رزین ولکانیزاسیون چیست؟

آمیزه های لاستیکی در حالت خام دارای زنجیرهای پیوسته و طولانی بوده و هیچگونه پیوند عرضی بین زنجیرها وجود ندارد و به همین دلیل بعد از اینکه به شکل محصول در می آیند، قابلیت حفظ شکل دائمی خود را ندارند.

این نقیصه در سال 1839 با کشف فرایند پخت لاستیک توسط گودیر (Goodyear) برطرف شد. زنجیرهای لاستیک خام در اثر واکنش شیمیایی با عوامل پخت، دارای پیوند عرضی شده و در نتیجه از حالت دو بعدی به یک شبکه سه بعدی تبدیل می شوند که محصول، قابلیت حفظ شکل دائمی را دارا بوده و علاوه بر آن خواص محصول را به طور چشمگیری افزایش و بهبود می بخشند.

پخت یا ولکانیزاسیون لاستیک، واکنشی در نقاط غیر اشباع در ساختار لاستیک یا الاستومر و ایجاد اتصال عرضی در آن است. فرایند ولکانیزاسیون با تشکیل اتصال بین زنجیرهای بلند پلیمری، نرمی لاستیک را کاهش داده و الاستیسیته را در آن افزایش می دهد. با پخت رزین، مقاومت سایشی و مقاومت کششی و مقاومت شیمیایی در لاستیک افزایش می یابد.

رایج ترین روش پخت یا ولکانیزاسیون، استفاده از گوگرد است که روشی قدیمی و ارزان است که ساختار شبکه ای سه بعدی، با تشکیل پیوند گوگردی بین زنجیرهای پلیمری به وجود می آید. از پراکسیدها نیز به عنوان عامل شبکه ای کننده لاستیکها استفاده شده است. روش پخت پراکسیدی به دلیل داشتن مکانیسم رادیکالی، محدودیتهایی دارد.

به عنوان مثال برخی از لاستیک ها مانند لاستیک بوتیل را نمی توان به روش پراکسیدی به طور کامل پخت کرد. از طرفی اجزای رادیکالی تشکیل شده از تجزیه آغازگر پراکسیدی، برای سلامت اپراتورهای تولید، بسیار مضر هستند. روشی دیگر که امروزه کاربرد بیشتری پیدا کرده است استفاده ار رزین فنولیک رزول آلکیله شده برای پخت لاستیک است.

رزین فنولیک نوع رزول برای ایجاد شبکه عرضی داخل لاستیک استفاده می شود. این رزین در مرحله پخت لاستیک در قالب مربوطه، موجب شبکه ای شدن تایر می شود. این نوع رزین فنولیک معمولا دو عاملی است و در طول فرایند پخت از هر دو انتها با مولکولهای الاستومر واکنش می دهد و پلهایی بین آنها تشکیل می شود. مکانیزم عمومی پخت رزین در شکل 2 آمده است.