حمل و نقل چند وجهی

همانطور که قبلا گفتیم جغرافیای حمل اجازه نمی دهد که یک محصول از مبدا به مقصد فقط از یک طریق حمل شود و در دنیا کشورها می خواهند کریدورهای حمل را به کشور خود ببرند و این رقابت باعث ایجاد حمل و نقل چند وجهی و افزایش مدها می شود و وقتی مدها بیشتر باشند انتظار این است که کالاها به همه‌ی کشورها برسند.

ابتدایی ترین شکل حمل و نقل چند وجهی در ارتباط بین حمل و نقل ریلی و جاده ای ایجاد شد و اصطلاحی به نام TOFCکه در آن کامیون به جای اینکه بار را خالی کند آن را روی ریل میبرد و کانتینر از کامیون جدا و به قطار وصل می شود.

نوع دیگر بارج بود که به داخل کشتی کشیده میشد ودر مقصد توسط یدک کش‌ها کالا روی آب شناور بود و به خشکی حمل میشد.نیاز به حمل و نقل چند وجهی نتیجتا به این ختم شد که کانتینر ایجاد شد(از کانتینر می توان در حمل و نقل ریلی -هوایی و دریایی استفاده کرد.)

استفاده از چند مد در حمل و نقل مستلزم ایجاد زیر ساخت هایی در حمل و نقل است تحولاتی که برای حمل و نقل چند وجهی ایجاد شد و جابه جایی را از یک مد به م دیگر را آسان کرد مدیریت آن بود یعنی تمام مسئولیت های حمل از مبدا به مقصد حتی اگر مستلزم استفاده از چند مد باشد خود متصدی حمل و نقل مسئولیت این جا به جایی را بر عهده دارد (مثلا متصدی حمل بار را از چین می گیرد و در تهران تحویل تقاضا کننده می دهد و مسئول تبدیل مدها است).

بارنامه حمل:
هر بار یک بارنامه دارد که مشخصات بار در آن وجود دارد در حمل و نقل چند وجهی فقط یک بارنامه برای کل مسیر است و اگر مدها تغییر کند از همان بارنامه استفاده می شود.وجه دیگر حمل و نقل چند وجهی انتقال اطلاعات است:

وقتی کالا حمل می شود بین شرکت -حمل کننده و دریافت کننده اطلاعات زیادی رد و بدل می شود و این اطلاعات شامل:

1. سفارش بین فرستنده و شرکت حمل کننده
2. پاسخ و تایید شرکت حمل مبتنی بر توانایی انجام این کار
3. تحویل کالا و خبر رسیدن کالا را به دست فرستنده می دهد
4.  دریافت هرینه

حجم زیاد اطلاعاتی که حمل می شود به یک سیستم نیاز دارد که به آن EDI سیستم رد و بدل کننده ی اطلاعات برای

1.  کنترل بار
2. معامله
3. شفافیت سازی اینکه کالا کجا قرار دارد ولی در حمل و نقل تک وجهی نیازی به این برنامه ها نبود.

وقتی قرار است کالا با حجم و مسیر زیاد حمل شود نیاز به تبادل اطلاعات است که در غیر این صورت امکان از بین رفتن کالا می شود.

عمده ترین دلیل استفاده از کانتینر:
ارگانی که کانتینر را استاندارد می کند ISO است استاندارد کانتینر ها با عرض 44/2 و طول 19/12 متر و ارتفاع 44/2 متر است که یک TEU و کانتینر های بزرگ تر 2TEU است.

دلایل استفاده:

1. بالا رفتن سرعت جا به جایی
2. استاندارد بودن آن است که باعث می شود که واحد حجم را اگر بخواهیم اندازه بگییریم این اندازه ای استاندارد است
3. استفاده ی وسیع و قابل انعطاف است که می توان مواد خوراکی تا جعبه های و مایعات را با آن حمل کرد و کالا های متنوعی در آن قرار داد.
4. مدیریت ان است:یعنی استانداردی که برای حمل کانتینر از آن استفاده می شود با وجود بارکدی که روی آن است تمام مشخصات کانتینر روی آن تعیین می‌شود و مدیریت کالا و انبارداری آن را آسان می کند.
5. کاهش هزینه حمل:وقتی کشتی کانتینر بر به بندر می رسد در عرض 24 تا48 ساعت تخلیه می شود و می توان از آن کشتی بیشتر استفاده کرد که اگر کانتینر نبود تخلیه ی کالا حدود یک تا دو ماه طول میکشید واین باعث می شود که هزینه حمل کاهش پیدا کند.
6. اقتصاد مقیاس:کشتی کانتینر بر مشکل تخلیه بارگیری ندارد و می شود آنها را بزرگ تر ساخت.
7. سرعت بالای کشتی های کانتینر بر(حدود 320 کیلومتر در ساعت است).

همه ی این موارد هزینه عملیاتی کشتی کشتی ها را کاهش می دهند و کرایه ای که دریافت می کنند کمتر می شود و این باعث ایجاد رقابت می شود وعملیات تخلیه و بارگیری وقتی سریعتر می شود فعالیت کشتی را زیاد می کند.کشتی های معمولی حدود 100 ساعت نیاز به تخلیه و بارگیری دارد در حالی که کانتینر برها حدود یک دهم این کشتی ها عملیات تخلیه و بارگیری را انجام می دهند.

انبار داری کانتینر راحت تر از کشتیهای کالابر معمولی است و حفاظت و بارچینی آن نیز راحت تر است و ایمنی کالاها بالاتر است (نسبت به فله و بسته بندی)

معایب کانتینر:

1. جاگیر هستند و فضای زیادی را اشغال می کنند به طوری که برای تخلیه یک کشتی 25000 تنی نیاز به 12 هکتار زمین است در حالی که برای کشتی های فله بر اینگونه نیست.
2. هزینه زیر ساختی دارد به طوریکه بنادری که کانتینری هستند نیازی به زیر ساختهای مخصوص دارند.
3. لاجستیک(مدیریت آن و جابه جایی هایی که انجام می شود سخت است و به بار چینی دقیق در بندر و کشتی نیازمند است و طبق برنامه ریزی باید بدانند که کالا کجا چیده شود.)
4. وقتی بار تخلیه می شود کانتینر خالی میماند و بدون استفاده میماند (برای ررفع این مشکل چند شرکت کانتینر بر با هم متحد شدند که کانتینرهای خالی همدیگر را برگردانند.)
5. تجارت غیر قانونی:بسته بودن کانتینر باعث می شود که کالا های غیر قانونی با آن حمل شود.(در ایالات متحده دستگاه اسکن وجود دارد که کانتینرها را اسکن می کنند تا کالای غیر قانونی حمل نشود.)