیت متصدی حمل:

1.  تصادف و واژگونی وسیله نقلیه و یا برخورد کالا با شی ثابت.
2.  پرتاب شدن محموله از روی وسیله نقلیه.
3.  آتش سوزی و انفجار وسیله نقلیه.
4.  سرقت کلی محموله با وسیله نقلیه به استثنا جعل اسناد.
5.  هزینه‌های لازم و متعارف برای نجارت کالا و جلوگیری از توسعه خسارت پس از وقوع حوادثی که جبران زیان آنها در تعهد بیمه‌گر باشد.
6.  هزینه متعارف دادرسی و دفاع از بیمه‌گذار در مراجع قضایی که در ارتباط با خطرات بیمه شده پرداخت شده باشد

نکته: حداکثر تعهد بیمه‌گر در مورد بندهای 5 و 6 از 20% تعهد بیمه‌گر تجاوز نخواهد کرد.

شروع و پایان تعهد شرکت بیمه برای هر حمل:
پوشش بیمه پس از تکمیل بارگیری کالا در مبدا و صدور بارنامه (هرکدام موخر باشد) آغاز و همزمان با شروع تخلیه در مقصد مندرج در بارنامه پایان می‌یابد. لیکن در صورت توافق طرفین و پرداخت حق بیمه اضافی امکان اضافه کردن پوشش تخلیه و بارگیری در قرارداد وجود دارد.

استثنائات بیمه مسئولیت متصدی حمل داخلی:

1.  جعل اسناد و خیانت در امانت و هر نوع عمل عمد یا مجرمانه بیمه‌گذار شامل کارکنان و نمایندگان وی، راننده یا کمک راننده وسیله نقلیه.
2. حوادث طبیعی مانند سیل، طوفان، زلزله، آتش‌فشان و صاعقه.
3.  جنگ، شورش، اعتصاب، بلوا، ضبط و مصادره.
4.  تشعشعات رادیو اکتیو و فعل و انفعالات هسته‌ای.
5.  عیب ذاتی و یا خود‌سوزی کالا.
6.  هر گونه خسارت غیر مستقیم و عدم‌النفع و کاهش ارزش کالا در بازار.
7.  حمل کالاهای قاچاق و غیر مجاز.
8. خسارت هنگام تخلیه و بارگیری ( با پرداخت حق بیمه اضافی و در صورت موافقت بیمه‌گر قابل خریداری است).
9. خسارت ناشی از عدم صلاحیت راننده برای رانندگی وسیله نقلیه با توجه به نوع گواهینامه.
10. ریزش، روندگی، آبدیدگی، مگر اینکه ناشی از تحقق خطرات بیمه شده باشد.
11.  کاهش طبیعی وزن محموله.
12.  سرقت قسمتی از محموله و یا هر نوع سرقت ناشی از خیانت در امانت راننده و کمک راننده.
13.  فقدان کالا.
14.  تغییر وسیله حمل بدون اخذ موافقت بیمه‌گر.
15. خسارت وارد به علامت و بسته‌بندی کالا.

قوانین مرتبط با بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل
ماده 386 قانون تجارت: اگر مال‌التجاره تلف یا گم شود متصدی حمل‌ونقل مسئول قیمت آن خواهد بود مگر اینکه ثابت نماید تلف یا گم شدن مربوط به جنس خود مال‌التجاره یا مستند به تقصیر ارسال کننده یا مرسل‌الیه و یا ناشی از تعلیماتی بوده که یکی از آنها داده‌اند و یا مربوط به حوادثی بوده که هیچ متصدی مواظبی نیزنمی‌توانست از آن جلوگیری نماید. قرارداد طرفین می‌تواند برای میزان خسارت مبلغی کمتر یا زیادتر از قیمت کامل مال‌التجاره معین نماید. 

ماده 387 قانون تجارت: در مورد خسارات ناشیه از تاخیر تسلیم یا نقص یا خسارات بحری (آواری) مال‌التجاره نیز متصدی حمل‌ونقل درحدود ماده فوق مسئول خواهد بود. خسارات مزبور نمی‌تواند از خساراتی که ممکن بود در صورت تلف شدن تمام مال‌التجاره حکم به آن شود تجاوز نماید مگر اینکه قرارداد طرفین خلاف این ترتیب را مقرر داشته باشد. 

ماده 388 قانون تجارت: متصدی حمل‌ونقل مسئول حوادث وتقصیراتی است که درمدت حمل‌ونقل واقع شده اعم ازاینکه خود مباشرت به حمل‌ونقل کرده و یا حمل‌ونقل کننده دیگری را مامور کرده باشد. بدیهی است که درصورت اخیر حق رجوع او به متصدی حمل‌ونقلی که ازجانب او مامور شده محفوظ است.

ماده 328 قانون مدنی: هرکس مال غیر را تلف کند ضامن آن است و باید مثل یا قیمت آن را بدهد اعم از اینکه از روی عمد تلف کرده باشد یا بدون عمد و اعم از اینکه عین باشد یا منفعت و اگر آن را ناقص یا معیوب کند ضامن نقص قیمت آن مال است.