ژاپن مجمع الجزایری است در اقیانوس آرام که در غرب ساحل شرقی قاره آسیا واقع شده است. 98% مساحت کشور ژاپن را چهار جزیره به نامهای هوکایدو (Hokkaido)، هونشو (Honshu)، شیکوکو (Shikoku) و کیوشو (Kyushu) تشکیل می دهند و مساحت کل این کشور در حدود 378000 کیلومتر مربع است. ژاپن کاملاً در آب محصور شده است: اقیانوس آرام در شرق، دریای ژاپن در غرب، دریای شرق چین در جنوب، دریای اوخوتسوکو در شمال و دریای داخلی ستو، بین جزایر شیکوکو و هونشو.
وجود اقیانوس سبب شده است که در رژیم غذایی و اقتصاد مردم ژاپن ماهی نقش مهمی داشته باشد (بیشترین سرانه مصرف ماهی در جهان). از این رو ژاپن دارای مقام اول دنیا در زمینه شیلات است. با این حال به دلیل اینکه محصولات دریایی مهم ترین ماده غذایی مردم ژاپن را تشکیل می دهد، از این لحاظ نیز کشور با کمبود و مشکل روبرو است. به طوری که اکنون شیلات و مواد غذایی بعد از نفت خام دومین اقلام وارداتی ژاپن را تشکیل می دهند.
مجمع الجزایر ژاپن بر روی محور تقریبی شمال-جنوب تا 3000 کیلومتر امتداد یافته است و به دلیل گستردگی طولی فراوان جزایر آن از تنوع آب و هوایی زیادی نیز برخوردار است. از هوکایدوی بسیار سرد در شمال تا جزایر کوچک نیمه گرمسیری جنوب، در هر جا آب و هوا با دیگر جاها کمی تفاوت دارد. آب و هوا با تغییر فصول نیز تغییر می کند.
آب و هوا
ژاپن مجموعه جزایری است که با طول زیاد از شمال به جنوب کشیده شده است؛ به همین خاطر آب و هوای مناطق گوناگون آن به شدت با یکدیگر مغایرت دارند و نیز دارای چهار فصل در سال است. مجمع الجزایر ژاپن بر روی محور تقریبی شمال جنوب تا 3000 کیلومتر امتداد یافته است و به دلیل گستردگی طولی بسیار زیاد از تنوع آب و هوایی بسیار زیادی نیز برخوردار است. با وجود اینکه تمامی کشور معتدل است، شمال آن زمستانهای سرد و طولانی و پربرف دارد، در حالی که جنوب آن تابستانهای بسیار گرم و زمستان های معتدلی دارد. میزان بارندگی در ژاپن به طور متوسط سالیانه 1800 میلیمتر می باشد.
رشته کوه های آتشفشانی ژاپن اغلب دارای چشمه های آب گرم طبیعی هستند. این کشور در تابستان و پاییز اغلب شاهد گردبادهای عظیم و توفانهای شدید گرمسیری است. به دلیل مجاورت با اقیانوس زلزله های شدید زیرآبی می توانند در آنجا امواج عظیم و جذر و مدی ویرانگر به نام سونامی ایجاد کنند.
تعطیلات ملى
فرهنگ کسب و کار در ژاپن
در این هفته که به بررسی مجزای کشور ژاپن اختصاص داده شده است، اطلاعات جامعی پیرامون فرهنگ تجاری و فضای کسب و کار این کشور ارائه می شود که می تواند یاری گر شما در تعامل مؤثرتر با مشتریان و شرکای ژاپنی باشد. هرچند هرکدام از زیررده ها بر یک زمینه خاص در فرهنگ کسب و کار در ژاپن تمرکز دارد، پیشنهاد می شود این بخش ها به ترتیب چاپ مورد بررسی قرار گیرند.ممکن است پس از مطالعه این بخش پیرامون فرهنگ کسب و کار ژاپن، به مطالعه فرهنگ تجاری سایر کشورهایی که با آنها سر و کار دارید، احساس نیاز کنید. در آینده نزدیک این کشورها نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
پیشینه کسب و کار در ژاپن
رویکرد ژاپنی ها به کسب وکار، انعکاسی از تاریخ و فرهنگ اجتماعی آنها است. اگر خواهان کار و ارتباط موفق با طرفین و شرکای ژاپنی هستید، دانستن برخی مفاهیم زیربنایی مؤثر بر زندگی کاری در این کشور برای شما ضروری است. بعضی از این ساز و کار ها چنان متفاوت از مدل های غربی هستند که وفق یافتن با آنها دشوار و درک کامل آنها تقریبا غیرممکن است. ظاهرا مهم ترین اصلی که همواره باید مدنظر داشت، اهمیت فوق العاده روابط فردی در چرخه کسب وکار است. از میان تمامی فرهنگ های جهان، ژاپن یکی از طلایه داران در مقدم داشتن روابط فردی بر روابط کاری ( و نه کار بر ملاحظات فردی) است. پس برای توفیق کاری در ژاپن، لازم است که حداکثر زمان و منابع را به مرحله آغازین برقراری روابط اختصاص دهید. حتی اگر نتایج احتمالی بسیار دوردست به نظر برسند.
مدل های کسب وکار در ژاپن در حال حاضر در حال دگرگونی هستند و فشار های زیادی (چه از داخل و چه از خارج) برای اعمال اصلاحات وجود دارد، اما هنوز روند تغییرات کند است و آداب و رسوم و التزامات سنتی هنوز پایداری می کنند. پس منتظر تغییرات باشید؛ اما توقع نداشته باشید گذار سریع و آسان رخ دهد. مهم ترین اصلی که همواره باید مدنظر داشت، اهمیت فوق العاده روابط فردی در چرخه کسب وکار است.
ساختار های فضای کسب وکار در ژاپن
از زمان جنگ جهانی دوم، تجارت ژاپن زیر سایه تعداد اندکی از شرکت های بسیار عظیم - موسوم به کنگلومرای تجاری - بوده و این شرکت ها تأثیر بسیار شگرفی بر اقتصاد این کشور داشته اند. با این وجود در سال های اخیر، اقتصاد ژاپن از نظر اندازه و ساختار این شرکت ها، دگردیسی قابل ملاحظه ای یافته، چنان که شبکه پیچیده ای از روابط بسته بین شرکت های کوچک و بزرگ به وجود آمده است.
رقابت بین شرکت های کوچک تر در این بخش بسیار شدید است که این پدیده منجر به بروز ورشکستگی های متعدد می شود. به همین دلیل مدتی است که مفهوم استخدام مادام العمر برای نیروی کار، به صورت یک افسانه درآمده است.
شرکت های ژاپنی (به مثابه جامعه ژاپن) ساختاری سلسله مراتبی دارند؛ چنان که هر فرد جایگاه خود را در گروه و نیز نسبت به سایرین، به خوبی می داند. همین حس تعلق خاطر به گروه است که به شرکت های ژاپنی انسجام و اقتدار می بخشد. رویکرد گروهی و کار تیمی در ژاپن، نه فقط مفاهیم و عبارات نظری که شیوه ای از زندگی هستند که تمام جنبه های حیات سازمانی در همه سطوح را تحت شعاع قرار می دهند. ساختار سلسله مراتبی ژاپن، عمدتا بر مبنای هم اندیشی و همکاری است و نه فرآیند تصمیم سازی بالا به پایین که بیشتر معرف الگوهای سلسله مراتبی غربی است. این بدان معناست که همه افراد درگیر، شدیدا احساس تعهد و مسئولیت دارند.
نقش زنان در تجارت در ژاپن
درآمد میانگین سالانه زنان در ژاپن حدود 50 درصد میزان مشابه مردان است که آمار بسیار خوبی است. هرچند زنان از لحاظ حقوقی به برابری قابل ملاحظه ای با مردان رسیده اند، هنوز نوعی تبعیض نانوشته نسبت به زنان در محیط های کاری وجود دارد.
غالباً کار های سطح پایین به زنان سپرده می شود و در هنگام ازدواج یا وضع حمل، وضعیت استخدامی آنان به حالت تعلیق در می آید. هرچند در سالیان اخیر این روند رو به بهبودی نهاده، هنوز این تغییرات ناچیز است. احتمالا تنها مشکل زنان غربی که در ژاپن کار می کنند، مدیریت همکاران مرد خواهد بود؛ در غیر این صورت به لقب مرد افتخاری مفتخر خواهند شد.
سبک های ارتباطی ژاپنی ها
احتمالا از بین تمامی جنبه های معامله با ژاپنی ها، دشواری های ارتباطی موجب بیشترین سردرگمی و سوءتفاهم می شوند. مبانی ارتباطات ژاپنی را می توان بدین صورت خلاصه کرد: ظرافت و توجه به جزئیات، در محیطی که ظاهر فرد و آن چه در جمع اظهار می کند (Tatemae) از آن چه او واقعا فکر می کند (Honne) می تواند کاملا متفاوت باشد. غالباً فاصله مابین Tatemae اظهاری و Honne احساسی بسیار زیاد است و حتی گاهی این دو می توانند کاملا در تضاد با هم باشند.
پیشبرد روابط در ژاپن غالباً مبتنی بر قدرت افراد در به فراست دریافتن مکنونات پنهان در لا به لای استعاره های کلامی است و قطعا دریافتن این دوگانگی آشکار، برای غیرژاپنی ها بسیار دشوار است. احتمالا بهترین بیان این است که برای اطمینان از درستی گزاره ها، در مورد همه چیز می باید پرسش کرد. برای شفاف سازی هر موضوعی که نسبت به آن تردید دارید، چندین مرتبه سوال کنید.
این واقعیت که خارجی ها به ندرت ژاپنی می دانند؛ و انگلیسی صحبت کردن ژاپنی ها نیز در بهترین حالت دست و پا شکسته است، به این دشواری های ارتباطی دامن می زند. بیشتر مکالمات انگلیسی بازرگانان در جلسات چند ملیتی، درک نمی شود؛ یا حتی بدتر از این اشتباه درک می شود. نیاز به استفاده شفاف و دقیق زبان، در هیچ موقعیتی، بیش از این نشست ها نیست. تلفیق ابهام ژاپنی و فقدان ادراک، منجر به مشکلاتی می شود که حل مساله و تصمیم گیری را دشوار و عذاب آور می کند. برای شفاف سازی هر موضوعی که نسبت به آن تردید دارید، سوال کنید.
سبک های پوششی در ژاپن
در ژاپن پوشش اهمیت حیاتی دارد و قضاوتی که در مورد هر فرد صورت می گیرد، غالباً بر اساس نحوه پوشش اوست. هنجار پوششی آنها در محیط های تجاری معمولاً کت و شلوار، پیراهن، و کراوات تیره است. هرچند در سال های اخیر گهگاه پوشش هایی از رنگ های دیگر هم به چشم می خورد، در این مورد بهتر است محافظه کارانه عمل شود.
برای زنان لباس های کاری می بایست پوشیده و رسمی باشد. زنان در محیط های کاری معمولاً شلوار نمی پوشند. زیور آلات می بایست فاخر، ولی به دور از جلوه گری و خودنمایی باشد.
به خاطر داشته باشید که در ژاپن، آب و هوا در فصول بسیار متغیر است؛ پس البسه مناسب فصل را نیز به همراه داشته باشید. در زمستان احتمالا به کاپشن یا بارانی نیاز خواهید داشت.
گذران مفید اوقات فراغت از تجارت در ژاپن
سبک مدیریت ژاپنی
مدیریت ژاپنی بر جریان اطلاعات از سطوح پایین به سطوح بالا تأکید دارد. این رویکرد باعث می شود اطلاعات بیشتری نسبت به رویکرد مچ گیری در اختیار مدیران ارشد قرار گیرد. نتیجتا مشاهده شده است که خط مشی ها غالباً پیش از آنکه برای تصویب نهایی به رده های بالا گزارش شوند، از رده های میانی نشات می گیرند. یک مزیت آشکار این رویکرد آن است که افرادی که در اجرای تصمیمات نقش دارند، در فرآیند شکل گیری آنها نیز حائز جایگاه پویایی هستند.
از مدیران انتظار می رود هر چه به جایگاه بالاتری در سازمان نائل می شوند، افتاده تر و ساده تر ظاهر شوند. شخصیت فردی و فرهمندی، جزء پیش نیازهای مدیریت موثر محسوب نمی شوند. وظیفه کلیدی مدیر ژاپنی، ایجاد فضایی مناسب برای موفقیت گروه است. بدین منظور او باید همواره در دسترس و مشتاق به تشریک دانش خویش با گروه باشد. در ازای این رویکرد باز، وی نیز از اعضای گروه توقع دارد او را در جریان کامل میزان پیشرفت ماموریت بگذارند. این گونه رابطه متقابل، شاکله مدیریت موفق و کار تیمی را می سازد.
دستورالعمل های مدیران ممکن است برای غربیان بی نهایت مبهم به نظر برسد؛ و این غالباً موجب سردرگمی و خستگی آنان می شود. در نگاه کلان، تفاوت در سبک های ارتباطی عامل اصلی این مشکل است. ژاپنی ها به عنوان کاربران زبان رمزی (که در آن، آنچه فرد اظهار می کند، لزوما منظور اصلی او نیست) نیازمند دستورالعمل های مستقیم و صریح نیستند. کارکنان ژاپنی منظور رییس را به فراست درمی یابند؛ و واکنش مقتضی را از خود بروز می دهند. از این رو هنگامی که وظایف محوله مبهم یا مخدوش به نظر می رسند، غالباً لازم است برای شفاف سازی آنها سوال کنید. تلاش برای فهم روشن مسائل از ابتدا، بسیار سودمند تر از فهم مبهم و تولید نتایج ضعیف یا ایجاد تنش در رابطه است.
کار گروهی در ژاپن
در واقع ژاپنی ها جلسات تمرینی تیم سازی را نمی گذرانند؛ آنها ذاتا گروه محور هستند که این قضیه در باطن نیز برای اعمال یک رویکرد هم اندیشانه در مسائل نهفته است. فرآیند ایجاد فضای همکاری یا نماواشی (Nemawashi) متضمن حصول توافقات اصلی پیش از آغاز جلسه رسمی، به منظور اجتناب از هر گونه تعارض و درگیری در جلسات است. بنا براین اگر با حضور در جلسه ای انتظار دارید موضوعات به شیوه ای مستقیم و صریح بیان شوند، تقریبا همیشه ناامید خواهید شد. همچنین لازم است که هر یک از اعضای گروه، در برابر دیگر اعضا تعظیم کند که این نیز در کنار برخی رفتار های دیگر، برخاسته از این باور سنتی است که افراد باید خاکسار و فروتن باشند. فخر فروشی برخاسته از فرهنگ غربی، رفتاری بچگانه و شرم آور تلقی می شود. لازم است که هر یک از اعضای گروه، در برابر دیگر اعضا تعظیم کند.
ارتباطات غیرکلامی
از آنجا که ژاپنی ها به دنبال هماهنگی و افراد گروه گرا هستند، تلاش می کنند از حالات چهره، لحن صحبت، و طرز ایستادن یا نشستن افراد به آنچه در ذهنشان می گذرد پی ببرند. به همین خاطر، معمولاً به پیام های غیرکلامی شما بیش از گفته هایتان اطمینان می کنند. اهمیت ارتباطات غیرکلامی در ژاپن تا حدی است که حتی یک کتاب برای خارجی ها (یا به قول خودشان gaijins) منتشر کرده اند تا بتوانند علائم غیرکلامی ژاپنی ها را درک کنند!
زمانی که یک ژاپنی با شما صحبت می کند اخم نکنید. او این کار شما را نشانه مخالفت با گفته هایش تصور می کند. خود آن ها معمولاً موقع صحبت کردن چهره ای کاملاً خنثی دارند. نفس کشیدن از میان دندان های به هم فشرده، متمایل کردن سر به بالا، پایین، یا طرفین، و خاراندن پشت سر یا ابرو از جمله حرکاتی است که هرگز نباید موقع صحبت با ژاپنی ها انجام دهید.
ژاپنی ها اصلاً دوست ندارند به چشمشان زل بزنید و این کار را نشانه بی ادبی می دانند، به ویژه اگر سن یا مقام آن ها از شما بالاتر باشد. در مکان های شلوغ معمولاً از برقراری تماس چشمی خودداری می کنند تا به این ترتیب بتوانند خلوتشان را حفظ کنند.
ملاقات با افراد
سلام و احوال پرسی در ژاپن بسیار رسمی و دارای آداب و رسوم خاص است. ابتدا مقام و موقعیت طرف مقابل را در مقایسه با خودتان بسنجید و متناسب با آن، وی را تکریم کنید. منتظر باشید تا شما را معرفی کنند. اگر شخصاً خودتان را معرفی کنید این کار شما را حمل بر بی ادبی می کنند. ژاپنی ها ترجیح می دهند به جای دست دادن، به شیوه سنتی خود تعظیم کنند. شدت آن نیز بستگی به مقام طرف مقابل دارد، اما هنگام مراوده با خارجی ها دست می دهند. به عنوان یک خارجی می توانید صرفاً کمی سر خود را خم کنید.
سلسله مراتب در ژاپن
ژاپنی ها خیلی به سن و مقام اهمیت می دهند. هر کس در سلسله مراتب سازمانی (خواه داخل خانواده، خواه در جامعه، و خواه داخل سازمان) جایگاه معینی دارد و این موضوع را از زمان مدرسه به کودکان خود می‌آموزند. مسن ترین عضو گروه معمولاً بسیار مورد عزت و احترام قرار می گیرد.
کار کردن در ژاپن
ژاپنی ها می دانند که کار کردن در ژاپن برای خارجی ها بسیار دشوار است و از شما انتظار ندارند که ژاپنی بلد باشید. مادامی که جانب احترام رعایت شود، اشتباهات را نادیده می گیرند. اکثر آن ها سعی می کنند به شما کمک کنند اما معمولاً از این که به انگلیسی تسلط ندارند احساس دستپاچگی می کنند.
جلسات کاری
برای جلسه داشتن با ژاپنی ها باید از چند هفته قبل وقت بگیرید. برای گرفتن وقت بهتر است به جای فکس، نامه، یا ای میل از تلفن استفاده کنید. سر وقت در جلسه حاضر شوید. جامعه ژاپن یک جامعه گروهی است، بنابراین حتی زمانی که با یک نفر جلسه دارید نیز انتظار روبرو شدن با یک گروه را داشته باشید. ارشدترین فرد گروه معمولاً در دورترین فاصله از در می نشیند و بقیه افراد به ترتیب در کنار وی جا می گیرند تا به نزدیک در برسند. ممکن است چند جلسه طول بکشد تا طرف های تجاری شما بتوانند با شما احساس راحتی کنند. برخوردهای اولیه در شکل گیری روابط آتی شما با آن ها تأثیر بسزایی دارد. ممکن است اول یک سری قراردادهای کوچک با شما منعقد کنند تا ببینند آیا به تعهدات خود عمل می کنید یا نه. از نظر ژاپنی ها سرعت و کیفیت انجام کار دو ملاک تعیین کننده در ارزیابی توانایی حرفه ای و قابل اطمینان بودن افراد محسوب می شوند. هرگز تقاضای آن ها را (هر قدر هم که دشوار باشد یا منفعتی برایتان نداشته باشد) رد نکنید. به یاد داشته باشید که ژاپنی ها همیشه به فکر روابط کاری بلند مدت هستند. همیشه مجموعه ای از اطلاعات مکتوب در مورد شرکت خود، از بروشور و کاتالوگ گرفته تا تأییدیه های مثبت مشتریان، را همراه خود داشته باشید. علاوه بر این، همواره یک هدیه کوچک به همراه داشته باشید و در پایان جلسه آن را به ارشدترین عضو گره تقدیم کنید. برای یافتن هدیه مناسب از رابط ژاپنی که مستقیماً با شما در ارتباط است کمک بگیرید.
مذاکرات تجاری
ژاپنی ها اهل بحث و جدل نیستند. «نه» گفتن برایشان خیلی دشوار است و به همین خاطر باید همیشه مراقبت ارتباطات غیرکلامی آن ها باشید. سؤالات را طوری بپرسید که بتوانند با «بله» به آن پاسخ بدهند؛ مثلاً بپرسید «آیا شما با این تصمیم مخالفید؟». تصمیم گیری گروهی و اتفاق نظر بسیار مهم است. یکی از عادات ژاپنی ها این است که برای مدت طولانی سکوت می کنند. در این مواقع صبور باشید و سعی کنید بفهمید که آیا طرف متوجه صحبت شما شده است یا خیر. آن ها توافقات و تفاهم نامه های کلی را بیشتر ترجیح می دهند تا در صورت بروز مشکل دستشان برای تغییر و اصلاح قرارداد باز باشد. در طول مذاکرات هرگز از کوره در نروید و صدایتان را بلند نکنید. بعضی از آن ها وقتی می خواهند به دقت به چیزی گوش کنند چشمان خود را می بندند. ژاپنی ها زیاد اهل امتیاز دادن نیستند و معتقدند طرفین باید با بهترین پیشنهاد خود سر میز مذاکره حاضر شوند. از نظر آن ها قراردادها قابل تجدید نظر هستند.
کارت ویزیت
کارت ویزیت در ژاپن خیلی زیاد و با آداب خاص رد و بدل می شود. هنگام مذاکرات تجاری در ژاپن، بسیار حائز اهمیت است که تعداد کافی از کارت های کسب و کار، که اطلاعات به زبان ژاپنی پشت آن درج شده باشد، به همراه داشته باشید. این کارت ها در مراحل اولیه مذاکره و به شکلی رسمی ارائه می شوند. کارت ها را با دو دست بگیرید و با دو دست تحویل دهید. (آن سوی کارت که به زبان ژاپنی نوشته شده است، بالا قرار گیرد.)
حتماً یک کارت ویزیت زیبا و با کیفیت برای خود تهیه کنید و همیشه آن ها را سالم نگه دارید. به کارت ویزیت یک ژاپنی به اندازه خود او احترام بگذارید. هر ورق به منزله یک انسان است. روی کارت ها چیز اضافه ای ننویسید و آنها را جا نگذارید؛ رفتار هایی از این دست حمل بر بی احترامی خواهد شد. در حین جلسات کارت ها را با دقت روی میز مقابل خود قرار دهید و کارت های مربوط به افراد ارشد را بالاتر قرار دهید.
کارت شما باید حاوی عنوان شغلی شما باشد تا بدانند سمت و موقعیت شما در سازمانتان چیست. موقع دادن یا گرفتن کارت ویزیت از هر دو دست استفاده کنید و کمی به جلو خم شوید. وقتی کارت ویزیت کسی را دریافت کردید به دقت آن را بررسی کنید. اگر در جلسه هستید، کارت ویزیت افراد را به ترتیبی که در جلسه نشسته اند در کنار خود بگذارید. در پایان جلسه، کارت ها را در داخل جعبه یا کیف کارت ویزیت قرار دهید.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
