دروازه مرزی آذربایجان

گذرگاه مرزی آستارا

معروف ترین این دروازه های مرزی آستاراست. آستارا که به نوعی یکی از قدیمی ترین گمرک های تاریخ دار ایران نیز به شمار می رود، شهری است در شمالی ترین نقطه استان گیلان که در آن سوی مرز بدیلی همنام خود دارد. آستارای ایران، البته بندر هم هست و برنامه هایی برای احیای نقش بندری آن به منظور ایفای نقش در دریای خزر نیز وجود دارد.

گذرگاه مرزی بیله سوار

دیگر دروازه مرزی ایران و آذربایجان است که در شمال شرق استان اردبیل واقع شده است. بیله سوار در نوع خود یکی از دروازه های ورودی شهروندان آذربایجانی به ایران به شمار می رود. استاندار اردبیل اعلام کرده که روزانه حدود سه هزار نفر (یک میلیون نفر در سال) از اتباع آذربایجان از طریق بیله سوار وارد ایران می شوند.

گمرک بیله سوار از بدو تأسیس اتحاد جماهیر شوروی اهمیت خود را از دست داده و به تعطیلی کشانده شده بود، چرا که مبادلات با شوروی از طریق جلفا صورت می گرفت؛ اما با استقلال آذربایجان، نیاز به وجود این گمرک زنده شد و به احیای آن انجامید.

گذرگاه مرزی جلفا

سومین دروازه مرزی ایران با جمهوری آذربایجان است. جلفا در حقیقت دروازه ای است که رو به نخجوان، جمهوری آذربایجان گشوده می شود. شهر جلفا در بخش غربی شهرستان جلفا این نقش را ایفا می کند. نوردوز هم که یگانه دروازه مرزی ایران ارمنستان است، در شرق شهرستان جلفا در استان آذربایجان شرقی واقع است.

شاید از این جهت بتوان جلفا را تنها شهرستان ایران دانست که با دو کشور هم مرز است و برای هر دو نیز گمرکی مجزا دارد. جلفا، همنامی هم در آن سوی مرز دارد: جلفا یکی از مناطق نخجوان نیز به شمار می رود.

گذرگاه مرزی پلدشت ( صنم بلاغی)

دیگر دروازه مرزی ایران و جمهوری آذربایجان، شهر پلدشت، از توابع استان آذربایجان غربی است. گمرک پلدشت البته به بزرگی دیگر گمرک های مرز ایران و آذربایجان نیست. در پنج ماهه نخست سال 91 در حدود 70 هزار نفر از گمرک پلدشت تردد کرده اند.