در واقع قیمت اسمی هر سهم مبلغی است که در اساسنامه برای هر سهم تعیین شده و این قیمت بر روی ورقه سهم ذکر می گردد. قیمت اسمی در هنگام تأسیس و انتشار سهام، برای هر ورقه سهم عادی، تعیین شده و در اساسنامه درج می شود و در ایران قیمت اسمی هر سهم 100تومان می باشد که در ادامه به بررسی جامع قیمت اسمی در بورس میپردازیم.
ارزش اسمی برای ابزارهای مالی با درآمد ثابت
برای بسیاری از افراد این سوال پیش می آید که آیا ارزش اسمی اوراق مشارکت یا قرضه یا به طور کلی ابزارهای مالی با درآمد ثابت برابر با ارزش اسمی سهام است؟ در لاتین برای اشاره به ارزش اسمی اوراق قرضه و ارزش اسمی سهام، واژگانی متفاوت وجود دارد.
در لاتین برای اشاره به ارزش اسمی اوراق قرضه از Par Value و برای اشاره به ارزش اسمی سهام از Face Value استفاده می کنند.
در کشورهای خارجی ارزش اسمی اوراق قرضه معمولاً 100 یا یک هزار دلار است ولی معمولاً سهام ارزش اسمی ندارد و اگر هم داشته باشد یک مقدار بسیار کم به طور مثال یک سنت برای هر سهم خواهد بود.
امکان دارد قیمت روز اوراق مشارکت یا اوراق قرضه در بازار کمتر یا بیشتر از ارزش اسمی آن باشد و از نرخ عمومی بهره بازار و اعتبار اوراق قرضه تأثیر می گیرد اما از نظر حقوق سهامداران، فاصله ارزش اسمی با قیمت سهام بازار کم است و در ایران ارزش اسمی هر سهم 100 تومان می باشد و معمولاً فاصله زیادی با ارزش بازار سهام دارد.
از مهم ترین عواملی که باعث می شود اوراق مشارکت بیشتر یا کمتر از ارزش اسمی معامله شود می توان به میزان نرخ بهره سپرده های بانکی در مقایسه با نرخ بهره اوراق مشارکت اشاره کرد.
به طور مثال در صورتی که نرخ بهره بانکی 20% و نرخ بهره اوراق مشارکت 18% باشد اوراق مشارکت زیر ارزش اسمی معامله خواهد شد به دلیل اینکه با توجه به بیشتر بودن نرخ بهره بانک تقاضا برای اوراق مارکت کاهش می یابد و سرمایه گذاران بین خرید اوراق مشارکت و سرمایه گذاری در سپرده های بانکی، سپرده های بانکی را انتخاب می کنند و تقریبا با ریسک مساوی سود بیشتری کسب کنند.
اگر اوراق قرضه بیشتر از ارزش اسمی معامله شود میگویند این اوراق با صرف معامله شده و در صورتی که این اوراق زیر ارزش اسمی خرید و فروش شود با تخفیف معامله شده است. زمانی که نرخ بهره کم باشد یا با قیمت کمتر معامله شوند، مقدار زیادی از اوراق قرضه بالای ارزش اسمی معامله خواهند شد.
ارتباط بین قیمت اسمی سهم و قیمت آن در بازار
در واقع ارتباطی بین ارزش یا قیمت اسمی سهم و قیمت آن در بازار وجود ندارد و در بازار بورس ایران، قیمت اسمی همه سهم ها برابر با 100تومان می باشد. قیمت اسمی تعیین کننده ارزش یک سهم نیست بلکه مهم ترین عامل تأثیرگذار بر قیمت بازاری یک سهم میزان عرضه و تقاضا در آن می باشد.
شرکت هایی که برای سهامداران جذابیت بیشتری برای خرید داشته باشند تقاضا برای آن سهم افزایش می یابد و در نتیجه باعث افزایش قیمت سهم می شود این افزایش قیمت چندین برابر قیمت اسمی باشد.
البته شرکت هایی هم هسنند که به دلیل عملکرد ضعیف خود در بازار، سهامدارانشان اقدام به عرضه ی زیاد آن سهم می کنند در نتیجه با افزایش میزان عرضه قیمت سهم کاهش می یابد و امکان دارد قیمت بازاری سهم به زیر قیمت اسمی هم برسد.