اهمیت حسابرسی در شرکت ها

امروزه در قرن تولید و صنعت، نقش حسابرسی در سلامت و پویایی نظام مالی بر همگان روشن است. رسوایی های بزرگ مالی ابتدای قرن حاضر و ورشکستگی شرکت های بزرگی چون انرون و ورلوکام، سیاست گذاران میادین حسابداری و مالی را به اندیشیدن درباره ی چگونگی تقویت ارکان نظارتی و راهبردی شرکت ها برانگیخت.

شاید بتوانیم تکمیل شدن حاکمیت یک شرکت را نتیجه ی این چنین اقدامات و نظارت هایی دانست.در ادامه با تعریف و بررسی حسابرسی، جایگاه و اهمیت آن در نظام حاکمیت شرکت ها نمایان خواهد شد.

تعریف حسابرسی

به فرایند بررسی که اطلاعات دقیقی تولید می نماید و بر اساس این اطلاعات می توان قضاوت نمود حسابرسی می گوییم. وظیفه حسابرس، بررسی کار حسابداران و درست و غلط آن است.پس از مشخص شدن نتیجه، جهت تصمیم گیری، نتایج به اطلاع بانک، هیات مدیره مربوطه و سهامداران مرتبط می رسد. به عبارت دیگر اطلاعات اقتصادی حسابداری را ارزش گذاری می نماید.

جایگاه و فلسفه حسابرسی

کارشناسان نظراتی را در مورد جایگاه حسابرسی در امور مالی و نیز فلسفه لزوم آن ارائه داده اند:

حسابرسی شبیه قضا

بنا بر این نظریه، قانون نقش حسابرسان را تعیین کرده و با بخشیدن اختیارات خاص به حسابرسان، نقش مشابه قاضی برایشان قائل است. به عنوان مثال بازرسان وظیفه دارند مطالب و اطلاعاتی را که مدیران در دسترس عموم مردم قرار داده اند بررسی کرده و نتیجه را اعلام نمایند.. بر این اساس، نقش حسابرس در مواجهه با صورت های مالی، شبیه نقش و جایگاه قاضی است در مواجهه با دعاوی قانونی.

مسئولیت اجتماعی حسابرسی

برخی بر این عقیده اند که نمی توان نقش حسابرسی را صرفا در مسئولیت های قانونی محصور کرد جامعه مسئولیت های دیگری را نیز از حسابرس انتظار دارد. برای نمونه:

• کشف فعالیت های غیر قانونی و تقلب مدیران.
• گزارش کردن شایستگی و کارایی مدیران.
• حفظ نمودن منابع سایر بهره برندگان از صورت های مالی.

حسابرسی مانند مباشر و ناظر

طبق این نظر مدیران به عنوان مباشران صاحبان سهام به حساب می آیند. مدیرها متخصصینی هستند که صاحبان سهام، کار مدیریت و اداره سرمایه خود را به ایشان سپرده اند. یکی از روش های به دست آوردن اطمینان سرمایه گذاران، به نمایش گذاشتن صورت های مالی است که مورد حسابرسی قرار گرفته است.

مدیریت شرکت، مایل به حسابرسی صورت های مالی می باشد و این را از امور مهم می داند زیرا اگر حسابرسی با کیفیت مطلوب و دقیق صورت نگیرد سرمایه گذاران به فعالیت های شرکت مشکوک شده و در نهایت در ارزیابی خود، ریسک سرمایه گذاری را بالا ارزیابی کرده و سهام شرکت را به قیمت کمتر خریداری می کنند. این اتفاق باعث می شود که هزینه های شرکت افزایش یافته و سرعت رشد شرکت، کاهش یابد. بنابراین مدیریت، انگیزه قوی برای بالا بردن کیفیت نظارت دارد.

تنوع حسابرسی

• حسابرسی صورت های مالی: حسابرسی بدون هیچ قید و شرطی حسابرسی مالی است.
• حسابرسی رعایتی: منظور از حسابرسی رعایت این است که اندازه ای تعیین شود برای رعایت قوانین مربوطه، سیاست های لازم، احکام مشخص، پیمان های لازم و نیز کنترل داخلی. این میزان رعایت توسط شرکتی که در حال بررسی است اجرا می شود.
• حسابرسی عملیاتی: بررسی عملیات شرکت یا بخش خاصی از آن در رابطه با هدف های مشخص شده.

انواع حسابرسان

• حسابرسان مستقل: حسابرسانی که از شرکت مورد بازرسی، مستقل هستند. این حسابرسان، خدمات خود را به صورت قراردادی انجام می دهند. حسابرسی صورت های مالی، بخش اعظم فعالیت ایشان را در بر می گیرد.
• حسابرسان داخلی: حسابرسان داخلی، کارمندان سازمان هستند اما به صورت واحدی جداگانه در جهت حسابرسی و ارزیابی عملیات سازمان، در خود سازمان تشکیل می شوند و از دوایری که مورد رسیدگی قرار می گیرد مستقل هستند به همین دلیل، گزارش خود را به صورت مستقیم به هیئت مدیره ارائه می دهند.