موانع صادرات محصولات کشاورزی در ایران:
در این مقاله قصد داریم موانع صادرات محصولات کشاورزی در ایران را بررسی کنیم.
تولید صادرات محور محصولات کشاورزی:
یکی از چالش های اساسی در بخش کشاورزی این است که اساسا تولید محصولات کشاورزی در کشور ما صادرات محور و بر اساس تکمیل زنجیره تولید نیست.
در شرایطی که تولید محصولات کشاورزی تجاری نبوده و همچنان معیشت محور باشد، طبیعتا کشاورز ما به نیت صادرات، تولید نمی کند و استانداردی نیز رعایت نمی شود.
طبیعی است که صادرات این محصولات هم با مشکل مواجه و هدررفت آن بالا باشد و به دنبال آن روز به روز از تعداد اقلام صادراتی کاسته شود.
این در حالی است که صادرات محصولات کشاورزی (چه به عنوان کالای خام و چه به عنوان کالای فراوری شده) یکی از مهم ترین بخش های صادرات کالاهای غیرنفتی است.
کالاهای کشاورزی به ویژه در بخش صادرات کالا و محصولات فرآوری نشده از حساس ترین و آسیب پذیرترین بخش های صادرات محصولات کشاورزی است.
پیش نیاز های صادرات محصولات کشاورزی:
صادرات کالاهایی چون محصولات کشاورزی چندان آسان نیست.
محصولات کشاورزی مانند همه کالاها برای صادرات نیازمند استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی هستند.
با این تفاوت که کالاهای معمول را کشور تولید کننده هم می تواند استاندارد کند اما برای صادرات محصولات کشاورزی فقط استانداردهای کشور مبداء کافی نیست، در واقع پیش از استانداردهای مبداء، کالاهای تولید شده باید استانداردهای کشور مقصد یا مصرف کننده را داشته باشد.
توجه به قوانین صادرات محصولات کشاورزی:
اما با این همه ارسال کالا یا به عبارت بهتر صادرات محصولات کشاورزی، قوانین خودش را دارد.
این قدر دقیق و مشخص که حتی اگر کوچک ترین بخش آن به فراموشی سپرده شود یا نادیده گرفته شود، ممکن است هزینه های هنگفت و شاید جبران ناپذیری را به صادر کننده و حتی تولید کننده وارد کند.
به عنوان مثال می توان به مشکل ایجاد شده برای محموله هندوانه صادراتی به عمان در سال گذشته اشاره کرد.
یکی دیگر از موانع صادرات محصولات کشاورزی این است که صادر کننده با توجه به بازاریابی های انجام شده، از تولید کننده کالا را خریداری می کند، اما هنگام فروش کالا تازه مشکلات جدید خود را نشان داده است.
البته این اتفاق زمانی بیشتر خود را نشان می دهد که کالا به سفارش خریدار تولید شده، اما استانداردهای لازم برای صادرات و فروش کالا در بازارهای مقصد را ندارد.
توجه به قوانین صادراتی کشور مقصد:
کشورهای دیگر به ویژه کشورهای اروپایی قوانین و استانداردهای مخصوص به خود را دارند که بیشتر تولید‌کنندگان ما از آن اطلاعی ندارند یا اگر هم داشته باشند به امید اینکه بازار داخل آن را جذب و خریداری می کند به آن توجهی ندارد.
استانداردهای صادرات به اروپا بسیار سخت گیرانه اما مشخص است.
اگر پای صحبت بعضی از صادر کنندگان کمتر حرفه ای بنشینیم، بی اطلاعی از قوانین یا سهل الوصول نبودن قوانین را یکی از موانع صادرات محصولات کشاورزی می دانند در حالی که این موانع به راحتی قابل حل و پیگیری است.
این قوانین با برقراری ارتباط با دستگاه های مسئول از قبیل اتاق های بازرگانی یا با وزارت صنعت و معدن یا توسط دیگر صادر کننده ها و نهایتا کشورهای مقصد، قابل دستیابی هستند.
این موضوع آنقدر اهمیت دارد که به دلیل تغییراتی که ممکن است در قوانین پیش آید باید برای هر بار صادرات محصولات کشاورزی باید قوانین مربوطه را بررسی نماییم.
بررسی موانع صادرات محصولات کشاورزی در ایران:
عدم توفیق در کسب جایگاه شایسته توسط ایران در مقوله صادرات، معلول یک علت خاص نمی باشد.
عدم پایبندی و رعایت استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی یکی از مهم ترین موانع صادرات محصولات کشاورزی به شمار می رود.
در ذیل تعدادی دیگر از علل موثر در این ناکامی ذکر می گردد:
دیگر موانع صادرات محصولات کشاورزی در ایران:
صادرات محصولات کشاورزی با کیفیت پایین:
تولید و صادرات برخی از محصولات با کیفیت پایین و یا بی کیفیت توسط شرکتهای کوچک و غیر معتبر باعث تخریب برند ایرانی و از دست دادن بازارهای صادراتی می شود.
فقدان تشکل های صادراتی:
فقدان تشکل های صادراتی قوی که رفتار صادر کنندگان را در بازارهای هدف، نظارت و در موقع لزوم با صادر‌کنندگان متخلف برخورد نماید.
عدم توجه به نیاز بازار:
عدم توجه به نیاز بازار و بازار سنجی و رقبای داخلی و بین المللی و عدم استفاده از واحد تحقیق و توسعه جهت ارائه محصول جدید و نوآور در صنعت.
ضعف استانداردها:
ضعف استانداردهای داخل و جلوگیری از بروز خلاقیت در تولید و بسته بندی ضعیف محصولات صنایع غذایی یکی از عمده موانع صادرات محصولات کشاورزی در ایران است.
آسیب پذیر بودن محصولات کشاورزی و دامی:
آسیب پذیر بودن محصولات کشاورزی و دامی (از آنجایی که سیاست مدونی برای نوع و میزان کاشت محصولات کشاورزی وجود ندارد و ممکن است در یک دوره کشت چند برابر نیاز محصول کاشته شود و قیمت آن را در آن سال چنان کاهش دهد که کشاورزان به دلیل زیان دیدن، سال بعد میزان کاشت را کاهش دهند و این بار در اثر کاهش تولید، قیمت مواد اولیه به قدری بالا می رود که صنایع غذایی تمایلی به خرید و تبدیل آن ندارد).
مشکلات تصمیم گیری در سطح کلان:
به دلیل عدم آشنایی برخی از مراکز تصمیم گیری، در برخی مواقع مقررات و آیین نامه ها موانع تازه ای را در مقابل صنایع غذایی کشور قرار می دهد یا اینکه ضوابط و مقررات در برخی دستگاه های اداری ذی ربط متفاوت است مثلا اداره نظارت و با اداره استاندارد در یک زمینه می توانند نظرات متفاوتی داشته باشند که این خود برای واحدهای صنایع غذایی مشکل ساز است.
به طور کلی به موانع صادرات محصولات کشاورزی در ایران در موارد بالا اشاره شد که برای برطرف کردن این ضعف و موانع صادرات محصولات کشاورزی در ایران نیاز به برنامه ریزی بلند مدت و جامع می باشد که باعث رشد صادرات محصولات کشاورزی ایران در یک برنامه زمانی بلند مدت شود.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
