حمل و نقل ریلی عراق

باید گفت راه آهن عراق حدود یک قرن سابقه دارد. اولین خط آهن در این کشور در سال 1912 توسط آلمان ها و در مقیاس 4 فوت و 8 اینچ در بخش غربی بغداد که "الکرخ" نامیده می شود پایه گذاری شد و سپس خطی بین بغداد - سمیکه (اسحاقی فعلی) از توابع موصل کشیده شد.همزمان با جنگ جهانی اول، خط بغداد سامرا احداث گردید و اولین قطار در عراق در ژوئیه 1914 راه اندازی شد.

همچنین در سال 1916 انگلیسی ها اقدام به راه اندازی خط آهن بصره - ناصریه به طول 125 مایل کرده و به دنبال آن ارتباط بغداد به بصره توسط آنها به وجود آمد و اولین قطار در سال 1920 وارد بصره گردید.

به روایت تاریخ فکر ایجاد راه آهن عراق از سال 1830 توسط انگلیسی ها به منظور ارتباط بین دریای مدیترانه با خلیج فارس و هند مطرح شد و در اوایل قرن بیستم طرحی تحت عنوان احداث خط آهن برلین - بیزانس - بغداد (B.B.B) با هزینه ای بالغ بر 100 میلیون دلار ارائه گردید.

از سال 1916 نیز ارتش بریتانیا ابزار و لوازم خود را به ابتدای این خط آورد تا برای مقابله با تهدید ترک ها، خطوط آهن را افزایش دهد. پس از شکست ترک ها، تمامی خطوط آهن عراق به نام شرکتی بریتانیایی به ثبت رسید.

شرکت ملی خط آهن عراق (IRR) پیمانکار ملی خطوط آهن در این کشور است. شبکه راه آهن عراق حدودا 2700 کیلومتر طول دارد که در حال حاضر حدود 1905 کیلومتر آن فعال است. طول راه آهن استاندارد (52/1435 میلیمتری) حدود 1450 کیلومتر و طول راه آهن متریک (100 سانتیمتر) حدود 1010 کیلومتر است.

خطوط اصلی شبکه راه آهن عراق
بغداد - بصره به طول 545 کیلومتر: این خط استاندارد نیز با عبور در امتداد دجله به طرف شمال ادامه دارد و از موصل به طرف شمال غربی امتداد یافته و به فاصله 116 کیلومتر به منطقه مرزی «ربیعه» واقع در نقطه مرزی با کشور سوریه می رسد که از آنجا به ترکیه و اروپا راه دارد که به «راه آهن سریع شرق» مشهور است.

بغداد - القائم: این خط جدیدالتأسیس در شمال بغداد با عبور از مسیر فلوجه، رمادی و حدیثه، به منطقه مرزی «القائم» (واقع در مرز با سوریه) امتداد یافته که یک خط فرعی آن، القائم را به فاصله حدودا 144 کیلومتر به منطقه «عکاشات» که مجتمع صنعتی فسفات عراق در آن قرار دارد متصل می سازد. طول این خط مجموعا حدود 375 کیلومتر است. این مسیر عراق را به بنادر عربی واقع در کرانه دریای مدیترانه در کشورهای سوریه و لبنان مرتبط می سازد.

بغداد - اربیل به طول 461 کیلومتر: این خط ریلی، در شرق و شمال شرقی کشور از شهرهای یعقوبه، جلولا ء و کرکوک عبور نموده و به اربیل منتهی می شود. ضمنا یک خط فرعی منشعب از آن در طول مسیر، جولا را به شهر مرزی خانقین متصل می نماید.