Business Plan چیست

طرح کسب وکار ( Business Plan) که در زبان پارسی از آن با عبارت های مختلفی نظیر " طرح کسب و کار" یا " طرح تجاری" و یا " برنامه کسب و کار" یاد می شود، یک برنامه جامع مکتوب است که به طور مشخص و روشن، برنامه تجاری یک کسب و کار جدید ( یا موجود) و ارزش های اقتصادی حاصل از اجرای آن برنامه را تشریح می کند.

طرح های کسب و کار در صورتی که به صورت کاملا واقع بینانه و کارشناسانه تدوین نشده باشند، ممکن است نه تنها منجر به تحقق اهداف کلی سازمان ( یا واحد صنفی) نشوند، بلکه به علل مختلف از جمله تخصیص سرمایه، نیروی انسانی، وقت و انرژی برای طرحی غیر تخصصی، کسب و کار جاری سازمان ( یا واحد صنفی) را نیز با مشکلات گسترده و عمیق مواجه کنند. از این رو گرچه ایده پردازی و نوآوری می تواند عاملی برای موفقیت یک طرح کسب و کار باشد، اما تدوین و اجرای موفق یک طرح کسب و کار، مستلزم بررسی تخصصی هر یک از بخش های مختلف طرح و همچنین نظارت و کنترل دقیق هزینه ها و زمان مصروفه در هر مرحله از کل فرآیند نیز هست.

ویژگی های لازم جهت موفقیت یک طرح کسب و کار، شامل موارد متعددی هستند که ذیلا به برخی از مهم ترین آن ها اشاره می شود:

الف) در حوزه تعیین اهداف طرح:

1.  سیاست های کلی دولت و قوانین و ضوابط تجاری فعلی کشور ( و در تجارت بین المللی، سیاست های کلی و قوانین و ضوابط تجاری هر دو کشور مبدا و مقصد)، احتمال تغییر آن ها در حین اجرای طرح و تأثیر تمامی آن عوامل بر کسب و کار مورد نظر، به درستی شناسایی شده باشند.
2.  با نگرشی دور اندیشانه، فهم صحیحی از شرایط اقتصادی و اجتماعی و تأثیر آن ها بر کسب و کار مورد نظر، ایجاد و تبیین شده باشد.
3.  فرصت ها و تهدیدات فرا روی اجرای طرح، به دقت مورد شناسایی قرار گرفته و راهکارهای استفاده بهینه از فرصت ها و مقابله با تهدیدات به روشنی مشخص شده باشند.
4.  ظرفیت های بالفعل و بالقوه و مزیت های نسبی سازمان، به درستی مورد سنجش قرار گرفته باشند.
5.  اهداف بر اساس واقعیات، به صورت کمی و با قابلیت سنجش کامل، تعیین شده باشند.
6. حداقل فرصت لازم و حداکثر زمان مناسب جهت تحقق اهداف، در طرح مشخص شده باشند.

ب) در حوزه حصول اطمینان از هم سویی اهداف طرح با اهداف کلی سازمان:
پیش بینی های مالی ( بودجه) اعم از سرمایه اولیه مورد نیاز برای خرید دارایی های سرمایه ای و جاری مورد نیاز اجرای طرح، تامین سرمایه در گردش و هزینه ها و مخارج به تفکیک دوره های زمانی مشخص، مدت و نرخ بازگشت سرمایه، میزان سود آوری و مآلا آثار مالی اجرای طرح بر تحقق اهداف کلی سازمان ( به عنوان یک بنگاه اقتصادی) در آن، به صورت تخصصی و دقیق مورد بررسی و تجزیه و تحلیل و محاسبه قرار گرفته باشد.

ج) در حوزه اجرا:
این موضوع که اهداف طرح توسط چه کسانی باید محقق شوند و نقش و حوزه مسئولیت های هر یک از آنان در اجرای طرح شامل چه مواردی است، صراحتا مشخص شده باشد.

د) در طرح های کسب و کار، باید پاسخ چهار پرسش مشروحه زیر ( که تعیین کننده استراتژی سازمان خواهند بود) مشخصا قید شده باشند:

چه کسانی مشتری کالا یا خدمات ما هستند ؟
چه محصولات و خدماتی به مشتریان ارائه می کنیم ؟
چگونه می توانیم مطلوبیت کالا یا خدمات خود را برای مشتریان افزایش دهیم ؟
وجوه تمایز ما نسبت به کالا یا خدمات رقبا چه مواردی هستند ؟