اعتبار اسنادی چه تفاوتی با حواله دارند؟

«Letter of Credit یا LC» یا به زبان خودمان اعتبارنامه، سندی است که بیشتر در معامله های بین المللی یا بسیار بزرگ از آن استفاده می شود. در این وضعیت، بانک به عنوان یک حواله دار امین به فروشنده یا طرف دوم معامله تضمین می دهد که پول خود را دریافت خواهد کرد. از آن طرف، بانک تنها زمانی پول را به فروشنده پرداخت می کند که خریدار، جنس خود را تحویل گرفته باشد. می توان اعتبار اسنادی را همان حواله در نظر گرفت. البته در این معامله، بانک تنها ضمانت پرداخت به فروشنده را بر عهده می گیرد و در مورد کلاه برداری هایی که ممکن است فروشنده بر سر خریدار بیاورد کاری نمی کند. مثلاً ممکن است طبق چیزی که بانک واسطه می خواهد، فروشنده جنس را در زمان تعیین شده به خریدار تحویل دهد اما به جای کالاهایی که با خریدار قرار گذاشته بودند، جنس هایی معیوب یا بی کیفیت و حتی جعبه هایی خالی به او تحویل بدهد. مثال دیگر از خطرهای استفاده از اعتبارنامه وسعتی بسیار بزرگ تر دارد. مثلاً اگر در کشوری که سند اعتبارنامه صادرشده، جنگی دربگیرد یا دولت آن کشور با کشور فروشنده و خریدار دچار مشکل شود، در بهترین حالت، تمام سرمایه خریدار تا زمانی نامعلوم بلوکه می شود.

حواله در ماشین زمان
سیستم های مالی، همواره در حال پیشرفت هستند و ابزارهای جدید برای راحتی و افزایش امنیت مردم ساخته می شوند و خواهند شد. حواله یکی از ابزارهای مالی کهن به شمار می رود. شاید در آینده قانون های محکم تری در مورد حواله ها نوشته شود و حتی شاید، ابزار جدیدی به طور کامل جای آن را بگیرد. نکته مهم این است که با تغییرات همراه شویم و ذهنمان را به روی ابزارهای جدیدی که به وجود می آیند باز نگه داریم. خلاصه ای از آنچه باهم گفتیم:

• حواله، ابزاری مالی است که به موجب آن بدهی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود.
• برات، همان حواله است.
• مزیت های برات را می توان در عدم نیاز به جابه جا کردن پول، افزایش امنیت در معامله ها، راحتی در مبادله ها، انبارش راحت و افزایش توانایی خلق پول دانست.
• برات مشکلاتی هم دارد. مثل شفاف نبودن سیستم حواله ها، امنیت مالی محدود، به وجود آمدن حواله های تقلبی، کاهش ارزش واقعی حواله ها در طول زمان و انتشار حواله های بدون پشتوانه.
• باب چهارم قانون تجارت ایران از ماده 223 تا 306 به موضوع برات یا همان حواله پرداخته است.
• پشت نویسی حواله ها امکان انتقال اعتبار آن ها را به دیگران فراهم می کند.
• برات، به دلیل شفاف نبودن سیستم مالی اش همچون تهاتر در شمار اقتصاد خاکستری قرار می گیرد.
• حواله ها همیشه به صورت یک سند تعریف شده نیستند. سیستم هایی مثل خرید و فروش سهام، حواله پیش فروش خودرو، حواله ارزی، بن های خرید، کارت بانکی، اوراق مشارکت و بیمه درمانی نیز سازوکار حواله ها را دنبال می کنند.