فاینانس و ریفاینانس چیست؟

فاینانس و ریفاینانس خارجی چیست و چگونه می‌توانیم از آنها استفاده کنیم؟
همه ما با مقوله وام و دریافت تسهیلات از بانک‌ها و مؤسسات مالی آشنا هستیم. حالا اگر این منابع مالی را بخواهید از مؤسسات مالی جهانی و به صورت اعتبار ارزی دریافت کنید، به آن فاینانس خارجی می‌گویند. البته این تعریف بسیار کلی و ساده ای از این اصطلاح بود.

فاینانس چیست؟
کلمه فاینانس (Financ) در به معنای (تأمین مالی) است و در حوزه سرمایه‌گذاری به قراردادهای مالی گفته می‌شود که طبق آن مؤسسات مالی خارج از کشور مانند بانک‌های جهانی یا موسسه تجاری خارجی وامی را به یک کشور دیگر یا شرکتی پرداخت می‌کند. این وام تنها در جهت عملیاتی مشخص و از پیش تعیین شده بوده و موسسه هیچ‌گونه دخالت و نظارتی بر روی وام اختصاص داده شده ندارد.

به این گونه مؤسسات و شرکت‌های تأمین کننده مالی یا سرمایه‌گذار فایناسر (Financer) گفته می‌شود.

بنابراین در موفقیت یا شکست پروژه نقشی نداشته و تنها در زمان سررسید اصل وام به همراه سود مشخص شده در قرارداد را از وام گیرنده اخذ می‌نماید. نرخ سود بسته به این که کشور خریدار فقیر یا ثروتمند باشد، تعیین می‌گردد.

فاینانس یکی از انواع روش‌های تأمین مالی برای اجرای پروژه و طرح‌ها، خرید و سرمایه‌گذاری بر روی تجهیزات طرح‌های تولید و نیز خدمات فنی و مهندسی پروژه‌ها با کمک دریافت تسهیلات اعتباری ارزی میان مدت از مؤسسات مالی خارج از کشور است. در این راه شرکت‌های بیمه بازپرداخت به موقع این تسهیلات را بیمه و ضمانت می‌کنند.

در حقیقت هنگامی که فروشنده محصول حاضر نیست به اسناد مدت‌دار (یوزانس) را بپذیرد و خریدار نیز میزان نقدینگی کافی برای افتتاح اعتبار اسناد را ندارد، از فاینانس استفاده می‌شود و به کمک یک موسسه مالی هزینه کالا به فروشنده پرداخت شده و خریدار موظف است در زمان توافق شده اصل پول و سود را به موسسه برگرداند.

انواع روش‌های فاینانس:

1. روش فاینانس خودگردان:
   در این روش شرکتی قصد دریافت اعتبار را دارد، از آن در جهت صادرات کالا استفاده می کند و از این راه اقساط آن را به صورت ارزی پرداخت می نماید.
2. روش غیر خودگردان:
   این شیوه مخصوص سرمایه گذاری بر روی پروژه ها با عملیات مشخص مانند خرید تجهیزات تولیدی و غیره به کار می رود.

چگونگی استفاده از فاینانس خارجی در ایران
فاینانس در کشورهای در حال توسعه‌ایی مانند ایران بسیار کارساز بوده و از روش‌های کوتاه مدت برای انتقال سرمایه به کشور محسوب می‌شود. نکته و شرط اساسی در استفاده از فاینانس در این است که طرح و یا پروژه دارای توجیه اقتصادی بوده و شرکت درخواست دهنده، سرمایه و توانایی کافی و لازم در بازگرداندن مبلغ اعتبار را داشته باشد. سپس به وزارت خانه مربوط به خود مراجعه کرده و در آنجا بانک عامل معرفی می‌گردد تا طرح و پروژه را لحاظ توجیه اقتصادی بررسی نمایند. در مرحله بعد متقاضی در بانک مرکزی برای دریافت فاینانس درخواست داده تا مجوزهای لازم صادر شده و در یکی از شعب ارزی بانک مرکزی ادامه مراحل اداری سپری شود. در این بین طبق مقررات شرکت خریدار علاوه بر ضمانت‌های لازم باید 15 درصد مبلغ فاکتور یا هزینه سرمایه پروژه را پرداخت نماید و 85 درصد باقی مانده را دریافت و سپس طی زمان توافق شده در اقساط معین همراه با سود پرداخت نماید.

ریفاینانس چیست؟
تعریفی مشابه فاینانس داشته و در جهت تأمین منابع مالی و استفاده از خطوط اعتباری فعال استفاده می‌شود. اما برای شناخت بهتر و بیشتر آن بهتر است تفاوت‌های فاینانس و ریفاینانس را بدانید.

تفاوت‌های اصلی فاینانس و ریفاینانس

•  بارزترین تفاوت فاینانس و ریفاینانس در مدت زمان تسهیلات است که ریفاینانس تسهیلات کوتاه مدت و زیر یک سال بوده اما فاینانس تسهیلات بلندمدت و بیش از یک سال است.
•  ضمانت بازپرداخت فاینانس توسط بانک مرکزی و در مورد ریفاینانس تضمین‌کننده بانک‌های تجاری هستند.
• فاینانس در جهت صادرات کالا و نیز تأمین سرمایه طرح‌های داخلی کشور است اما ریفاینانس تأمین مالی کالاهای تعیین شده توسط بانک برای واردات آن به کشور هست.
• فاینانس برای تمام افراد حقیقی و حقوقی، شرکت‌ها، سازمان‌های دولتی و وزارتخانه قابل استفاده است. اما ریفاینانس را شرکت‌ها و سازمان‌های وابسته به دولت چنانچه از منابع بودجه دولتی استفاده نکنند، می‌تواند درخواست نمایند.

معایب و نقاط ضعف فاینانس و ریفاینانس

• دریافت وثیقه‌های سنگین توسط بانک‌ها.
•  هزینه تمام شده بالای تسهیلات فاینانس.
•  عدم همکاری بانک‌ها در تأمین ریال.
•  نداشتن اطلاعات کافی سرمایه‌گذاران از فاینانس.
•  ضعف آموزشی و ناتوانی کارشناسان.
• ناهماهنگ بودن دستگاه‌های مرتبط با فاینانس.
• عدم وجود بازار سلف ارز.
• کمبود منابع و مراجع مانند فیلم، کتاب و نشریه درباره فاینانس.