مالیات خریداران سکه

همگام با فزونی قیمت ارز در کشور، در سال 97 قیمت سکه نیز افزایش یافت و همین امر سبب شد بسیاری از مردم برای جبران ارزش کاسته شده ریال، به خرید سکه روی بیاورند.

در ماه های گذشته بنیاد امور مالیاتی، حکمی را صادر نمود که بر اساس آن کسانی که اقدام به خرید سکه پیش فروشی از بانک مرکزی کرده اند، ملزم به پرداخت مالیات می شوند. در این باره بین کارشناسان مربوطه، اختلاف های بسیاری وجود دارد.پروژه پیش فروش این سکه ها که هدف از آن کاستن از التهاب بازار است، در سه سطح و از بهمن ماه 1396 تا اردیبهشت ماه 1397 انجام پذیرفت. در طی این مدت، بانک مرکزی حدود 7 میلیون و 617 هزار سکه را پیش فروش کرد.

از اعلام پروژه مالیات براین سکه ها تا اختلاف نظر ها و آراء موافق و مخالف

همان طور که پیش تر گفته شد، در ماه های گذشته بنیاد امور مالیاتی خبر داد افرادی که به خرید سکه های پیش فروش پرداخته اند، باید به دولت مالیات بپردازند. این سوال پیش می آید که "آیا خریداران سکه های پیش فروش شده باید به دولت مالیات بپردازند یا خیر؟" درادامه مطلب در این باره به بحث خواهیم پرداخت.

اظهارنظر های صورت گرفته در جهت قانونی بودن این نوع مالیات ها

به اعتقاد برخی، آن چیزی که بنیاد امور مالیاتی مطالبه کرده است تا خریداران سکه بپردازند، نوعی مالیات بر دخل یا همان درآمد است و هر شخصی هر گونه درآمدی که داشته باشد، مشمول پرداخت مالیات خواهد شد و باید مالیات را به دولت بپردازد. البته استثنا هم وجود دارد و در این راستا یک سری معافیت برای برخی از اصناف و بخش ها مقرر شده است مثل؛ کشاورزانی که معافیت ذاتی دارند یا افرادی که کارمند دولت هستند.

آقای حسین عسکری راد، وکیل دادگستری در مورد این که برخی از کارشناسان اعتقاد دارند خریدن سکه درآمد نیست و بنابراین لازم نیست مالیات پرداخت کنند، گفته است: این امر درآمد به حساب می آید، چون خرید سکه و فروش آن یک کار تجاری است به همین منوال شغل و درآمد، شامل موارد پرداخت مالیات هستند؛ در مواردی که یک خانواده تعدادی سکه خریداری می کند که آن ها را یا نگه داری یا هدیه می دهد، شغل به حساب نخواهد آمد.اقدام وزارت دارایی در جهت تعیین تعداد مشخص سکه برای پرداخت مالیات، اصولی است و هر گونه درآمدی که در جامعه حاصل می شود باید برای آن مالیات پرداخت و سکه هم جزو این درآمد ها است.

وی افزود:بنیاد امور مالیاتی حق دارد از هر نوع گردش مالی که در نهایت سود آور باشد، پس از در نظر گرفتن معافیت های خاص، مالیات بگیرد و این موضوع در تمام دنیا نیز رایج است. منطق مالیات این گونه است که هر شخص که دارای درآمد باشد، می بایست از درآمد خود، مالیات پرداخت کند. به صورت کلی بنیاد امور مالیاتی، می تواند از هر نوع درآمدی که کل یا بخشی از آن دارای معافیت مالیاتی نباشد، مالیات بگیرد.

آقای عسکری راد هم چنین گفت:

 اگر کسی خرید و فروش سکه را به عنوان شغل انجام دهد، شامل درآمد مشاغل خواهد شد و کسی که یک مرتبه کالایی خریداری کرده و با فروش کالا سود کسب کرده است، شامل درآمد اتفاقی خواهد شد، پس این اقدام بنیاد مالیاتی قانونی است چون؛ از هر گونه درآمدی باید مالیات اخذ شود.

نظرات مخالف این پروژه مالیاتی

از طرف دیگر، مخالفان زیادی برای این موضوع وجود دارد که برای مخالفت خود، استدلال های قانونی دارند.عده ای از وکلای دادگستری اعتقاد دارند پرداخت مالیات خریداران سکه، بر خلاف نص قانون مالیات و رای دیوان عدالت می باشد.

شرایط کسانی که مشمول پرداخت مالیات هستند

زمانی که این پروژه اجرایی شد، این سوال مطرح شد که آیا افرادی که خرید و فروش را در بازار غیر رسمی انجام داده اند نیز مشمول مالیات هستند یا خیر؟در این باره، معاون بنیاد امور مالیاتی خبر داد که:

این پروژه تنها برای کسانی که از بانک مرکزی سکه خریداری کرده اند اجرایی خواهد شد.به گفته نادر جنتی، معاونت مالیت های مستقیم، تمامی کسانی که در سال 97 اقدام به خرید حداکثر 200 سکه کرده اند شامل پرداخت مالیات مقطوع می شوند و معاف از اظهارنامه مالیاتی می باشند، ولی افرادی که در سال 97 بیش از 200 سکه خریده اند، شامل مالیات مقطوع نمی شوند و ملزم اند اظهارنامه مالیاتی مبادله سکه را تا خرداد سال 98 به بنیاد امور مالیاتی تحویل دهند.

کسانی که می خواهند نسبت به وضعیت مالیات خود آگاهی کسب کنند، می توانند با رجوع به سایت مخصوص امور مالیاتی و دادن کد ملی خود، مشاهده کنند که آیا مشمول پرداخت مالیات هستند یا خیر؟ واز مقدار مبلغ پرداختی به طور دقیق، آگاهی یابند.

شرایط کسانی که مشمول پرداخت مالیات نیستند

کسانی که زیر 20 عدد سکه خریداری کرده اند، مشمول پرداخت این مالیات نخواهند بود و نیاز به ثبت نام یا تشکیل پرونده در این جهت ندارند.چنان چه فرد مودی که ملزم به پرداخت مالیات شده، تنها به جهت این که، سکه های دریافتی خود را به فروش نرسانده است، اعتراضی داشته باشد، می تواند اقدام به اثبات این قضیه و از خود دفاع کند و خواهان رسیدگی مجدد، در مراجع دادرسی مالیاتی باشد.

کسانی که دارای مجوز یا پرونده شغل وابسته به مبادله و تجارت سکه، از سوی مراجع مربوطه اند، نباید مالیات مقطوع بپردازند و ملزم به تحویل اظهارنامه مالیاتی و سایر مدارک مربوطه هستند.

شیوه معین سازی مالیات مقطوع

آقای جنتی شیوه معین سازی مالیات مقطوع برای کسانی که اقدام به خرید سکه کرده اند و در سال 97 سکه های خود را تحویل گرفته اند، را عنوان کرد:

بر اساس این، 20 عدد سکه ملزم به پرداخت مالیات نیست.بیشتر از 20 سکه تا مقدار 60 سکه، در مقابل هر عدد سکه 150 هزار تومان مالیات اخذ خواهد شد.بیشتر از 60 سکه تا مقدار 100 سکه، در مقابل هر عدد سکه 200 هزار تومان مالیات و بیشتر از 100 سکه تا مقدار 200 سکه، در مقابل هر سکه 250 هزار تومان مالیات معین شده است.

جنتی گفت: مالیات را می توان در 4 قسط برابر، پرداخت کرد و در صورت پرداخت نکردن مالیات در پایان خرداد 98 یا پرداخت نکردن اقساط در زمان تعیین شده، این افراد جریمه هایی را متحمل خواهند شد.

قانونی یا غیرقانونی بودن اخذ مالیات از خریداران سکه

به گفته یکی از مسئولان سیستم بانکی، زمانی که در بانک کارگشایی، حراج برگزار شد، بانک مرکزی خبر داد که سکه های فروخته شده، مشمول مالیات نیستند و از مالیات معاف خواهند بود، ولی در گواهی فروش این سکه ها معافیت مالیاتی قید نشده بود.مجلس ملزم است درباره گرفتن مالیات از افراد خریدار سکه تصمیم بگیرد، زیرا در زمان فروش سکه ها پرداخت مالیات برای خریداران سکه اعلام نشده بود و اگر در آن زمان اخذ مالیات اعلام می شد، یقینا مردم واکنش های منفی نشان می دادند.

یک کارشناس بانکی گفت:  گرفتن مالیات از خریداران سکه بستگی به شرایطی دارد که در روز حراج بانک کارگشایی برای خریداران اعلام شده است، به این صورت که اگر در زمان فروش، بانک مرکزی به خریداران اعلام کرده باشد که این سکه ها دارای معافیت مالیاتی اند، اکنون حق ندارد جهت اخذ مالیات اقدامی صورت دهد.  اگر در گواهی فروش این سکه ها هیچ چیزی حاکی از دریافت مالیات نباشد، از نظر قانونی بنیاد امور مالیاتی می تواند بر اساس ماده 186 از قوانین مالیات، اقدام کند. در حقیقت این مبادلات سودآور هستند و واجد شرایط اخذ مالیات می باشند؛ مگر در شرایطی که در زمان فروش، درج شده باشد که از اخذ مالیات معاف است.

این کارشناس در ادامه تأکید کرد:  لازم است که در آگهی بانک به روشنی گفته شده باشد که از مشتریان مالیات گرفته نخواهد شد ولی اگر این موضوع غیر رسمی و ساکت باقی مانده باشد، به صورت قانونی بنیاد امور مالیاتی می تواند از اشخاصی که سکه خریداری کرده اند مالیات دریافت کند. 

لازم است بدانید که بانک مرکزی به هنگام پیش فروش سکه ها به صورت رسمی، اعلام نمود که از این سکه ها عوارض برارزش افزوده اخذ نخواهد شد و به همین صورت این سکه ها معاف از این نوع مالیات می باشند. در حالی که مالیات فعلی که قرار است اخذ شود مالیات بر درآمد سرمایه است و متفاوت از مالیات یا عوارض برارزش افزوده می باشد.