کاربردهای پلی اتیلن ترفتالات

رزین های ویسکوزیته پایین که در برخی مواقع به عنوان PET استیپل شناخته می شوند (گرید نساجی) در تولید محصولات مختلفی همانند الیاف پارچه، بطری ها و فیلم های عکاسی کاربرد دارد. رزین های ویسکوزیته بالا که برخی مواقع به اسم صنعتی و یا دنیر بالا نام برده می شوند، در تولید طناب، کمربند ایمنی و … به کار برده می شود.

این ماده به صورت گسترده در تولید الیاف سنتزی یا مصنوعی (مانند الیاف پلی استر) استفاده می شود که بزرگ ترین بخش صنعت الیاف مصنوعی را تشکیل می دهد. PET همچنین به صورت وسیعی در بسته بندی مواد غذایی مانند بطری نوشیدنی ها و غذاهای یخ زده که می توان آن ها را در مایکروویو حرارت داد، استفاده می شود.

بسته بندی

این محصول در بخش بسته بندی به صورت فیلم، جعبه و یا بطری مورد استفاده قرار می گیرد که البته استفاده اصلی آن در تولید بطری است. در سال 2010 تقریبا 70% از کل بطری های آب و نوشیدنی های شیرین تولیدی از این ماده ساخته شده بودند.بطری های Polyethylene terephthalate برای نگهداری طیف وسیعی از نوشیدنی ها و غذاها مانند شربت، الکل، دهانشویه، کره بادام زمینی و ترشی ها استفاده می شوند.

ظروف نگهدارنده ساخته شده از این ماده برای نگهداری لوازم آرایشی و بهداشتی، محصولات دارویی و خانگی استفاده می شود. دیگر کاربردهای PET شامل رزین های قالب گیری، فیلم های اشعه ایکس و سایر فیلم های عکاسی، نوار مغناطیسی، عایق الکتریکی، ورقه های چاپ و بسته بندی مواد غذایی می شوند.

تولید بطری های PET

این بطری ها در دو مرحله کلی تولید می شوند. در ابتدا گرانول های در بالاتر از 280 درجه سانتیگراد ذوب شده و به پریفرم ها تبدیل می شود که کوچک و بسیار آسان برای حمل و نقل است. کمی قبل از فرآیند پر کردن، پریفرم ها تا 120 درجه سانتی گراد گرم شده و به شکل نهایی بطری خود دمیده می شوند.

فرآیند تک مرحله ای نیز می تواند انجام گیرد، که در آن PET به صورت مستقیم از مرحله تزریق به مرحله دمیدن فرستاده می شود. پس از سرد کردن بطری ها با نوشیدنی پر می شوند.فرآیند قالب گیری بادی کششی باعث می شود که پلی اتیلن ترفتالات به صورت نسبی کریستالیزه شود که این امر باعث کاهش شفافیت، بهبود پایداری بطری و افزایش مقاومت آن در برابر اکسیژن و کربن دی اکسید شود.

نساجی

پلی اتیلن ترفتالات در نساجی کاربردهای فراوانی دارد. الیاف های پلی استر محکم و منعطف هستند و در مقایسه با کتان چین و چروک و آب رفتگی کمتری دارند. PET بدون کریستال بسیار شفاف است، در حالی که نوع تمام کریستالی کاملا مات بوده و برای استفاده در ظروف مایکروویو و سینی مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل خواص خوب ضد الکتریسیته که این ماده دارد، در صنایع برق و الکترونیک نیز برای مواد عایق از آن بهره برده می شود.

کاربرد در چاپ سه بعدی

با توجه به این که این ماده یک پلیمر قوی و انعطاف پذیر است برای چاپ سه بعدی بسیار مناسب است. از مواد دیگری مانند (Acrylonitrile Butadiene Styrene (ABS) و Polylactic Acid (PLA نیز برای چاپ سه بعدی استفاده می شود، اما مزیتی که PET نسبت به آن ها دارد این است که بوی کمتری تولید می کند.

بازیافت

مواد پلاستیکی عملا زیست تخریب پذیر نیستند و تنها راه امن مقابله با آلودگی های ناشی از آنها بازیافت مجدد است. بازیافت این ترکیبات ساده و در عین حال بسیار مفید و سودده است. امروزه در کشورهایی همانند آلمان و نروژ در حدود 90% از بطری های نوشیدنی بازیافت می شوند.

PET بازیافت شده را می توان برای تولید برخی پارچه ها، کیسه خواب و مواد عایق استفاده کرد. در برخی موارد هم می توان آن را برای تولید دوباره بطری به کاربرد اما این کار نیاز به استفاده از فرآیند فوق تمیز برای بازیافت و همچنین تاییدیه مراکز پزشکی و غذایی دارد.

دمای انتقال شیشه ای (Tg)

دمای انتقال شیشه ای دمایی است که در زیر آن پلیمر حالتی سخت و شکننده به خود می گیرد و این دما برای هر پلیمر خاص به میزان کریستاله بودن آن بستگی دارد. به پلیمری که هیچ ناحیه کریستالی نداشته باشد آمورف می گویند. افزایش نواحی کریستالی باعث تغییر در خواص پلیمر مانند استحکام آن می شود. به عنوان مثال در تولید بطری ها از روش قلب گیری بادی کششی استفاده می شود که باعث کریستالی شدن و افزایش استحکام و پایداری پلیمر می گردد. برای PET در حالت آمورف دمای اتقال شیشه ای برابر با 67 درجه سانتی گراد و در حالت کریستالی برابر با 81 درجه سانتی گراد است.