برخی از مواد شیمیایی در فرآیند تولید و چرخه مصرف خود خطراتی را برای محیط زیست و موجودات زنده به وجود می آورد. شیمی سبز (Green Chemistry) به مجموعه ای از محصولات و فرآیندهایی اطلاق می شود که برای کاهش و از بین بردن آثار استفاده و تولید ترکیبات سمی و مضر برای محیط زیست و موجودات زنده طراحی می شوند. تعریف شیمی سبز برای اولین بار در اوایل دهه 1990 میلادی ارائه شد.سه نکته مهمی که در مورد شیمی سبز می توان به طور خلاصه عنوان کرد عبارتند از:
فرایندهایی شیمیایی اساسا به عنوان فرایندهایی خطرناک شناخته می شوند (هر چند که بسیاری از آنها ذاتا خطرناک نیستند)، برخی از این فرآیندها و یا مواد شیمیایی می توانند اثراتی فاجعه بار مانند مرگ به همراه داشته باشند. به عنوان مثال در برخی از معادن برای جداسازی طلا از سنگ از سیانور استفاده می شود که سمی کشنده است و در صورت نشت به محیط و برخورد با انسان و سایر حیوانات می تواند موجب مرگ شود. این اصول 12 گانه ما را به سمتی هدایت می کنند که این خطرات به حداقل میزان ممکن برسد.
اصول 12 گانه شیمی سبز
این اصول 12 گانه در سال 1998 توسط Paul Anastas و John Warner تبیین شدند. این اصول معیارهایی هستند برای طراحی محصولات جدید و فرآیندها، که در تمامی مراحل اعم از انتخاب مواد اولیه، شرایط واکنشی، حمل و نقل و سایر موارد باید مورد توجه قرار گیرند. در ادامه این اصول به اختصار آورده شده اند:
1- جلوگیری (Waste preventation)
2- اقتصاد اتمی (Atom Economy)
3- سنتز کمتر مواد شیمیایی سمی (Less hazardous chemical synthesis)
4- طراحی مواد شیمیایی امن تر (Designing safer chemicals)
5- استفاده از حلال ها و مواد کمکی امن تر (Safer solvents and auxiliaries)
6- طراحی بر اساس بازده انرژی (Design for energy efficiency)
7- استفاده از مواد برگشت پذیر(Use of renewable feedstocks)
8- کاهش مشتقات (Reduce derivatives)
9- استفاده از کاتالیست (Catalysis)
10- طراحی محصولات برای تخریب شدن (Design for degradation)
11- آنالیز زمان واقعی برای جلوگیری از آلودگی (Real-Time analysis for pollution preventation)
12.جلوگیری از اتفاقات احتمالی (Inherently safer chemistry for accident preventation)
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
